साउन १, २०८०
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
सिङ्गापुरमा हिजो मङ्गलवार भएको अमेरिका-उत्तर कोरिया शिखरवार्ताको तनाउग्रस्त कोरियाली प्रायोद्वीपमा पर्ने प्रभाव प्रतीकात्मक मात्र हुने पर्यवेक्षकहरूको विश्लेषण देखिन्छ यद्यपि राष्ट्रपति ट्रम्प र अध्यक्ष किम दुबैले आफ्ना पहललाई ऐतिहासिक मानेका छन् । यसबारेमा नेपाल सरकारको प्रतिकृया दिने क्रममा परराष्ट्र मन्त्रालयले जारी गरेको सूचनाले पनि संयुक्त वक्तव्यमा परेका प्रतिबध्दताहरूको कार्यान्वयन पक्षमा जोड दिएर वाञ्छनीयस्तरको सावधानी अपनाएको छ । यो अति उत्साह जनाउने क्षण किमार्थ होइन ।
ट्रम्प र किमले हस्ताक्षर गरी जारी गरेको वक्तव्यमा अमेरिकाले उत्तर कोरियाको सुरक्षालाई प्रत्याभूति दिने र किमको कोरियाले आफूलाई आणविक हातहतियारबाट ‘पूर्ण निशस्त्रीकरण’ गर्ने सहमति भएको देखिन्छ । तर यी कार्यहरू कसरी गरिने त्यसबारे विस्तृत व्यवस्था हुन बाँकी छ र सहमति अनुरूप काम भए नभएको अनुगमन गर्ने संयन्त्रको बन्दोबस्तका लागि पनि उभयपक्ष कृयाशील रहनुपर्ने अवस्था छ । तसर्थ प्रारम्भिक चरणको भेटवार्ताबाट ठूलो अपेक्षा राखिनु बुध्दिमानी हुँदैन किनभने चुनौति र अवरोधका लामा सिलसिला पार गर्न समय लाग्ने कुरा निर्विवाद छ ।
दक्षिण कोरियाको नामले चिनिंदै आएको गणतन्त्र कोरिया लोकतान्त्रिक परिपाटी भएको देश हो र यसलाई विगत ६५ वर्षयता अमेरिकी सैनिक सुरक्षा प्राप्त छ । यता उत्तर कोरिया भनेर परिचित जनगणतन्त्र कोरिया कम्युनिष्ट शासनप्रणालीमुनि छ जसलाई चीन र रूसको नैतिक र भौतिक समर्थन रहँदै आएको छ । दोस्रो विश्वयुध्द ( सन् १९३९-४५) को समयमै विपरीत मोर्चामा रहेका रहेका देशहरू कोरियाली युध्द (सन् १९५०-५३) पछि एक-आपसबाट अझ टाढा भएर गए । प्राविधिक हिसाबले कोरियाली युध्द समाप्त भएकै छैन अर्थात् सन् १९५३ को युध्दविराम अद्यापि कायम छ । अर्को शब्दमा, दुई कोरियाबीचको सम्बन्धलाई सामान्यस्तरमा ल्याउन पहिले युध्दविरामको स्थिति अन्त्य गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसको लागि नै अनेक चरणका वार्ता र सहमति आवश्यक पर्लान् । यसमा पृष्ठभूमिमा रहेर अमेरिका,चीन र रूस सबैले विभिन्न भूमिका खेल्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । वातावरण सहज भएपछि मात्र दुई कोरियाको पुन:एकीकरणको प्रकृया अघि बढ्ला । अर्थात् पूर्व र पश्चिम जर्मनीको पुन:एकीकरण भएको बेगमा कोरिया एक देश भैहाल्लान् भन्न गाह्रो छ ।
अमेरिकामा र अमेरिकी शिविरमा रहेका पश्चिमी देशहरूमा ट्रम्प अनावश्यक जोखिम मोलेको कारणले आलोचित छन् भने उत्तर कोरियाको जनताले किमलाई कुन प्रकृतिको समर्थन दिइरहेको छ, यसै भन्न कठिन छ । आखिर, दुबैतर्फका मुख्य पात्र सुसंगत कार्यनीतिका लागि परिचित व्यक्तित्व होइनन् ।
जे होस्, कोरियाली प्रायोद्वीप तनाउमुक्त हुने दिशामा अघि बढेको कुराले एसिया महादेश एक हदमा आश्वस्त भएको छ, र यसको स्वाभाविक अनुकूल असर बाँकी विश्वमा पनि पर्नेछ । उत्तर कोरिया सहज र लचिलो हुँदा दक्षिण कोरिया र जापानमा अमेरिकी सेना तैनाथ राख्नुपरेको अहिलेसम्मको अवस्थामा निश्चित रूपमा सुधार आउने छ । सेनाको दायित्व बोक्नु नपरेपछि अमेरिकाको प्रतिरक्षा खर्च पनि घट्ने छ, र ट्रम्पले यो काम गराए बापत अमेरिकी जनताबाट यथोचित स्याबासी पनि पाउने छन् । तसर्थ तत्कालको उपायले दीर्घकालीन समाधानको बाटो खुलेछ भने त्यो हौसलाकै विषय हुनेछ ।
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
वर्षायाम शुरू नहुँदै असार २ गते शनिवार मध्यरातमा आएको बाढीका कारण पूर्वी पहाडी जिल्लामा धनजनको ठूलो क्षति पुगेको छ । ताप्लेजुङ, पाँचथर र संखुवासभा जिल्ला बाढीका कारण बढी प्रभावित भएका छन् । मध्यरातमा आ...
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
स्वधर्म भन्ने शब्द हामीमध्ये धेरैले सुन्ने गरेका छौँ । स्वधर्मको आदि शिक्षक, प्रचारक वा आचार्य भगवान् कृष्ण हुन् । उनले सर्वप्रथम अर्जुृनलाई यसको शिक्षा दिएका थिए कुरुक्षेत्रको युद्ध मैदानमा । यसका आधुनिक व्याख्याता भने ...
गठबन्धनको नयाँ समीकरणसँगै पुनर्गठित मन्त्रिपरिषद्मा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का तीन मन्त्री दोहोरिए । पार्टी नेतृत्वको निर्णयप्रति केही युवा सांसदले आक्रोश व्यक्त गरे । माओवादी पार्टी एउटा भए पनि सहायक गुट धेरै छन्...
उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...