सुर्खेत– हेफर इन्टरनेशनल नेपालको सहयोग तथा मिडिया एक्शन नेपालको आयोजनामा पुस २२ देखि २४ सम्म कर्णालीका दुई जिल्ला र प्रदेश पाँचका ४ जिल्ला गरी ६ जिल्लाका पत्रकारले नेपालगञ्जमा कृषि र आर्थिक विकास सम्वन्धि तालिम लिए । तालिम समापनको दिन प्रमुख अतिथिको रुपमा प्रदेश नम्बर पाँचकी भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्री आरती पौडेल आमन्त्रित थिइन् ।

उनले प्रदेश सरकारले ५२ ओटा निर्वाचन क्षेत्रमा स्मार्ट कृषि गाउँ बनाउने बताइन् । उक्त स्मार्ट गाउँमा अत्याधुनिक कृषि उपकरणहरु दिइने, कृषि उत्पादकत्व बढाउन तालिमहरु दिनेलगायतका घोषणा गरिन । उक्त कार्यक्रमबाट ती गाउँका कृषकहरु लाभान्वित हुने र अन्य गाउँका किसानले पनि सिक्न सक्ने उनको ठम्याई छ । 

‘कृषिको विकास नभएसम्म आर्थिक समृद्धि सम्भव नै छैन ।’ मन्त्री पौडेलले भनिन, ‘यो पहिलो वर्ष भएका कारण कृषिलाई कसरी विकास र समृद्धिमा जोडन सकिन्छ भनेर हरेक निर्वाचन क्षेत्रमा एक–एक ओटा नमूना अर्थात स्मार्ट कृषि गाउँ बनाउने योजना बनाएका छौं । अबको केहि दिनमै हामी गाउँहरु छनौट गर्छौं ।’

करार खेती योजना
कृषि मन्त्री पौडेलले करार खेति योजना पनि प्राथमिकतामा राखेको बताइन् । ‘अहिले कहियौं विघाहा जमिनमा खेती भइरहेको छैन । धेरैले खेती गर्ने जमीन पनि पाउन सकेका छैनन् ।’ उनले भनिन्, ‘त्यसकालागि हामीले भूमिहिन किसानलाई ठेक्कामा जग्गा दिलाउने र उनीहरुलाई खेती गर्न प्रोत्साहन गर्ने योजना बनाएका छौं । सञ्चारकर्मीलाई मेरो अनुरोध छ । यो खबर हरेक सुकुम्वासीमाझ पुर्याइ दिनुहोस् ।’

सहकारी बजार बनाइँदै
मन्त्री पौडेलका अनुसार प्रदेश नम्बर पाँचमा सहकारी बजार बनाइने भएको छ । प्रदेशका १२ ओटा जिल्लामा एक–एक वटा सहकारी बजार बनाइने र जनताले उत्पादन गरेको कृषिजन्य बस्तु उक्त सहकारीले खरिद गर्ने र विक्री गर्ने उनको भनाइ छ । ‘हामीले हरेक जिल्लामा एक एक सहकारी बजार निर्माण गर्न थालेका छौं ।’ उनले भनिन, ‘ती सहकारीले किसानले उत्पादन गरेका बस्तु उपयुक्त मुल्यमा खरिद गर्ने र उपभोक्तालाई सस्तो मूल्यमा विक्री गर्नेछन । त्यसले गर्दा कृषि क्षेत्रमा विद्यमान विचौलिया प्रथालाई अन्त्य गर्न सकिने मेरो आंकलन छ । ’

किसानलाई अनुदान दिँदै सरकार
मन्त्री पौडेलले चालु आर्थिक वर्षमा मन्त्रालयले १८५ जना कृषकलाई अनुदान दिने बताइन् । ‘हामीले साँच्चीकै कृषकले अनुदान पाओस भनेर अनुदान चाहनेहरुका लागि निवेदन माग गरेका थियौं । १ हजार २१६ वटा निवेदन अनुदान माग गर्दै मन्त्रालयमा आएका छन् ।’  मन्त्री पौडेलले भनिन्, ‘सोही निवेदनको आधारमा अहिले प्रदेश सरकार सबै किसानको घरमा पुगिरहेको छ । कृषकको आवश्यकता, उसको क्षमता हेरेर यो वर्ष १८५ जना कृषकलाई अनुदान दिने मन्त्रालयको योजना छ ।’

किसानले राम्रो प्रपोजल बनाउन नसक्ने भएका कारण आफूहरु किसानको घरमै पुग्ने योजना बनाएको बताइन् । ‘साँच्चीकै खेती गर्ने किसानले राम्रो प्रपोजल बनाउनै सक्दैन । राम्रो प्रपोजल बनाउने त सुकिला मुकिलाहरु हुन ।’ उनले भनिन, त्यसैले वास्तविक किसानले अनुदान पाओस र कृषि पेशाामार्फत समृद्धि हासिल गर्न सकियोस् भन्ने ध्येयका साथ प्रदेश सरकार हरेक किसानको घरमा गइरहेको छ । अहिलेसम्म ११ सय किसानको घरमा सरकार पुगिसकेको बताउँदै मन्त्री पौडेलले अन्य वर्षमा अरु किसानलाई अनुदान दिइने बताइन् ।’

पञ्चवर्षीय योजना निर्माण
मन्त्री पौडेलले मन्त्रालयले प्रदेश पाँचको कृषि क्षेत्रको विकासकालागि पञ्चवर्षीय योजना बनाइ सकेको जानकारी दिइन् । यसका साथै चालु आर्थिक वर्षमा प्रदेश सरकारले एक सय जनालाई व्यावहारिक रुपमा लागु गर्न सकिने कृषि सम्वन्धी तालिम दिन लागिएको जानकारी दिइन् । ‘हामीले सीप सिक्न चाहनेहरुका लागि दरखास्त आव्हान गरेका थियौं ।’ उनले भनिन, ‘एक सय जनाका लागि दरखास्त आव्हान भएकोमा नौ सय जनाको दरखास्त परेको छ । ती मध्येबाट हामी छनौट गरेर किसानलाई तालिम दिने योजना बनाएका छौं ।’