काठमाडौं - नेपाली फिल्मको लगानी करोडमा पुगिसकेको छ । केही अपवाद बाहेक करोड घटीमा फिल्म निर्माण हुनै छाडिसकेको छ । कलाकारहरूको पारिश्रमिक पनि बढेको बढ्यै छ । तर फिल्मको व्यापार भने निराशाजनक रहेको छ । यसको प्रत्यक्ष अवलोकनका लागि फिल्म हल पुग्दा हुन्छ । 

यो साता हलमा तीन नेपाली फिल्म प्रदर्शनरत छन् । ‘गोपी’, ‘सय कडा १०’ र ‘रणवीर’ गत शुक्रवारबाट प्रदर्शनमा आएका फिल्म हुन् । तर फिल्म हेर्न हलमा दर्शकको उपस्थिति नगण्य छ । 

हलमा झिंगा धपाउँदै बस्न बाध्य

हल सञ्चालक तथा कर्मचारीहरू भन्छन् — ‘दर्शक नआएर बिजोग छ ।’ यसरी हलमा दर्शक नभएको दुई महिनाभन्दा बढी भइसकेको उनीहरू बताउँछन् । 

हल सञ्चालक तथा वितरक गोपालकाजी कायस्थले त फेसबूकमा स्टाटस नै लेखेर हलमा दर्शनको संख्या शून्य रहेको जानकारी दिए । काठमाडौं जडीबुटीमा रहेको पुष्पाञ्जली हलका सञ्चालक गोपालले हलमा दर्शक नहुँदा झिंगा धपाउँदै बस्नुपरेको स्टाटस लेखेका छन् । ‘स्टाटस नै लेख्नुभएको थियो । त्यस्तै अवस्था आएको हो त ?’ लोकान्तरको प्रश्नमा उनले भने, — ‘अवस्था त्यसभन्दा बढी नै विडम्बनापूर्ण छ । हल पूरै सुनसान छ ।’  

यता गोपीकृष्ण मुभिज चावहिलका व्यवस्थापक तीर्थ पौडेल हल क्षमताको १० प्रतिशत मात्र दर्शक आउने गरेको बताउँछन् । ‘अहिले त एकदमै बिजोग छ,’ उनले लोकान्तरसँग भने, ‘यहाँ मात्र होइन, देशभरकै हलमा दर्शक छैनन् ।’
यता गुण सिनेमा प्रा.लि.का म्यानेजर महेश किजु पनि एक शोमा ६÷७ जना मात्र दर्शक रहेको बताउँछन् ।

किन आएनन् दर्शक?

अहिले हल सुनसान हुँदा दर्शक कहाँ गए भन्ने चर्चा शुरू भएको छ । 

गोपीकृष्णका म्यानेजर तीर्थ पुस÷माघ महिना एक त फिल्मको सिजन नरहेको, दोस्रो दर्शकमाझ छाप छाड्ने फिल्म अहिले प्रदर्शनमा नआएकाले हल सुनसान बनेको बताउँछन् । 

यता हल सञ्चालक तथा वितरक गोपालकाजीको तर्क पनि तीर्थकैसँग मिल्दोजुल्दो छ । उनी भन्छन् — ‘एक त यस समयलाई फिल्मको सिजन मानिँदैन । अर्को, दर्शकलाई छाप छाड्न सक्ने राम्रो कथाको फिल्म प्रदर्शनमा नआउनु नै मुख्य कारण हो । त्यसमाथि नराम्रो फिल्म आइरहेको समयमा राम्रो फिल्म आउँदा पनि दर्शक हल आएका छैनन् ।’ फिल्म जुध्दा पनि दर्शक बाँडिएको गोपाल बताउँछन् । 

‘माउथ पब्लिसिटी बढ्दो छ’

सातामा दुई/तीनवटा नेपाली फिल्म प्रदर्शनमा आउनु नौलो कुरा त हैन । हलमा दर्शक नआएको यसरी चर्चा गरिनु पनि आवश्यक थिएन यदि अहिले चलिरहेको फिल्मको चर्चा नभएको भए । 
माघ ११ गते पनि तीनवटै फिल्म प्रदर्शनमा आएका थिए, प्रचारप्रसारविना नै । 

तर गत शुक्रबार अर्थात् माघ १८ गतेबाट प्रदर्शनमा आएका तीन फिल्मको भने पहिल्यैदेखि फिल्मकर्मी तथा मिडियाकर्मीमा एक किसिमको बहस थियो । अनि दर्शकमाझ पनि यिनीहरूको चर्चा र परिचर्चा थियो । 
चासो, चर्चा र परिचर्चा हुनुका पनि विभिन्न कारण थिए् । 

‘गोपी’ कथा, कलाकार, निर्देशक, निर्माताका कारण चर्चामा थियो । 

त्यस्तै ‘सय कडा १०’ प्रसिद्ध हास्यकलाकार मनोज गजुरेलको डेब्यू चलचित्र, भ्रष्टाचारको कथा तथा कलाकार आदिका कारण चर्चामा थियो । 

