बैशाख ३, २०८१
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले विश्व बैंकको लगानी रहेको ढल्केबर सबस्टेसन निर्माणका क्रममा आफ्नो स्वार्थ जोडिएको कम्पनीलाई कानूनविपरीत ठेक्का दिएको पाइएको छ । करिब ४ करोड बराबरको...
काठमाडौं, ४ वैशाख–प्रत्येक वर्ष बढ्दो बेरुजु नियन्त्रण गर्न सरकारले प्रभावकारी काम गर्न सकेको छैन । महालेखा परीक्षकको कार्यालयका प्रतिवेदनहरू हेर्दा प्रत्येक वर्ष थपिएर बेरुजु अंक बढ्दो क्रममा देखिन्छ ।
महालेखा परीक्षकको कार्यालयको ५२औं प्रतिवेदनले असुल फर्छ्यौट रकम तथा कारबाही गरी टुंगो लगाउनुपर्ने बेरुजु रकम २ खर्ब ४३ अर्ब १० करोड देखाएको थियो । सो बेरुजु रकम ५१औं प्रतिवेदभन्दा १९ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो । त्यसपछि ५३औं प्रतिवेदनअनुसार कुल बेरुजु रकममा २३ दशमलव ६९ प्रतिशतले वृद्धि भएर ३ खर्ब २८ अर्ब ५ करोड पुगेको थियो ।
त्यसपछि २०७२/०७३ मा जारी ५४औं प्रतिवेदनमा २० दशमलव ६२ प्रतिशतले बढ्दै बेरुजु अंक ३ खर्ब ९६ अर्ब २५ लाख पुगेकोमा गत आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ को लेखा परीक्षण गरी बनेको ५५औं प्रतिवेदनमा २६ दशमलव २० प्रतिशतले वृद्धि हुँदै ५ खर्ब ८ करोड बेरुजु पुगेको उल्लेख छ ।
प्रतिवेदनअनुसार ५४ प्रतिवेदनदेखि ५५औं प्रतिवेदनसम्म आइपुग्दा ९४ अर्ब ८१ करोड ५४ लाख बेरुजु थपिएको छ । खासगरी असुल गर्नुपर्ने, नियमित गर्नुपर्ने र पेश्की बेरुजुमध्ये अग्रिम भुक्तानी भएर हिसाब मिलान गरिने पेश्की बेरुजु फर्छ्यौट भए पनि अन्य २ वटा बेरुजु फर्छ्यौटमा खासै चासो गएको छैन । यसरी हेर्दा सरकारी निकायहरूले बेरुजु फर्छ्यौटमा चासो नदिएको देखिन्छ ।
आर्थिक कार्यविधि ऐन २०५५ दफा २ (द) ले प्रचलित कानूनबमोजिम पुर्याउनुपर्ने रीत नपुर्याइ कारोबार गरेको वा राख्नुपर्ने लेखा नराखेको तथा अनियमित वा बेमनासिब तरिकाले आर्थिक कारोबार गरेको व्यहोरालाई बेरुजूको रूपमा परिभाषित गरेको छ । तर अनियमित क्रियाकलाप भएको प्रतिवेदन र बढ्दो बेरुजुप्रति सरकारी निकायको चासो गएको देखिँदैन ।
महालेखा परीक्षकको कार्यालका प्रवक्ता उद्धबचन्द्र श्रेष्ठले नीतिगत अनुशासनमा चुक्दा प्रत्येक वर्ष बेरुजु बढिरहेको बताए । उनका अनुसार महालेखाले पटक–पटक ताकेता गर्दा पनि सरकारी निकायले बेरुजु फर्छ्यौटमा चासो दिँदैनन् । तर सामान्यतया लेखापरीक्षण अंक बढ्ने हुँदा बेरुजु पनि बढ्ने क्रममा रहेको श्रेष्ठको भनाइ छ ।
अवस्था डरलाग्दो
खासगरी बजेट निकासा गर्दा प्रर्याप्त ध्यान नदिएको र वित्तीय अनुशासन कायम गर्न नसक्दा बेरुजुको अवस्था डरलाग्दो छ । महालेखाको ५४औं प्रतिवेदनले भनेको बेरुजुको अवस्था ५५औं मा पुग्दा घट्नुको सट्टा बढेको छ ।
