काठमाडौं, ६ चैत- मन्त्रिपरिषद् विस्तार भएर सरकारले लगभग पूर्णता पाएसँगै नेपालस्थित विभिन्न देशका राजदूतहरूले मन्त्रीहरूसंगको भेटलाई तीव्रता दिएका छन् । चीन, भारत र अमेरिकाका राजदूतले प्रधानमन्त्रीका अतिरिक्त मन्त्रीहरूलाई अलग्लै भेटिरहेका हुन् ।

मन्त्रीहरूलाई भेट्नुपूर्व परराष्ट्र मन्त्रालयबाट अनुमति लिनुपर्ने व्यवस्था भए पनि कतिपय राजदूतले परराष्ट्रको स्विकृती बेगर मन्त्रीहरूलाई भेट्दै हिँडेका हुन् । मन्त्रीलाई भेट्न उत्तर र दक्षिणका राजदूतको प्रतिस्पर्धा चलेको सिंहदरबारका एक अधिकारीले टिप्पणी गरे ।

नेपालका लागि भारतीय राजदूत मञ्जिवसिंह पूरी गएको ३ फागुनमा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले शपथ लिएलगत्तै बालकोटस्थित ओली निवासमै पुगेर बधाई दिए । ओलीको जन्मदिनमा पनि उनी केक लिएर शुरुमै बालुवाटार पुगे । मन्त्री पूरीले रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलसँग भेटे र पोखरेलबाट भोजपुरे खुकुरी लिए । त्यसयता राजदूत पूरीले गृहमन्त्री रामबहादुर थापा, अर्थमन्त्री युवराज खतिवडा, भौतिक पूर्वाधार मन्त्री रघुवीर महासेठ र पर्यटन मन्त्री रवीन्द्र अधिकारीलाई समेत भेट्न भ्याए ।

भारतीय राजदूतजस्तै नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत यु होङ्गले पनि भेटवार्तालाई तीव्र बनाएकी छन् । उनले प्रधानमन्त्री ओलीसहित रक्षामन्त्री पोखरेल, गृहमन्त्री थापा, पर्यटन मन्त्री अधिकारीलगायतसँग भेट गरिन् । मन्त्रीहरूसँगको भेटमा भएका कुराकानी भने बाहिर आउँदैनन् । ‘मन्त्रीलाई भेट्न राजदूतहरूको अतिरिक्त सक्रियताले उनीहरूले मन्त्रीलाई आफूअनुकुल चलाउन खोेजेको हुनसक्छ’ नेपाल सरकारका एक सचिवले भने ।  
नेपालमा चीन र भारतीय राजदूतको दौडाहाबीच नेपालका लागि अमेरिकी राजदूत अलाइन बी टोप्लिजले पनि केही मन्त्रीहरूसँग भेटवार्ता गरेकी छिन् । अमेरिकी राजदूतले प्रधानमन्त्री, रक्षामन्त्री र गृहमन्त्रीलाई भेट्न भ्याइसकेकी छिन् ।

मार्च १५ मा गृहमन्त्री थापासँग भएको भेटमा अमेरिकी राजदूतले अध्यागमन सुरक्षामा सहयोग गर्न इच्छुक रहेको बताएकी थिइन् । उनले केहीसमय पहिले प्रदेश नम्बर ७ का प्रदेश प्रमुख मोहनराज मल्ललाई पनि भेटिन् । 
नयाँ सरकार गठन भएपछि राजदूतले नयाँ मन्त्रीलाई भेट्ने चाहाना गर्ने गरेको परराष्ट्र मन्त्रालयका एक अधिकारीले लोकान्तरलाई बताए । यसपटक पनि केही राजदूतले भने परराष्ट्र मन्त्रालयको च्यानल बाट नै मन्त्रीलाई भेटेका छन् ।

नेपालमा राजदूतहरूको अतिरिक्त सक्रियतालाई जानकारहरू कुटनीतिक मर्यादा विपरीत ठान्छन् । प्रधानमन्त्री र परराष्ट्रमन्त्रीलाई भेट्नु स्वभाविक भए पनि मन्त्रालय धाएर मन्त्रीलाई भेट्नु आपत्तीजनक भएको जानकारहरूको भनाइ छ ।

सरकारले कडाइ गर्नु पर्छ : गजुरेल

त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा राजनीति शास्त्रका सहप्रध्यापक दीपक गजुरेल राजदूतहरूले मन्त्रीलाई छुट्टा–छुट्टै भेट्नु गलत भएको बताउँछन् । ‘राजदूतले हाम्रा मन्त्रीलाई भेट्दा परराष्ट्रमार्फत् अनुमति लिएर भेट्नुपर्छ र पराराष्ट्रले खटाएका अधिकारीको उपस्थितिमा मात्र भेट्न पाइन्छ,’ गजुरेलले लोकान्तरसँग भने, ‘भेट्ने एजेण्डा के हो भन्ने पहिलै जानकारी गराउनुपर्छ र भेटेपछि के कुरा भयो भन्ने पनि सार्वजनिक गर्नुपर्छ,’ यी चारवटा शर्त पूरा नभएमा कुटनीतिक मर्यादाको उल्लंघन भएको मानिने गजुरेलको तर्क छ । 

केन्द्रको अधिकारमा प्रदेशको हस्तक्षेप !

नेपालका लागि भारतीय राजदूत पूरीले केहीदिन पहिले प्रदेश नम्बर ४ का मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङलाई भेटे । मुख्यमन्त्रीले विदेशी मुलुकका राजदूतसँग सिधै भेट्ने कि नभे्टने भन्ने अन्योल छ । 

विदेश मामिला केन्द्र सरकारको विषय हो, यस विषयमा प्रदेश सरकारको क्षेत्राधिकारबाहिरको कुरा हो । राजनीति शास्त्रका सहप्राध्याक एवं कुटनीतिक मामिलाका जानकार गजुलेल राजदूतले मुख्य मन्त्रीलाई भेट्ने कुरा आपत्तिजनक भएको बताउँछन् ।

‘विदेशी राजदूतले केन्द्र सरकारसँग कारोबाार गर्नुपर्छ, मुख्य मन्त्रीसँग भेट्न मिल्दैमिल्दैन,’ गजुरेलले भने ।