जनकपुरधाम, २५ वैशाख– भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी आगामी बैशाख २८ गते नेपाल भ्रमणको शुरुवात जनकपुरबाट गर्दैछन् । उनी जनकपुर आउँदा जानकी मन्दिरमा पूजा आजा गर्नुका साथै जनकपुरको रंगभूमि मैदानमा आयोजित हुने नागरिक अभिनन्दन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम तय गरिएको छ । 

उनको भ्रमणलाई ‘ऐतिहासिक बनाउन’ स्वागत र सम्मानका लागि संघ, प्रदेश, स्थानीय सरकारको तीव्र तयारी छ । मोदी आउँदा जनकपुरको बिकासका लागि अर्बौं रकमको बिशेष प्याकेज घोषणा हुने तथा त्यस अनुदानबाट जनकपुरको कायापलट हुने भनेर आम जनकपुरबासीमा चर्चाको बिषय पनि बनेको छ ।
 
तर यस अघि भारतका बहालवाला राष्ट्रपतिको हैसियतमा  प्रणब मुखर्जीको जनकपुर भ्रमण हुँदा उनले गरेका घोषणा हालसम्म कार्यान्वयन हुन सकेका छैनन् । १९ कार्तिक २०७३ मा जनकपुरको तिरहुतिया गाछिमा आयोजित नागरिक अभिनन्दन कार्यक्रममा हाल पूर्व भइसकेका राष्ट्रपति मुखर्जीले मिथिला माध्यमिकी परिक्रमाको  धनुषा र महोत्तरीको  एक–एक पडाव स्थलमा सुबिधा सम्पन्न धर्मशाला भारत सरकारले  निर्माण गर्ने भनेर घोषणा गरेका थिए । नागरिक सम्बोधनका क्रममा मुखर्जीले भनेका थिए,  ‘जनकपुरको परिक्रमा पथमा दुईवटा धर्मशालाहरु निर्माण गर्ने सिद्धान्त हाम्रो सरकारले लिएको छ । मलाई प्रशन्नता भइरहेको छ यो घोषणा गर्नका लागि कि दुईवटा धर्मशालाहरु हामी अवश्य निर्माण गर्नेछौं । जसले तिर्थयात्रीहरुलाई सुविधा दिनेछ ।’ 

तर मुखर्जीले भनेअनुसार धर्मशाला निर्माणका लागि अहिलेसम्म कुनै प्रक्रिया नै अगाडि बढेको छैन । मुखर्जीको उक्त घोषणा घोषणामै सीमित हुन पुगेको छ ।

जानकी मन्दिर  दर्शन गर्ने भारतीय ‘भीआईपी’हरुको इतिहास

भारतका पुर्व राष्ट्रपतिद्वय निलम संजिवा रेड्डी र ज्ञानी जेल सिंह, भारतका पुर्व प्रधानमन्त्री चन्द्रशेखर, अटल विहारी बाजपेयी, विश्व हिन्दु परिषदका अध्यक्ष अशोक सिंघल लगायतका व्यक्तिहरुले जानकी मन्दिरको दर्शन गरिसकेका छन् । 

यसका अतिरिक्त योग गुरु स्वामी रामदेव, चारवटै पिठहरु जगरनाथपुरी, कान्छीकोटी, काशीवद्रीका आश्रमका शंकराचार्यहरु, रामानन्दाचार्य, लगायतका साधुहरुले समेत जानकी मन्दिरको दर्शन गरिसकेको जानकी मन्दिरका महन्थ रामतपेश्वर दास वैष्णवले जनाए । 

२५ जुलाई १९७७ देखि २५ जुलाई १९८२ सम्म भारतको राष्ट्रपति रहेका निलम संजिवा रेड्डी राष्ट्रपति रहेकै बेला जनकपुरको जानकी मन्दिर दर्शन गर्न आएका थिए । जनकपुर विमानस्थलमा ओर्लने वित्तिकै उनले आफूले लगाएको खुट्टाको जुत्ता खोली जनकपुरको माटो उठाई टाउकोमा टिका लगाएका थिए । उनलाई स्वागत गर्न जनकपुरबाट हजारौं मानिसहरु विमानस्थल पुगेका थिए । 

विमानस्थलदेखि जानकी मन्दिरसम्म स्थानीयवासीहरुले लाइन लागेर उनलाई स्वागत अभिनन्दन गरेका थिए । 

जानकी मन्दिरको दर्शन गरेपछि उपस्थित हजारौं व्यक्तिको सामु जानकी मन्दिरमा आउने तिर्थालुका लागि एउटा धर्मशाला निर्माणका लागि भारत सरकारले अनुदान दिने घोषणा गरेका थिए ।

तर, भारत एउटा धर्म निरपेक्ष राष्ट्र रहेका कारण कुनै खास धर्मका लागि अनुदान दिन गाह्रो भएपछि तत्कालीन प्रधानमन्त्री पिभी नरसिंहा रावलाई जसरी पनि व्यवस्था गर्न उनले आग्रह गरेका थिए । रेड्डी आन्ध्रप्रदेशको पहिलो मुख्यमन्त्री समेत भएका कारण प्रधानमन्त्री रावलाई आन्ध्रप्रदेशको तिरुमल तिरुपति देवस्थानम ट्रष्ट मार्फत रकम दिलाइएको राराब क्याम्पस जनकपुरका तत्कालिन क्याम्पस प्रमुख प्राध्यापक  महेन्द्र नारायण मिश्र बताउँछन् । 

उक्त धर्मशाला अहिले बृहत्तर जनकपुर विकास क्षेत्र परिषदको मातहतमा यात्री निवासको नाउँले परिचित छ । 

त्यसैगरी रेड्डीपछि २५ जुलाई १९८२ देखि २५ जुलाई १९८७ सम्म भारतको राष्ट्रपति रहेका ज्ञानी जेल सिंहले पनि राष्ट्रपति रहेकै बेला जनकपुरको जानकी मन्दिरमा पुजा अर्चना गरेका थिए ।

विक्रम सम्वत २०४९ सालमा भारतको लोकसभामा विपक्षी दलका नेता रहेका अटल विहारी बाजपेयी जनकपुर आइ जानकी मन्दिरको दर्शन गरेका थिए । बाजपेयीले एक रात जनकपुरमै विताएका थिए । जानकी मन्दिरको दर्शन गरी उपस्थित मानिसहरुलाई सम्बोधन गर्दा ठूलो हावाहुरी र पानी पनि पर्न थालेपछि मान्छेहरु ओत लाग्न अन्यत्र जानै लाग्दा बाजपेयीले हिन्दीमा भनेका थिए, ‘यो शरीर कागजको होइन कि पानीले भिजे पछि गलिहाल्छ ।’ त्यसपछि पानीमा भिजेरै भएपनि उपस्थित स्थानीयले उनको भाषण सुनेका थिए । 

बाजपेयीलाई सिक्किको परालबाट बनेको सिल्प हाथी र केही उपहार सामग्रीहरु दिएर सम्मान गरिएको थियो । मिथिला लोकाचित्र र लोक सिल्प नेपालको मिथिलाञ्चलमा पनि बन्ने गरेको कुराबाट आफू धेरै हर्षित भएको र त्यसलाई व्यवसायिक रुप दिनुपर्ने बाजपेयीले बताएका थिए । बाजपेयी जनकपुर चुरोट कारखानाको गेस्ट हाउसमा एक रात बसेका थिए ।