जेठ ३, २०८०
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
वैधानिकताको दृष्टिकोणबाट संविधानसभा र संविधान दुबै विवादमुक्त छैनन् । यो जग-जाहेर तथ्य हो । यस्तोमा संविधानको संशोधन हुनैपर्छ भन्ने पक्ष र त्यो माग पूरा गरिदिन्छौं भन्ने आश्वासनदाता पक्ष जनस्तरमा अन्योल थप्ने काम मात्र गरिरहेका छन् । एकछिनलाई रूपान्तरित भनिंदै आएको संसद्सित पनि संविधान संशोधनको अधिकार छ भन्ने मानिदिंदा पनि त्यहाँ अहिले आवश्यक दुइ-तिहाईको बहुमत पुग्ने अवस्था छैन । साथै विपक्षीको हैसियत राख्ने नेकपा (एमाले) संशोधनको विपक्षमा रहिआएको यथार्थ सबै समक्ष छ ।
संविधान कार्यान्वयनको चरणमा छ र त्यसको प्रमाण स्थानीय तहको निर्वाचन हो---यो पनि बरोबर सुनिंदै आएको तर्क हो । र,आरम्भमा देशैभर एकै दिनमा मतदान गराउने योजनाको प्रचार भएको थियो तर तराई-केन्द्रित भनिने केही दलको असन्तुष्टिलाई सम्बोधन गर्ने सन्दर्भमा मतदान दुई चरणमा गर्न निर्वाचन आयोगलाई ‘अनुरोध’ गरियो र आयोगले पनि त्यसलाई तत्परताका साथ स्वीकार ग-यो । त्यही समयमा काँग्रेस र माओवादी बीचमा भएको घरसारको लिखत जस्तो ‘समझदारी’ का आधारमा प्रधानमन्त्रीको पदमा हाल-साविक गरियो । यस्ता समझदारीको त वैधता र वैधानिकता दुबै पक्ष प्रश्नको घेरामा पर्छन् ।
यतिखेर असन्तुष्टहरूलाई रिझाउने ध्येयले तेस्रो चरण ( असोज २ गते ) को मतदान तय गरिएको कुराले प्रचार-प्रसार पाइरहेको छ । संविधान संशोधनको चर्चा यसै परिप्रेक्षमा सघन गराइएको छ । मुलुकको ठूलो भूभागमा एकप्रकारको संवैधानिक मान्यताका आधारमा चुनाव गराइसकेपछि बाँकी एक प्रदेशको निम्ति मात्र अर्कै (र विशिष्ट) देखिने संवैधानिक प्रावधान मातहत मतदान गराउनु कति जायज र प्राकृतिक न्यायको सिध्दान्त अनुकूल होला ?
अर्को पक्ष के छ भने कदाचित् त्यसो गराएको खण्डमा यतिञ्जेल चुनाव वहिष्कार गर्ने र बिथोल्ने धम्की दिनेहरूका अनुचित माग र आग्रहले मान्यता पाएको ठहर्छ । र, यसअघिका मतदानमा भाग लिइसकेका नागरिकहरूप्रति भेदभाव भएको अर्थ निस्कन्छ । तसर्थ सरोकारवाला सबैले त्यस्तो विग्रहकारी बाटो तत्कालै छोडिदिनु पर्छ । किनभने पछिको पश्चातापले मात्र परिस्थिति सम्हालिन गाह्रो हुनेछ ।
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...