धनगढी- अझै पनि कतिपय क्षेत्रमा ब्राह्मण समुदायले बंगुर पाल्नु त परै जाओस्, छुन समेत हुँदैन भन्ने मान्यता छ । यस्तो मान्यतालाई एक ब्राह्मण चेलीले चुनौती दिएकी छन् ।

कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा नगरपालिका–११ अमरपुर भागवती टोलकी ३२ वर्षीया कलावती भट्टले तिनै सामाजिक मूल्य मान्यतालाई ठाडै चुनौती दिँदै हाल सफल बंगुरपालक कृषक बन्न सफल भएकी हुन् ।

‘पहिला दमाईले मात्रै लुगा सिउँथे, आजभोलि सबैले सिउँछन्, सुनचाँदीको काम पनि सबैले गर्छन्, ठूला–ठूला उद्योग खोल्छन् भने हामीले बंगुर पालन गर्न किन नहुने ?’, परिवार र समाजबाट कतिको सहयोग पाउनु’भो, भन्ने जिज्ञासामा उनले पतिप्रश्न गरिन्– ‘शुरुवाती चरणमा केही असहयोग भए पनि आजभोलि सबैले सहर्ष स्वीकारे । काम गरेर कोही पनि सानो हुँदैन, नहुने काम गर्नु भएन ।’

उनी होटल व्यवसायी पनि हुन् । होटलबाट खेर जाने खानेकुरालाई सदुपयोग गर्न पहिले उनले एउटा पोथी बंगुर पालेकी थिइन् । पोथीबाट जन्मिएका पाठाबाट केही आन्दानी पनि लिइन् । कम समय र कम लगानीमा आएको आन्दानीबाट उत्प्रेरित भई उनी बंगुर पालन व्यवसायमा लागिन् ।

उनले २०७० साल माघ २८ गते स्थानीय सुनबारा नदी किनारमा एक बिघा क्षेत्रफल जग्गामा ‘रिभर साइड पिग एण्ड एग्रो फर्म’को शुरुवात गरिन् । ४५ लाखको लगानीबाट शुरु गरेको उनको व्यवसाय हाल २ करोडको पुगेको छ ।

आफ्नो फर्ममा ७० वटा प्रजननयोग्य माउ, ५ वटा भाले र ५० वटा पाठा रहेको बताइन् । साथै उनले केही दिनकै फरकमा माउहरू ब्याउने गरेको बताउँदै भनिन्–‘हिजो (आइतबार) मात्रै एउटा माउले १० पाठा दियो ।’

ल्याण्डरेस, ड्युरोक, योर्क सायर, पाख्र्रीबास प्रजातिको बंगुरको पाठा उत्पादन गर्दै आएकी उनले महिनामा करिब १ सय बढी पाठा बिक्री गर्दै आएकी छिन् । जसबाट सबै खर्च कटाएर महिनामा १ लाख रुपैयाँसम्म बचत गर्दै आएको भट्टले जानकारी दिइन् ।

व्यवसायमा उनको श्रीमान गगनराज भट्टको साथ सहयोग रहँदै आएको छ । श्रीमान भट्ट बंगुरको फर्ममा बस्दै आएका छन् । आफू भने साँझबिहानको समयमा खोरको काममा लाग्दै आएको उनको भनाइ छ । व्यवसायले आकार लिँदै गएपछि उनले ४ जनालाई रोजगारी पनि दिन सफल भएकी छिन् ।

बंगुरको बजारको सम्भावना बढी भएको बताउने उनी बंगुर बजार प्रवर्द्धनसंगै बंगुरको मासुबारे पनि सचेतीकरण गर्दै आएकी छिन् । आफ्नो घरको सबैले बंगुरको मासु उपभोग गर्दै आएको बताउँदै उनले भनिन्– ‘बंगुरले सबै किसिमको पौष्टिक तत्वसहितको आहार पाएको हुन्छ । जसका कारण पनि यसको मासुबाट मानव शरीरलाई चाहिने पौष्टिक तत्वहरू पाइन्छ । म त भन्छु, यसको मासु पौष्टिकतत्वको हिसाबले सर्वोत्तम हो ।’

स्नातकोत्तर अध्ययनरत भट्टले बंगुरपालनसँगै तरकारी खेती पनि गर्दै आएकी छिन् । फर्मबाट निस्कने कम्पोष्ट मलको प्रयोग गर्दै उनले व्यावसायिक तरकारी खेती पनि गर्दै आएकी छन् ।

उनको व्यावसायिक क्षेत्र यतिमा मात्रै सीमित भएन, उनी सुनचाँदी, होटल आइएमई व्यवसाय समेत गर्दै आएकी छिन् ।

उनको कामप्रतिको लगनशीलता र मेहनतले राम्रै सफलता मिलेको छ । उनी नाम र दाम दुवै कमाउन सफल भएकी छन् । आइतबार मात्रै उनी क्षेत्रीय स्तरको राष्ट्रपति उत्कृष्ट कृषक पुरस्कारबाट सम्मानित भइन् । गतवर्ष उनलाई नेपाल भेटनरी एशोसियसनले ‘एनभिए वेष्ट पिग फर्म अवार्ड’बाट सम्मानित गरेको थियो ।

शुरुमा विनातालिम बंगुरपालनमा हात हालेकी उनले पछि भने थुप्रै तालिम लिइ केही विज्ञता हासिल गरेकी छिन् । फलतः आफूले आर्जन गरेको ज्ञानसीप आजभोलि अरुलाई समेत बाँड्दै व्यवसायतर्फ अग्रसर गराउने काम गर्दै आएकी छन् । 

उनी भन्छिन्– ‘गर्नेलाई स्वादेशमै सबथोक छ । लाज नमानी पसिना चुहाउने हो भने, काम खोज्दै विदेश जानै पर्दैन । तर विडम्बना घरमा आफ्नै जुठो भाँडा नमाझ्नेहरू विदेशमा गएर अर्काको जुठो भाँडा माझ्छन्, गोठाला बन्छन् ।’

-अर्काइभबाट