विराटनगर, ३ जेठ– तस्करीको साढे ३८ क्विन्टल सुन र सनम शाक्य हत्याकाण्ड प्रकरणमा अहिले जिल्ला अदालत मोरङमा थुनछेक बहस चलिरहेको छ । सरकारतर्फका वकिलहरुको बहस सकिसकेको छ भने प्रतिवादी (अभियुक्त) पक्षका वकिलको बहस चलिरहेको छ । 

मोरङ जिल्ला अदालत स्रोतका अनुसार बुधवारसम्म प्रतिवादीका तर्फबाट बहस गर्न ६५ जना कानून व्यवसायीहरुले ११३ वकालतनामा दर्ता गराएका छन् । बुधवारसम्म प्रतिवादीका तर्फबाट ३५ जना वकिलहरुले बहस गरिसकेका छन् । 

सनम अपराधि अरु निर्दोष

अदालतमा बहस चलिरहेकै समयमा केही अधिवक्ताहरुले भने सुन तस्करी प्रकरणमा मारिएका सनम शाक्यलाई ‘अपराधी’ करार गरिसकेका छन् । 

सुन प्रकरणमा जोडिएका व्यापारी र प्रहरी अधिकारीको प्रतिरक्षामा उत्रिएका अधिवक्ताहरुले सुन तस्करीका नाइके चूडामणि उप्रेती (गोरे) र मारिएका सनम शाक्य बाहेक अरु ‘निर्दोश’ भएको दावी गरेका छन् ।

बुधवार तत्कालीन प्रहरी जवान बिष्णुबहादुर खड्काको प्रतिरक्षामा बहस गरेका वरिष्ठ अधिवक्ता हिक्मत पौडेलले उनकै शब्दमा अपराधी (सनम शाक्य)को मृत्यु भइसकेकाले अपराध पनि मरिसकेको दलिल पेश गरे । 

बुधवारको सुनुवाईमा सबैभन्दा पहिले बहस गरेका पौडेलले सनमको हत्याबाहेक सुन तस्करीको कुरा काल्पनिक कथा मात्रै भएको दावी पनि गरे । ‘सनम शाक्यको हत्यासँग सम्बन्धित मात्रै मुचुल्का छन् । सुन तस्करीको कुनै तथ्य नै छैन,’ बहसमा आफ्नो दलिल पेश गर्दै अधिवक्ता पौडेलले भने, ‘सुन तस्करीका सम्बन्धमा काल्पनिक कथा बुनिएको छ श्रीमान् ।’

अधिवक्ता पौडेलले सुन तस्करी हिसाव किताव राखिएको भनेर प्रहरीले बरामद गरेको भनेको लग बूक (डायरी)लाई प्रमाण मान्न नसकिने जिकिर गरे । ‘प्रमाण ऐनको दफा १४ अनुसार त्यस्तो डायरीलाई प्रमाण मान्न सकिँदैन,’ बहसका क्रममा ऐनको दफा पढेर सुनाउँदै अधिवक्ता पौडेलले भने, ‘प्रमाणका रुपमा बरामद भएको भनिएको डायरी र लगबूकको आधिकारिकता पनि छैन ।’

जवान खड्काको प्रतिरक्षामा उत्रिएका पौडेलले सुन तस्करीमा अन्य प्रहरी अधिकारीको संलग्नता नरहेको पनि दावी गरे । 

यस्तै प्रहरी जवानकै प्रतिरक्षमा बहस गरेका अर्का अधिवक्ता खगेन्द्र बहादुर श्रेष्ठले स्पष्ट आधारबिनै प्रहरी अधिकारी र आफ्नो पक्षका जवान विष्णुबहादुर खड्कामाथि अभियोग लगाइएको दाबी गरे । 

सुन तस्करीका अभियुक्तका ‘महंगा वकिल’

सुन तस्करी र सनम शाक्यको हत्यामा संलग्न भन्दै सरकार वकिलको कार्यालय मोरङले ६३ जनाविरुद्ध मोरङ जिल्ला अदालतमा संगठित अपराध र कर्तव्य जान मुद्दामा अभियोग पत्र दायर गरेको छ । 

सरकारी वकिलको कार्यालयले अभियोग पत्रमा २०४४–४५ सालदेखि नै नेपालमा सुन तस्करी हुने गरेको उल्लेख गरेको छ । अहिले मुद्दा खेपीरहेको समूह २०६९ सालदेखि संगठित भएको सरकारी वकिल कार्यालय मोरङले अभियोग पत्रमा उल्लेख गरेको छ । 

सरकारी वकिलको कार्यालयले सुन तस्करी र सनम शाक्यको हत्यामा संलग्न भन्दै प्रहरीका बहालवाला ८ जना १ जना पूर्व कर्मचारीविरुद्ध मुद्दा दर्ता गरेको छ । मुद्दा दर्ता भएका प्रहरीकर्मचारीमध्ये निलम्बित प्रहरी बरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) श्याम बहादुर खत्री फरार छन् भने अन्य ८ जना हिरासतमा छन् । 

हिरासतमा रहेकामध्ये अधिकांश प्रहरी कर्मचारीले भने आफ्नो प्रतिरक्षाका लागि तुलनात्मक रुपमा महंगा मानिने (बढी सेवाशुल्क) लिने कानून व्यवसायी छानेका छन् । पूर्वमहान्याधिवक्ता रमन श्रेष्ठदेखि वरिष्ठ अधिवक्ता शम्भु थापाले सुन तस्करीका अभियुक्तको प्रतिरक्षामा बहस गरेका छन् । 

काठमाडौंका कानून व्यवसायीबीच चल्ने चर्चाका अनुसार वरिष्ठ अधिवक्ता शम्भु थापाले कुनै १ व्यक्तिको पक्षमा १ घण्टा वकालत  ३ देखि ४ लाख रुपैयाँ लिन्छन् । जबकि उनले आइतवार मोरङ जिल्ला अदालतमा सुन तस्करीका अभियुक्त प्रहरीका निलम्बित एसपी विकास खनाल र सुन व्यापारी भनिएका राप्रपा (प्रजातान्त्रिक)का नेता भुजुङ गुरुङको पक्षमा २ घण्टा बहस गरे । 

त्यस्तै पूर्वमहान्यायाधीवक्ता समेत रहेका वरिष्ठ अधिवक्ता रमण श्रेष्ठले भुजुङ गुरुङ, विकासराज खनाल र प्रहरीका पूर्व डिआईजी गोविन्द निरौलाको प्रतिरक्षामा बहस गरे । 

वरिष्ठ अधिवक्ता श्रेष्ठमार्फत बहस गराएका एक व्यक्तिको भनाइअनुसार उनले १ घण्टा बहस गरेवापत २ लाख ५० हजार रुपैयाँ लिन्छन् । लोकान्तरसँगको कुराकानीमा भने अधिवक्ता श्रेष्ठले आफ्नो पारिश्रमिक खुलाएनन् । 

‘कसैले मलाई महंगो वकिल भन्छन् पनि होला । तर म आफूले गर्ने वकालतअनुसारको सेवाशुल्क लिन्छु,’ लोकान्तरसँगको कुराकानीमा श्रेष्ठले भने, ‘तर मैले कति पारिश्रमिक लिन्छु भनेर मिडियामा भन्नु त भएन नि !’