कात्तिक २८, २०८०
गोपी मैनाली कविहरूले केका लागि कविता लेख्छन् भन्नेमा मत्यैक्यता पाइँदैन । कोही आनन्दका लागि भन्छन्, त कोही उपयोगिताका लागि । अझ कोही त अभिव्यञ्जनाको अर्को उद्देश्य नै हुँदैन भन्ने गर्छन् । ...
– कमला अवस्थी ‘कान्ती’
काठमाडौं –‘मानिसका आवश्यकता असीमित छन्, तिनलाई परिपूर्ति गर्ने साधन सीमित छन् ।’ यही अर्थशास्त्रीय सिद्धान्तभित्र बगेको उपन्यास हो ‘लिभिङ टुगेदर’ ।
लामो समयदेखि गैरआवासीय जीवन बिताइरहेका उपन्यासकार गोविन्द गिरी प्रेरणाको २४ औं कृति र छैठौं उपन्यासका रुपमा बजारमा आएको ‘लिभिङ टुगेदर’ले युवायुवतीको असीमित यौन चाहना र सीमित सामाजिक संस्कारलाई कलात्मक ढंगले प्रस्तुत गरेका छन् ।
बढ्दो आधुनिकीकरणसँगै शहरी परिवेशमा प्रचलनमा आइरहेको विवाह पूर्व नै प्रेमी–प्रेमिका सँगसँगै बस्ने विकृत प्रवृत्ति र त्यसका दुष्परिणामप्रति आम नागरिकलाई सचेत गराउनमै समग्र उपन्यास केन्द्रित देखिएको छ । उपन्यासमा गाउँको मध्यम वर्गीय जीवनशैलीदेखि काठमाडौं हुँदै अमेरिकाको वासिङ्टन डिसीको भोग–विलासवादी जीवनशैलीको यथार्थपरक चित्रण गरिएको छ ।
तानसेनका पण्डित जन्मेजयका छोरा कुमार भट्टराई र दमाईकी छोरी कृष्णाको काठमाडौंवासी सुप्रियाको घरमा डेरा खोज्ने क्रममा भेट भएको प्रसङ्गबाट शुरू भएको उपन्यास सामान्य/असामान्य परिवेश छिचोल्दै राधेश्याम र कृष्णाको यौन तृप्तिसँगै समाप्त भएको छ ।
यसबीच देखापर्ने कुमारका साथी कसरी साथीसंगतले कुलतमा होम्मिँदै गएका छन् ? सोको परिणाम स्वरुप जिन्दगी अन्योलमा परेको अवस्थालाई उपन्यासकारले अति सुक्ष्म तवरले प्रस्तुत गरेका छन् । कृष्णा दमाईकी छोरी भएर आफ्ना छोरासँग ‘लिभिङ टुगेदर’ सम्बन्धमा रहेको कुरा चित्त नबुझाउने कुमारका बुबा प्रशासनिक अधिकारी हुन् ।
नेपालमा सामाजिक तथा राजनीतिक परिवर्तनका खातिर ००७ साल, ०३६ साल, ०४६ साल र ०६२/६३ सालको जनआन्दोलनले छुवाछुत अन्त्य गर्नुपर्ने सवाल नउठाएका होइनन् । तर, सवाल राजनीतिक एजेण्डामै सीमित रह्यो । छुवाछुतजस्तो कुरीति तथा कुसंस्कार त्याग्नुपर्छ भन्ने लिखित दस्तावेज, मौखिक नाराबाजी र बहस चलिरहेपनि दलितलाई आफू सरह मान्छेका रुपमा स्वीकार गर्न नसक्ने र आफ्नो स्वार्थपूर्तिका लागि भने अँध्यारो कोठामा अँगाल्न पछि नपर्ने समाजप्रति उपन्यासले असन्तुष्टि व्यक्त गरेको छ ।
गाउँबाट राजधानीसम्म पुगेकी कृष्णा, एक ‘बार’मा काम गर्दा पेशासँगै असन्तुष्ट हुँदै आफूभन्दा उमेरले सानी सोनुसँग ‘रुम पार्टनर’ भएर बसेकी सोनुले समेत केटा साथीसँग लिभिङ टुगेदर बस्ने भएपछि एक्लो महसुस गर्छे । महिनाको ७ हजार कमाइले काठमाडौं बस्न सकिन्न भन्ने पीरले पिरोलिरहँदा कुमार आफ्नो दाउपेच लगाएर कृष्णाको कमजोरीको फाइदा उठाउन तम्तयार रहन्छ ।
उपन्यासमा ‘तिमीले काम गर्नुपर्दैन, मलाई खुशी गराउ, म तलब दिन्छु’ भन्ने कुमारको अभिव्यक्तिबाट पुरुषले महिलालाई हेर्ने भोगवादी प्रवृत्तिलाई उजागर गरेको छ । कुमार आफ्ना प्रेमिल र सहयोगी व्यवहारले उसलाई आफूसित सँगै बस्न मञ्जुर गराउँछ । कुमारका साथी चापे, खोडेले फलानो मैयाँलाई १५ हजार रुपैयाँमा बुक गरिएको भन्ने तीखो वचन बोल्छन् ।
