काठमाडौं, १ कात्तिक – ‘जुट्न त दैनिक कुकुरकै सेवामा जुटेकी छु, तर कुकुर तिहारको दिन मीठो मसिनो खुवाउने कार्यक्रम छ,’ भन्छिन्, ‘अढाई वर्षदेखि कुकुरसँग यस्तो प्रेम बस्यो, टुट्नै नसक्ने ।’

सडकमा छोडिएका, गाडीको ठक्करबाट घाइते भएका, रोगले थलिएका लगायत समस्या बेहोरिरहेका कुकुर अहिले पनि उनको सेल्टरमा छन् । काठमाडौंकी स्नेहा श्रेष्ठ साढे दुई वर्षदेखि यसरी नै कुकुरको सेवामा जुटेकी छन् ।

कुकुर तिहारको अघिल्लो दिन लोकान्तरसँग कुराकानी गर्दै उनले कुकुरसँगको आफ्नो प्रेम सुनाइन् । उनको नामसँग जोडिएको स्नेही भाव उनले कुकुरको लालनपालनमा पोखेकी छन् ।

‘पहिले केनल क्लबमा राखेर कुकुरको सेवा गर्थें,’ भन्छिन्, ‘केनल क्लबमा राख्दा साह्रै महंगो परेपछि अहिले कुकुरको लागि सेल्टर नै बनाएकी छु ।’

उनको सेल्टरमा रहरले पालिएका कुकुरहरू छैनन्, उनले त सडकमा दुःख पाइरहेका कुकुरलाई सेल्टरमा ल्याएर राखेकी छन् । अहिले पनि उनीसँग ७५ वटा कुकुर सेल्टरमै छन् ।

‘सडकबाट उठाएका घाइते कुकुरलाई केही महिना यहाँ राखेर उपचार गर्छौं,’ उनले भनिन्, ‘त्यसपछि वन्ध्याकरण गरेर छोडिदिन्छौं ।’

हात्तीवनस्थित उनको घरमा पनि अहिले सातवटा कुकुर छन् । चोभारको मञ्जुश्री पार्कनजिकै स्नेहाज केयर नामक संस्था खोलेर कुकुरको सेवा गरिरहेकी छन् ।

‘पहिला सबै खर्च व्यक्तिगत रूपमै गरेर कुकुरको सेवा गर्थें,’ उनले भनिन्, ‘अहिले चाहिँ डोनेसन पनि आउँछ, डोनेसन गर्ने धेरै नेपाली नै छन् ।’

कुकुरको लालनपालनमा मासिक पाँच लाखसम्म खर्च हुने उनको भनाई छ । पहिले स्नेहा ठमेलमा ट्राभल एजेन्सी खोलेर बसेकी उनले यता कमाएको पैसा कुकुरको स्याहारमा खर्च गर्थिन् । ‘अहिले त केही कर्मचारीहरू नै राखेर काम गरेका छौं,’ उनले भनिन्, ‘पशुको स्याहारमा लाग्दा राम्रो नै लागेको छ ।’

उनीसँग जोडिएको कुकुरप्रेमको किस्सा भने हृदयस्पर्शी छ । पहिले–पहिले उनलाई कुकुर मन पर्दैनथ्यो । उनका पतिले आफ्नो घरमा पाल्नको लागि ल्याएको कुकुरलाई पनि उनले खासै स्याहार गरिनन् ।

‘कुकुर स्याहार नपाउँदा झाडापखाला लागेर म–यो,’ भन्छिन्, ‘त्यस दिनदेखि मलाई खुब नरमाइलो लाग्यो ।’ मृतक कुकुरको माया बिर्सन नसकेपछि घरमा अर्को कुकुर किनेर ल्याइन् ।

‘त्यतिमात्र कहाँ हो र, त्यसपछि घरमा ल्याइएको अर्को कुकुरलाई छिमेकीले विष हालेर मारिदिए,’ उनी भन्छिन्, ‘त्यसपछि म कुकुरको सेवामा जुटेकी हुँ ।’ उनले त्यसपछि घरमा कुकुर पाल्ने भन्दा पनि सडकमा दुःख पाइरहेका कुकुरलाई सेवा गर्न थालिन् ।

‘शुरू–शुरूमा सडकका कुकुरलाई बिस्कुट खुवाउथें,’ उनले भनिन्, ‘अनि बिस्तारै सडकमा भेटिएका बिरामी कुकुरलाई घरमा लगेर उपचार गर्न थालेकी हुँ ।’ यसरी आफू थाहै नपाइकन पीडित कुकुरहरूको संरक्षण र पुनःस्थापनामा लागेको उनी बताउँछिन् ।

उनले कुकुरको सेवामा जुटेपछि माछामासु खाने आफ्नोे पहिलेको स्वभावलाई पनि त्यागेकी छन् । ‘कुकुर पाल्ने मान्छेले पनि किनेर भन्दा सडककै कुकुरलाई लगेर पालेमा राम्रो हुने थियो,’ उनले भनिन्, ‘बाटोको कुकुरलाई माया गर्दा उचित हुन्छ ।’

श्रेष्ठ आफ्नो संस्थामार्फत अहिलेसम्म एक हजारभन्दा बढी कुकुरलाई उपचार गरेको बताउँछिन् । दीर्घरोगी कुकुरहरूलाई भने उपचारपछि पनि बेवारिसे अवस्थामा छोड्न नमिल्ने उनी बताउँछिन् । स्नेहाको स्नेहयुक्त अभियानसँग जोडिन ‘स्नेहाज् केयर’ नामक उनको संस्थाको फेसबुक पेजमा पुग्दा हामीले प्राणीप्रेमसँग जोडिएका धेरै कुरा भेट्टाउनेछौं ।