काठमाडौँ– पछिल्लो समय नेपालमा अवैध लागुऔषधको ओसारपसार व्यापक रुपमा भइरहेको छ । 

नेपाल प्रहरीले पछिल्लो तीन दिनमा दुई विदेशी नागरिकसहित १० जनालाई अवैध लागुऔषधसहित नियन्त्रणमा लिएको घटनाले नेपालमा व्यापक मात्रामा लागुऔषधको कारोवार भइरहेको छ भन्ने तथ्य पुष्टि हुन्छ । लागुऔषधसहित पक्राउ पर्नेमा एकाघारका दाजुबहिनीसमेत रहेको प्रहरीले जनाएको छ । लागुऔषध ओसारपसारमा विदेशी नगारिकको समेत संलग्नताले नेपाल अवैध लागुऔषधको ‘ट्राञ्जिट’का रुपमा पनि विकसित हुँदै गएको देखिन्छ । 

महानगरीय प्रहरी प्रभाग काँडाघारीले आज कागेश्वरी मनहरा नगरपालिका–७, अम्मर सिंह चोकस्थित महमद इमरानको डेराबाट काठमाडौँ थली बस्ने १६ वर्षीय शेख शरफराजको साथबाट लागुऔषध नाइट्रोभेट ९६९ क्याप्सुल र फेनेरागन ७ एम्पुल बरामद ग¥यो । 

त्यस्तै त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट थाई एयरको उडानद्वारा बैंकक जान लागेका राहदानी नं एजी ७५१८९० बाहक क्यानेडियन नागरिक ६१ वर्षीय टेनिडेनियस लियजलाई हाते झोलामा लुकाइछिपाई लैजान लागेको तीन किलो चरेससहित आइतबार प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको थियो । 

त्यस्तै, प्रहरीले कामपा–२२ यटखा बस्ने २८ वर्षीय आशिषमान श्रेष्ठ, गोँगबु बस्ने २८ वर्षीय सनी महर्जन र लाजिम्पाट बस्ने भारत मुम्बई महाराष्ट्र घर भएका राजीव रामेश्वर लुथरालाई कोकिन ४ ग्राम, चरेस एक किलो, लागुऔषध बेचबिखन गर्ने तराजु, जेएसडी ३५ थान र एमडिएमए एक दशमलव ७ ग्रामसहित रानीबारीबाट आइतबार नियन्त्रणमा लिएको थियो । 

त्यसैगरी दाङ तुलसीपुर उपमहानगरपालिका–५ न्यूरोड घर भएकी सोही उपमहानगरपालिका–१२ टरीगाउँमा होटल गरी बस्ने ४० वर्षीया शान्ता गिरीलाई पनि प्रहरीले खैरो हेरोइन ६०० मिलीग्रामसहित आइतबार साँझ पक्राउ गरेको थियो । 

चन्द्रागिरि नगरपालिका–२ नागढुङ्गाबाट बर्दिया बासगढी नगरपालिका–६ घर भएका २१ वर्षीय सुवास ओलीलाई ब्राउनसुगर करीब १२ ग्रामसहित आइतबार बिहान प्रहरीले पक्राउ ग¥यो । महानगरीय प्रहरी प्रभाग नागढुङ्गाको प्रहरीले नेपालगञ्जबाट काठमाडौँतर्फ आउँदै गरेको ना५ख ३९६६ नंको बस जाँच गर्ने क्रममा त्यसमा सवार उनलाई प्यान्टको खल्तीमा लुकाइछिपाई ल्याएको अवस्थामा पक्राउ गरेको थियो । 

यसैगरी काठमाडौँ महानगरपालिका–३२ जडीबुटीबाट भक्तपुर सूर्यविनायक नगरपालिका–६ बस्ने ३२ वर्षीय कृष्णराम अवाललाई नियन्त्रित मनोदीपक लागुऔषध डाइजेपाम ३१३ एम्पुल, बुप्रेनुर्फिन ३०७ एम्पुल र फेनारगन ३१७ एम्पुलसहित शुक्रबार प्रहरीले पक्राउ ग¥यो । 

सर्लाही लालबन्दी नगरपालिका–१३ स्थित लखन्तीखोलाबाट सिन्धुली हरिहरपुर गाउँपालिका–९ बस्ने ३२ वर्षीय जयबहादुर मोक्तान र उनकी बहिनी २४ वर्षीया जमुना मोक्तानलाई चार किलो ८०० ग्राम गाँजासहित शनिबार प्रहरीले नियन्त्रणमा लियो । त्यस्तै पर्सा वीरगञ्ज महानगरपालिका–११ गायत्री मन्दिर नजीक सडकमा रोकिराखेको साइकलको फ्रेममा राखेको बोराबाट करीब २८ किलो चरेस शनिबार प्रहरीले बेवारिसे अवस्थामा फेला पा¥यो । 

प्रयोगकर्ता बढेसँगै ओसारपसार बढ्यो : प्रहरी 

लागुऔषध नियन्त्रण ब्यूरोका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक चक्रबहादुर सिंहले प्रहरीको थप क्रियाशीलता र सक्रियतासँगै लागुऔषध र यसमा संलग्नलाई नियन्त्रणमा लिने क्रम बढेको बताउनुभयो । लागुऔषधको प्रयोगकर्ता बढेसँगै यसको ओसारपसार केही मात्रामा बढेको हुनसक्न उहाँको भनाइ छ । उहाँले भन्नुभयो, “नेपालमा वार्षिक ११ दशमलव ३६ प्रतिशतका दरले लागुऔषध प्रयोगकर्ता बढेको विभिन्न अध्ययनले देखाएको छ, यसैकारण लागुऔषधको ओसारपसार भएको हुनसक्छ ।” 

“लागुऔषध नियन्त्रण गर्न प्रहरीले निकै सक्रियातापूर्वक काम गरिरहेको छ”, प्रहरी उपरीक्षक सिंहले भन्नुभयो, “ तर पनि पछिल्लो समय नियन्त्रित औषधिजन्य लागुऔषधको प्रयोग बढेको छ ।” 

नेपालमै उत्पादन हुने गाँजा, चरेसलगायत लागुऔषध ओसारपसार अन्त्य गर्न प्रहरी लागिपरेको उहाँको भनाइ छ । उहाँले भन्नुभयो, “प्रहरीले केही समयअघि सिन्धुलीको ५० बिघा क्षेत्रमा लगाइएको गाँजा खेती नष्ट गरेको छ, त्यस्तै सीमा क्षेत्रबाट भित्रन औषधिजन्य लागुऔषधको नियन्त्रणका लागि पनि प्रहरीले गम्भीरतापूर्वक काम गरिरहेको छ ।” 

प्रहरी उपरीक्षक सिंहले लागुऔषध सेवनकर्ताको सङ्ख्या घटाउन नसक्नु निकै ठूलो चुनौतीका रुपमा देखिएको बताउनुभयो । छिट्टै आकर्षक कमाई हुने ठानेर नेपालीले लागुऔषधको ओसारपसारमा लागेको पाइएको उहाँको भनाइ छ । 

पछिल्लो समय भारतबाट औषधिजन्य लागुऔषध र खैरो हिरोइन तथा अफिम नेपालमा भित्रने गरेको छ । वीरगञ्ज र नेपालगञ्ज क्षेत्रबाट अत्यधिक मात्रामा लागुऔषध नेपाल भित्रिएको प्रहरीको भनाइ छ । 

– अशोक घिमिरे