महिलालाई पुरुषले आवश्यक पर्दा बजारको वस्तु सरह खरिद गर्ने र स्वार्थ पूर्ति भएपछि लिलाम गर्न मौका खोजिरहने अवसरवादी पात्र हाम्रै वरपर रहेको तथा परिस्थितिसँग हारेर यस्ता व्यक्तिको पासामा नपर्न आग्रह गरिएको पाइन्छ । उपन्यास लिभिङ टुगेदर पढिरहदा कहीँकतै काठमाडौंको ट्राफिक जाम र बढ्दो महंगीले आम राजधानीका वासिन्दा मारमा परेको गुनासो समेत छर्लङ्ग भेटिन्छ ।
उपन्यासमा जिन्दगीको शुरूवाती चरणमा बिलासिता, यौनमै लिप्त कुमार, साथीहरू सोनु कृष्णा एक मोडमा आएर सबै हार्न पुगेका छन् । कोही यौन रोगका शिकार भए भने कोही लिभिङ टुगेदरबाट आमा बन्ने अनुभव प्राप्त गर्दछन् । उपन्यासका यी पात्रले जीवनको वास्तविक रुप देखाएको छ ।
आफूलाई मात्र बिलास र यौनकै वरिपरि सीमित राखिरहने कुमारका साथी अन्त्यमा आएर ठूलो यौनरोग एचआईभीको शिकार भएका प्रसङ्गबाट जिन्दगी जिउने कला जान्नुपर्नेतर्फ पनि उपन्यासले सचेत गराएको छ । उपन्यासका प्रमुख पात्रको जीन्दगी मैनबत्तिजस्तै उज्यालाका खातिर बल्दाबल्दै शिखाझैं समाप्त हुन्छ ।
उपन्यासमा लेखक जिन्दगीप्रति आशावादी र गतिशील देखिएका छन् । समग्रमा उपन्यासले जीवनको यथार्थ बोलेको छ भने नेपाली समाजले पचाउन नसक्ने लिभिङ टुगेदरलाई सहज ढंगले प्रस्तुत गरिएको छ ।
गोपी मैनाली कविहरूले केका लागि कविता लेख्छन् भन्नेमा मत्यैक्यता पाइँदैन । कोही आनन्दका लागि भन्छन्, त कोही उपयोगिताका लागि । अझ कोही त अभिव्यञ्जनाको अर्को उद्देश्य नै हुँदैन भन्ने गर्छन् । ...
त्यो शिक्षकले पढायो, नेता बन्न सिकायो र त आज देशको बागडोर चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, कर्मचारी बन्न सिकायो र त आज देशको प्रशासन चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, डाक्टर बन्न सिकायो र त आज हजारौ...
वरिष्ठ पत्रकार तथा साहित्यकार आचार्य कमल रिजालद्वारा लिखित उपन्यास ‘सुकर्म’को अंग्रेजी संस्करण ‘डीप क्वेस्ट' प्रकाशित भएको छ । २०६९ सालमा नेपालीमा प्रकाशित उक्त उपन्यासको अंग्रेजी संस्करणलाई स...
लेखक एवं पत्रकार अखण्ड भण्डारीको उपन्यास ‘बोरा’ विमोचन भएको छ । अन्नपूर्ण पोस्ट दैनिकका प्रधान सम्पादक भण्डारीको ‘बोरा’ उपन्यास शुक्रवार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रममा विमोचन गरिए...
गुणराज ढकाल सामाजिक सञ्जालमा अभ्यस्त हुन थालेपछि अध्ययन गर्ने बानी निकै घटेको छ । सामाजिक सञ्जालमा आउने टिप्पणीबाटै हामीले आफ्नो दृष्टिकोण बनाउने गर्दछौं । विषयको गहिराइसम्म पुगेर अध्ययन तथा विश्लेषण गर...
असोज तेस्रो साता बिहीबार, बुकीबाट गोठ औल झर्ने दिन । लाहुरेहरू आउनु र बुकीबाट गोठालाहरूको हुल गाउँमा झर्नु दशैंको रौनक हो । ‘भोलि साँझ डाँफे चराउन जाने’, सुत्ने बेला गोठमा सल्लाह भयो । घर...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...