त्यस्तै ‘रणवीर’को चर्चा पनि कम थिएन । दक्षिण भारतीय शैलीमा बनेको चलचित्र एक्सन, कलाकार, निर्देशक लगायतका कारण चर्चामा थियो । 

यी चलचित्रलाई विशेष शो तथा प्रिमियरमा रुचाइएको पनि थियो । 

तर विडम्बना भन्नुपर्छ, हलमा दर्शक आइदिएनन् । फिल्मका निर्माता व्यापार सन्तोषजनक नरहेको स्वीकार्दै आफ्नो फिल्मको माउथ पब्लिसिटी भने बढिरहेको बताउँछन् । 
‘रणवीर’का निर्माण दीपेन्द्र रेग्मी फिल्मलाई दर्शकले रुचाएको बताउँछन् । 

‘अपेक्षा गरेअनुसार फिल्मले व्यापार गरिरहेको छैन,’ उनी भन्छन् – ‘हेरेका दर्शकले फिल्म रुचाउनुभएको छ । माउथ पब्लिसिटी बढ्दो छ ।’ 

यता फिल्म ‘सय कडा १०’का कार्यकारी निर्माता तथा कलाकार राजाराम पौडेल पनि माउथ पब्लिसिटी बढिरहेको बताउँछन् । ‘हेरेकामध्ये सबैले राम्रो भन्नुभएको छ,’ राजाराम लोकान्तरसँग भन्छन्, ‘हलमा दर्शकहरू बढ्दै गएका छन् ।’ फिल्मले अपेक्षा अनुसारको व्यापार नगरेकोमा भने राजाराम चिन्तित देखिन्छन् । ‘प्रचारप्रसार पनि अलि कम भएको हो कि ? तीनवटा फिल्म एकसाथ प्रदर्शनमा आउँदा पनि दर्शक बाँडिएजस्तो लाग्छ,’ उनी भन्छन् । 

डुब्यो लगानी !

‘रणवीर’को लगानी ३ करोड सेरोफेरो छ । निर्माता दीपेन्द्र रेग्मीको भनाइलाई आधार मान्ने हो भने पब्लिटिसीसम्म आउँदा ३ करोड खर्च भएको छ । 

त्यस्तै सय कडा १० का कार्यकारी निर्माता राजारामका अनुसार फिल्ममा १ करोड ७० लाख लगानी भएको छ । 

यता ‘गोपी’को लगानी १ करोभन्दा माथि छ । यसरी तीन चलचित्रको लगानी जोड्दा ५ करोडभन्दा माथि हुन्छ । लगानी सुरक्षित गर्न १२ करोडको व्यापार गर्नुपर्ने हुन्छ । तर हलमा दर्शकको उपस्थिति हेर्ने हो भने यी फिल्मले नेपालबाट १० लाखको व्यापार गर्न पनि गाह्रो देखिन्छ । 

रिलिज भएको चार दिन मात्र भएको छ, अहिल्यै लगानी डुब्यो भन्न त नमिल्ला । तर हालसम्म हलमा दर्शकको न्यून उपस्थिति देख्दा लगानी बालुवामा पानीसरह परेको नै देखिन्छ । 

यसरी साता दिनमै फिल्ममा करोड रुपैयाँ डुबिरहेको देखिन्छ ।

यसवर्षको १० महिना बित्नै लाग्दा ८० भन्दा बढी नेपाली फिल्म प्रदर्शनमा आएका छन् । त्यसमध्ये आधा दर्जन चलचित्र मात्र बक्स अफिसमा सफल मानिएका छन् । 

‘छक्का पञ्जा ३’ ले अहिलेसम्मकै सर्वाधिक कमाई गर्न सफल रह्यो । त्यस्तै ‘नाइँ नभन्नू ल ५’, ’जय भोले’ ‘इन्टु मिन्टु लण्डनमा’, ‘रामकहानी’, ‘चंगा चेट’ ‘प्रसाद’ लगायतका सीमित फिल्मले मात्र हलमा एक किसिमको माहोल ल्याए । अरूले जति गफ लगाएपनि पोस्टर र प्रचारको खर्च समेत उठाउन सकेनन् । 

यसरी एकपछि अर्को फिल्ममा करोडौं लगानी डुब्दासमेत फिल्म निर्माणमा कमी आउन सकिरहेको छैन, झन् बढिरहेको छ । 

अझ फिल्म डुबेपछि निर्माताहरू लगानी डुब्नुको अधिकांश दोष हलवालालाई दिन्छन् । फिल्ममा लगानी मात्रै गर्ने तर कन्टेन्टमा ध्यान नदिने प्रवृत्तिले एकपछि अर्को फिल्म डुब्दै गएका छन् । अझ डुबेपछि निर्माताहरू आफ्नो फिल्मले यति कमायो, उति कमायो भनेर झूटो चर्चा गर्न समेत पछि पर्दैनन् । 

अब यी फिल्महरूले कति कमाउने हुन् ? व्यापार जति नै गरेपनि त्यसको झूटो रिपोर्ट चाहिँ कति आउने हो कुन्नि ?