×

NMB BANK
NIC ASIA

भारतविरुद्ध चीनले बढाउँदैछ मनोवैज्ञानिक अग्रता, हेर्दाहेर्दै नेपाल पनि फुत्कियो

फागुन १०, २०७४

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

काठमाडौं, १० फागुन — माल्दिभ्समा राजनीतिक अस्थिरताका बीच हिन्द महासागरमा चिनियाँ युद्धपोतले अभ्यास गरेको समाचार केही दिनअघि प्रकाशित भएको थियो । 

तर यो कथित अभ्यास मनोवैज्ञानिक अग्रता हासिल गर्ने कोशिश जस्तो देखिन्छ । 

चीनले यो अभ्यास दक्षिणी चीन सागरमा जनवरीमा शुरू गरेको थियो । यसको उद्देश्य अमेरिकालाई काउन्टर दिनु थियो । त्यतिखेर माल्दिभ्स संकट आएको थिएन । अभ्यास फिलिपिन्सनजिक भएको थियो । 

फिलिपिन्सको विपक्षी दलले यो अभ्यासको विरोध गर्दै यसको बहानामा चीनले भूभाग कब्जा गर्न चाहेको आरोप लगाएको थियो । चीनको जहाज अस्ट्रेलियाको पानीलाई छुँदै फर्कियो । फर्किंदा उसले पूर्वी हिन्द महासागरको एक सानो भागलाई छोयो । त्यो भाग माल्दिभ्सभन्दा धेरै टाढा छ । 

तर यसैका विषयमा चिनियाँ मिडियाले पहिलोचोटि हिन्द महासागरमा चीनको युद्धपोत पुगेको भन्दै खबर दियो । यसको उद्देश्य के हो भनी बुझ्नुपर्छ ।

माल्दिभ्सका विपक्षी नेताहरूले बारम्बार भारतलाई सेना पठाएर उनीहरूको देशको लोकतन्त्र बचाउन आह्वान गरेका छन् । चीनको विदेश मन्त्रालयले खुलेर यो मागको विरोध गरेको थियो । 

भारतले हस्तक्षेप नगरोस् भनी चिनियाँ मिडियाले भारतलाई काउन्टर दिनका लागि चीनले हिन्द महासागरमा जहाज पठाएको खबर छापे । 

तर यो वास्तविकता हैन । युद्धपोत माल्दिभ्सभन्दा धेरै टाढा थियो । तर यसको अर्थ चीन हिन्द महासागरमा कहिल्यै पनि आउँदैन भन्ने लाग्दैन । 

भारतको रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ताले दिएको बयानमा उल्लखे भएअनुसार, भारतलाई हिन्द महासागरमा के भइरहेको थाहा छ । अर्थात् भारत यसबाट धेरै विचलित छैन ।

तर पूर्व राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार शिवशंकर मेननले चीनको प्रगतिका बारेमा भारतले एक महाशक्तिसँग डील गरिरहेको भनी विचार गर्नुपर्ने बताएका थिए । चिनियाँहरू हिन्द महासागरमा आएका छैनन् भने पनि भोलिपर्सि त
आउँछन् । श्रीलंका, माल्दिभ्स र मरिससको नजिक उनीहरू आउँछन् । त्यहाँ अमेरिकाको सशक्त उपस्थिति रहेका कारण चीन नआएको हो । 

माल्दिभ्सका राष्ट्रपति अब्दुल्ला यामीनले एक महीनाका लागि संकटकाल बढाइदिएका छन् । यसबाट दुईवटा कुरा प्रस्ट हुन्छन् : पहिलो, माल्दिभ्सका राष्ट्रपति चीनको समर्थनले सत्तामा बसिरहनेमा ढुक्क छन् । दोस्रो, माल्दिभ्सका विपक्षीहरू कमजोर नभएकाले राष्ट्रपतिले संकटकाल लम्ब्याएका हुन् । मानिसहरूमा उनीप्रति क्रोध छ र उनीहरू भारतले हस्तक्षेप गरोस् भन्ने चाहन्छन् । 

तर भारतले हस्तक्षेप गर्ने छैन किनकि त्यसो गर्दा चीनले वरपरका सबै देशमा दखल दिने मौका पाउँछ । 

माल्दिभ्सका राष्ट्रपतिमाथि भारतको कुनै प्रभाव छैन । माल्दिभ्स भ्रमण गरेका अमेरिकी पत्रकारहरूले बताएअनुसार, चीनका निर्माण कम्पनीहरूले माल्दिभ्सको राजनीति, प्रशासन तथा व्यापारिक क्षेत्रका मानिसहरूलाई भवन बनाएर दिएका छन् । ती सबै सुखसुविधाले भरिएका भवन हुन् । 

