सुर्खेत – सुरक्षा निकायमा लामो अनुभव बटुलेका नेपाली सुरक्षागार्डको रोजगारीमा बढी आकर्षित हुन्छन् । तर सुर्खेतमा एक जना नेपाली सेनाका पूर्वहवल्दारले गाउँमै कुखुरापालन गरेर मनग्यै आम्दानी गरिरहेका छन् ।

सुर्खेतको पञ्चपुरी नगरपालिका–५ का ३६ वर्षीय पूर्ण भाट नेपाली सेनाबाट सेवानिवृत्त भइसके । उनलाई गाउँलेले हवल्दार सा’प भनेरै चिन्छन् । उनी अहिले जागिरे जीवनभन्दा झनै व्यस्त बनेका छन् ।

उनी प्रत्येक दिनको १८ घण्टा कुखुरा फार्ममै बिताउँछन् । ‘म प्रत्येक हप्ता भाडा र खोर सफा गर्छु,’ ट्यांकीबाट भाँडामा आफैं पानी आउने प्रविधि जडान गरेका भाटले भने, ‘चिसो मौसममा कुखुराका लागि खोरमा हिटरसमेत जडान गरेको छु ।’

उनी २०५८ देखि २०७४ सालसम्म नेपाली सेनामा कार्यरत थिए । उनले गत वर्षदेखि मात्रै कुखुरापालन शुरू गरेका हुन् । उनले सुविधायुक्त खोर बनाएर कुखुरापालन गरिरहेका छन् । कुखुरा खोरमा उनले दाना राख्नेदेखि सुली सोहोर्नेसम्मको काम गर्छन् ।

१५ लाख लगानी

शुरूमा ८ लाख रुपैयाँ लगानी गरेर व्यवसाय शुरू गरेका भाटले अहिले १५ लाख पुर्याएका छन् । ‘मैले ८ लाख लगानी गरेर व्यवसाय शुरू गरेको हुँ,’ उनले भने, ‘अहिलेसम्म मैले १५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी लगानी फार्ममा गरिसकेको छु ।’ उनले वार्षिक रुपमा २ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी नाफाआर्जन गरिरहेको बताए ।

‘शुरूमा २ हजार २ सय चल्ला राखेको खोरमा अहिले १ हजार ८ सय चल्ला थप गरेको छु,’ भाटले भने, ‘पहिलो पटक कुखुरापालन सम्बन्धी प्राविधिक ज्ञान र अनुभव नभएर धेरै चल्ला मरे । खासै फाइदा नभएपनि दोस्रो पटक १८ सय चल्ला थपे । यसबाट मुनाफा राम्रो भएको छ ।’

जागिरभन्दा व्यवसाय राम्रो

व्यवसायी भाटले जागिरभन्दा व्यवसायमा बढी फाइदा रहेको बताए । ‘जागिरमा खटिरहनुपर्थ्यौं,’ उनले भने, ‘तर व्यवसायमा आफूले चाहेको बेलामा काम गर्न, चाहेको बेला बिदा गर्न पाइन्छ ।’ त्यही आधारमा उनले जागिरभन्दा व्यवसाय रुाम्रो ठानेका रहेछन् । ‘जति बढी काम गर्न सक्यो, उति नै बढी आम्दानी हुन्छ,’ उनले भने, ‘जागिरमा त सीमित पैसा आउँछ र त्यो घरखर्चमै सकिन्छ ।’

उनी अहिले सन्तुष्ट छन् । ‘बिहान–बेलुका परिवारसँग बस्न पाइएको छ । गाउँ–समाजमा अप्ठ्यारो पर्दा सहयोग गर्न पाइन्छ । व्यापार व्यवसायमा परिवारको समेत सहयोग छ,’ उनले भने, ‘दुःखसुखमा समाजलाई सघाउन पाएको छु । परिवारसँग रमाउने अवसर मिलेको छ । आम्दानी पनि जागिरभन्दा सन्तोषजनक नै छ । कसैको दबाब छैन, अभाव छैन । म आत्मनिर्भर भएको छु ।’

बजार अभाव भएका कारण लगानी अनुसार कहिलेकाहीँ मुनाफा नहुने गरेको उनले बताए । ‘लगानी अनुसारको स्थानीयस्तरमा बजार नहुँदा समस्या भएको छ,’ उनले भने, ‘बाहिरको बजारको भरपर्दा समयमा कुखुरा बिक्री नहुँदा पनि घाटा हुने गरेको छ ।’

विदेश छोडेर स्वदेशमै काम

उनी सेवानिवृत्त सैनिक भएका कारण उनलाई विदेशबाट काम गर्ने अवसर नआएको होइन । तर उनले गाउँमै परिवारसँग बस्ने, सुखदुःख बाँडीचुँडी झेल्ने मन भएका कारण उनी यतै कुखुरापालनमा लागे । उनले विदेश जाने मोह त्यागिदिए ।

‘विदेशमा सुरक्षा गार्डका लागि मासिक २ लाख ५० हजारको जागिर ‘अफर’ आएको थियो,’ उनले भने, ‘त्यो अवसरलाई मैले मनदेखि अस्वीकार गरँे । आँगनमा कुखुरा फर्म खोलेँ । घरपरिवारबाट छुट्टिएर बस्नुको पीडा मैले १६ वर्ष नेपाली सेनामा काम गर्दा भोगेको थिएँ ।’ 

उनलाई सबथोक पैसा मात्र होइन भन्ने लाग्छ । आफन्तसँग भोकै भएपनि बस्न पाए सन्तोष लाग्छ उनलाई । ‘जीवनमा अरुका लागि दुःख गरियो । अब घरमा आफ्ना लागि र सुख शान्तिका लागि जागिर र विदेश त्यागेर व्यवसाय रोजेको छु,’ उनले भने ।

स्वदेशमा व्यापार व्यवसायबाट आम्दानी हुँदैन भन्ने मनसाय बोकेका युवाका लागि उदाहरण बनेका छन् उनी । वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवालाई आँगनमै व्यवसाय गर्न उनले सुझाव दिए । ‘विदेशमा गएर दुःख पाउनुभन्दा यतै लगानी गरेर व्यवसाय गर्दा राम्रो हुन्छ,’ उनले भने, ‘आफ्नै देशमा लगानी गरे नाम पनि कमाइन्छ, दाम पनि कमाइन्छ ।’

लगानी र लगाव भए स्वदेशमा पनि मनग्यै आम्दानी गर्न सकिने उनले बताए । ‘नेपालमा स्वरोजगारको धेरै स्म्भावना छ । इमान्दारी साथ लगनशील भएर व्यवसाय गर्न सकेको खण्डमा विदेशभन्दा नेपालमै मनग्यै आम्दानी गर्न सकिन्छ,’ उनले भने ।