पेश्की बेरुजुबाहेक अनियमितता भएको बेरुजु फर्छ्यौटमा सम्बन्धित निकायले ध्यान नै नदिएको देखिएको महालेखाको ५५औं प्रतिवेदनले पनि भनेको छ ।
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका पुर्वप्रमुख आयुक्त सूर्यनाथ उपाध्याय भन्छन्, ‘सम्बन्धित सरकारी निकाय गैरजिम्मवार बने, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले समेत आफ्नो काम गर्न सकेन । कर्मचारीतन्त्रमा वित्तीय अनुशासन कायम गराउन कसैको ध्यान गएन । यो सामान्य अवस्था होइन डरलग्दो अवस्था हो ।’
सरकारले कर्मचारी तथा सम्बन्धित निकायलाई जिम्मेवार र जवाफदेही बनाउन नसकेको देश अनियमिततामा चुर्लुम्म डुब्ने खतरा रहेको बताए । उनले भने, ‘सरकारले बजेट अनुशासन, सार्वजनिक खरिद व्यवस्थापन, पारदर्शिताजस्ता कुरामा जिम्मेवार र जवाफदेही बनाउन सक्नुपर्छ, नत्र अवस्था डरलाग्दो हुनसक्छ ।’
विश्लेषक विष्णुबहादुर खत्रीले कोही पनि जिम्मेवार नहुँदा यस्तो अवस्था आएको बताए । उनले भने, ‘यहाँ कोही पनि जिम्मेवार र जवाफदेही छैन । यस्तो अवस्थामा हामीजस्तो यो क्षेत्रको सुधारका लागि काम गर्नेहरूले पनि बोल्नु आवश्यक छ जस्तो नै लाग्न छोडेको छ ।’
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले विश्व बैंकको लगानी रहेको ढल्केबर सबस्टेसन निर्माणका क्रममा आफ्नो स्वार्थ जोडिएको कम्पनीलाई कानूनविपरीत ठेक्का दिएको पाइएको छ । करिब ४ करोड बराबरको...
अर्थमन्त्री वर्षमान पुन 'अनन्त' समेत मुछिएको १३८ किलो सुन तस्करीको फाइल पर्याप्त अनुसन्धानविनै सरकारी वकिलको कार्यालयमा पुगेको छ । अर्थमन्त्रीका रूपमा पुन आएलगत्तै भन्सार विभागले पर्याप्त अनुसन्धानविनै फा...
एक वर्षको बीचमा भएको १३८ किलो सुन तस्करीका नाइके जीवनकुमार गुरुङ हाल अर्थ मन्त्रालय मातहत रहेको भन्सार विभागको हिरासतमा छन् । लामो समय फरार रहेका गुरुङलाई यही फागुन १४ गते काठमाडौंको सामाखुशी क्षेत्रबाट ...
नेपाल राष्ट्र बैंकले मंगलबारका लागि तोकेको विदेशी मुद्राको विनिमयदर अनुसार अमेरिकी डलर एकको खरिददर १३३ रुपैयाँ ०४ पैसा र बिक्रीदर १३३ रुपैयाँ ६४ पैसा रहेको छ । यसैगरी युरो एकको खरिददर १४२ रुपैयाँ १६ पै...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत नसक्ने अवस्थाबाट गुज्रेको नेपाल वायु सेवा निगम (एनएसी)ले आर्थिक अवस्था सुधारेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि विमान खरिद गर्दा लिएको ऋणको किस्ता तिर्न शुरू गरेको छ । लामो समय घाटामा रहे...
काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखाल नगरपालिकाका प्रमुख महेश खरेलले झन्डै १ अर्बको प्रोजेक्टमा नेपाल महिला उद्यमी महासंघसँगको पूर्वसम्झौता उल्लंघन गर्दै आफ्नी जेठीसासू अध्यक्ष रहेको संस्थासँग सम्झौता गरेको पाइएको छ । महिला ...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...