सुर्खेत– लेकबेसी नगरपालिका वडा नं. ६ को बाघखोर यतिबेला समृद्धिको यात्रामा अघि बढिरहेको छ । जहिल्यै वर्षायामको एक खेती बाहेक अन्य समयमा केही पनि उब्जाउ नहुने बाघखोर अहिले हरियाली भएको छ ।

सबैका घरमा तरकारी खेती छ भने स्थानीयहरूले गहुँ, मकै, तोरीको मुल बीउ समेत उत्पादन गरेर लाखौं रुपैयाँ कमाइरहेका छन् । यस्तो हुनुको प्रमुख कारण बाघखोर सिँचाइ आयोजना सञ्चालनमा आउनु नै हो । ४० हेक्टर जमीनमा सिँचाइ गरिँदै आएको बाघखोरमा रातभरि पानी ट्यांकीमा पानी जम्मा गरिन्छ र बिहान ७ बजेदेखि सिँचाइ गर्न शुरु हुन्छ । 

उक्त सिँचाइ आयोजनाले बाघखोरका ६३१ जनाको जीवनस्तर सुधार गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको स्थानीय सरिता ताउलेले बताइन् । उनका अनुसार पहिले एकमात्र खेती हुने र अधिकांश युवाहरु कामको खोजीमा भारत जाने गरेका थिए । लोकान्तरसँग कुरा गर्दै ताउलेले भनिन्, ‘अहिले गाउँको मुहार नै फेरिएको छ । सबै युवाहरु गाउँमा खेती किसानीमै रमाइरहेका छन् ।’ तर युवाहरु अझै पनि खेती गर्न खुलेर लाग्न नसकेको उनको धारणा छ ।

अर्की स्थानीय कौशीला ज्ञवालीले युवाहरुलाई खेतीमा आकर्षित गर्न राज्यले नै ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिइन् । ‘खेती किसानीलाई फरक नजरबाट हेर्ने सोचलाई सबैभन्दा पहिले सरकार तथा समुदायले बदल्न जरुरी छ । उनले भनिन्, ‘पर्याप्त सम्भावना हुँदाहुँदै युवा भारत पस्न दिनु नराम्रो हो । कृषिलाई सम्मानका साथ हेर्ने वातावरण भएको खण्डमा पक्का युवाहरु खेतीमा लाग्ने छन् र देशको समृद्धिमा योगदान दिने मेरो अपेक्षा छ ।’

अर्का स्थानीय केशरबहादुर रानाले सिंचाई आयोजनाका कारण हरेक घरमा ताजा तरकारी उत्पादन भइरहेको बताए । ‘हाम्रो गाउँमा अहिले बाह्रै महिना हरियो तरकारी खान पाइन्छ ।’ उनले भने, ‘त्यतिमात्रै होइन, सिँचाइ आयोजनाका कारण हामीले गाईवस्तु पाल्न र अन्य व्यवसायसमेत गर्न पाएका छौं । हामी वाघखोरवासी समृद्धिको यात्रामा अघि बढिसकेका छौं ।’

सिँचाइ जलउपभोक्ता समितिका अध्यक्ष देवबहादुर रानाले सिँचाइका लागि आफूहरुले पालो मिलाउने गरेको बताए । पालो मिलाएको कारण सबै किसानले सहज रुपमा सिँचाइ गर्न पाएका छन् । अध्यक्ष रानाले भने, ‘सिँचाइकै कारण गतवर्ष गाउँमा ८४ लाख रुपैयाँ भित्रियो ।’

उनका अनुसार वाघखोरका किसानले गतवर्ष २५ टन गहुँको वीउ, ४० टन धानको बीउ, ४० टन मकैको बीउ र ५ टन तोरीको बीउ विक्री भएको हो । वडा नं. ६ का वडा अध्यक्ष भीमसेन पुनले पहिले वाघखोरवासी खानका लागि खेती गर्थे भने अहिले व्यवसायकालागि खेती गर्ने गरेको बताए । उहिले खानका लागि मात्रै खेती गर्ने र युवाहरु भारत जाने प्रचलन थियो । उनले भने, ‘अहिले त्यो अवस्था पुरै फेरिएको छ । हरेक किसान व्यवसायिक बन्दै गएका छन र उनीहरु आतमनिर्भरतातर्फ उन्मुख भएका छन् ।’

लेकबेसी नगरपालिकाका उपप्रमुख शान्ति छन्तेलले नगरपालिकाको समृद्धिमा वाघखोरवासीको महत्त्वपूर्ण योगदान रहेको बताइन् । उनले कृषि क्षेत्रको विकासका लागि काम गरिरहेको बताइन् । उनले नगरपालिकालाई समृद्ध बनाउन कृषि क्षेत्रको विकास अनिवार्य भएका कारण आफूहरुले सिँचाइ आयोजना निर्माणदेखि किसानलाई प्रोत्साहनसम्मका कार्यक्रमहरु ल्याइरहेको बताइन् । उनले नगरपालिकाले पशुपालन क्षेत्रमा पनि काम गरिरहेको जानकारी दिइन् ।