भारत चाहिँ यस्तो गर्दैन । ऊ अन्य देशसँग व्यापार बढाउँछ र अन्य सम्झौता गर्छ तर पूरै शहरै बनाएर दिन सक्दैन । यो भारतको विदेशनीति होइन अनि संसद्ले यति धेरै खर्च गर्ने अनुमति पनि दिँदैन । 

भारतको औद्योगिक जगतले पनि सहयोग गर्दैन जबकि चीनका कम्पनीहरूले खुलेर विदेश मन्त्रालयलाई सहायता गर्छन् ।

श्रीलंकाका पूर्वराष्ट्रपति महिन्दा राजापक्षेलाई चुनावमा जीत दिलाउनका लागि चीनले त्यहाँ एक रंगशाला बनाइदिएको थियो । कुनै पनि देशको उच्च वर्गमा लालच उत्पन्न गराउने क्षमता चीनसँग छ । 

इन्डोनेसिया, मलेसिया, थाइल्यान्ड, श्रीलंका वा बंगलादेशमा भारतीय संस्कृतिदेखि लिएर फिल्मप्रति सम्मान छ । एसियाभरिमा भारतको इज्जत छ । 

तर भारतका राजनीतिकर्मीलाई शायद यसको जानकारी छैन । भारतले कहिले पनि सांस्कृतिक सम्बन्ध बलियो बनाउने कोशिश गरेन । नेपाल समेत भारतको हातबाट फुत्कियो । 

भारतमा मन्त्री र प्रशासकहरू सबै प्राविधिक रूपमा काम गर्छन् । सम्बन्ध बढाउने प्रयास नै गरिँदैन । 

भारतीय जनता पार्टीको सरकारले पहिलोचोटि प्रवासी भारतीयहरूसँग सम्बन्ध बनाउने प्रयास ग–यो तर उसको जोड पनि व्यावसायिक सम्बन्धमा रह्यो । सांस्कृतिक सम्बन्धको डोरी नै बेग्लै छ ।

बीबीसी हिन्दीमा प्रकाशित एसडी गुप्ताको विश्लेषणको भावानुवाद
 

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

Advertisment
Nabil box
Kumari
Vianet communication
Laxmi Bank
hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर २९, २०७५

जीवनमा हरेकका अनेक रंगीन सपना हुन्छन् । ती सपना साकार पार्ने अनेकौं जुक्ति र गोरेटा हुन्छन् । नेपालीको हकमा ती रंगीन सपना सजाउने पहिलो जुक्ति र मार्ग भनेकै जहाजको यात्रा हो । जहाजी यात्राले मात्र हाम्रा आर्थिक,...

चैत १९, २०७५

काठमाडौं – रुसी उड्डयन उद्योगकी प्रभावशाली महिलाको नातालिया फिलेवा दक्षिणपश्चिम जर्मनीस्थित एजेलवाश शहरमा भएको विमान दुर्घटनामा परी निधन भएको छ ।  ६ सीट भएको विमानमा पाइलटसँगै नातालिया र उनका...

माघ ७, २०७४

लस एन्जेलस, ७ माघ - अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थीत मरुभूमिमा हेलिकोप्टर दुर्घटना हुँदा दुई जना अमेरिकी सैन्य विमान चालकको मृत्यु भएको छ ।  शनिबार बिहान प्रशिक्षणका क्रममा उक्त हेलिकोप्टर दुर्घटनामा प...

माघ २०, २०७४

काठमाडौं, २० माघ– भारत पञ्जाबको मुक्तसर जिल्लामा एक व्यक्तिले फेसबुक लाइभको क्रममा आत्महत्याको प्रयास गरेका छन् । मुक्तसर जिल्लाको भुट्टीवाला गाउँका गुरुतेज सिंहले फेसबुक लाइभको क्रममा आफैंलाई गोली हानेर आ...

असोज १, २०७५

काठमाडौं — अमेरिकाको उत्तरी क्यारोलाइना पुगेको फ्लोरेन्स आँधीले गर्दा परेको भारी वर्षाका कारण सर्प र गोही बगेर शहर पसेका छन् ।  एक चिडियाखानाले ३८ वटा सर्प हराएको भन्दै मानिसहरूलाई सचेत रहन सल्ल...

चैत १४, २०७४

कही दिन यताको शंका आशंकाबीच उत्तर कोरियाका शासक किम जोन उन चीनको भ्रमणमा गएको पुष्टि भएको छ ।  चीन र उत्तर कोरिया दुवैले यो कुरालाई पुष्टि गरिसकेका छन् ।  सनु २०११ पछि नेतृत्वमा आएका किमको...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x