बुटवल – बचत तथा ऋणको कारोबारमा मात्र केन्द्रित हुँदै आएका सहकारी बैंकले प्रदान गर्दै आएको एटीएम सेवा पनि दिन थालेका छन् ।

वित्तीयसँगै प्रविधिको विकासमा फड्को मारिरहेका सहकारीले पनि एटीएम सेवाको नयाँ अभ्यास शुरू गरेका छन् । 

५ नम्बर प्रदेशको राजधानी रूपन्देहीको तिलोत्तमास्थित सामूहिक बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडले सेवाग्राही/बचतकर्ताको सुविधा दिन भन्दै एटीएम सेवा शुरू गरेको छ ।

४ नम्बर प्रदेशको पूर्व नवलपरासीको गैडाकोटस्थित विकु सहकारी र पोखराको रोयल सहकारीले पनि एटीएम सेवा सञ्चालन गरेका छन् । रुपन्देहीका अन्य २ सहकारी पनि एटीएम सेवा सञ्चालन गर्ने अन्तिम तयारीमा जुटेको छन् ।

एटीएम सेवा सञ्चालनमा ल्याएसँगै सहकारीले आफ्नो सेवामा फड्को मार्न थालेका देखिन्छ । सामूहिक विकास सहकारी ५ नम्बर प्रदेशकै पहिलो एटीएम सञ्चालन गर्ने सहकारीमा पर्छ ।

सामूहिक विकास सहकारीका प्रमुख व्यवस्थापक ईश्वरी मरासिनीले सहकारीका सदस्यलाई आर्थिक भुक्तानी सहज गराउने उद्देश्यले एटीएम सेवा सञ्चालनमा ल्याइएको बताए । ‘केही महिना अगाडिदेखि हामीले एटीएम सेवा शुरू गरेका हौं,’ मरासिनीले लोकान्तरसँग भने, ‘हाम्रो सहकारीमा मासिक बचत मात्र होइन । बैंकमा जस्तै पैसा जम्मा गर्न पनि सकिन्छ । निकाल्न पनि सकिन्छ ।’

एटीएमबाट १ पटकमा १६ हजार रुपैयाँ र दिनमा ५० हजार रूपैयाँसम्म निकाल्न मिल्ने व्यवस्था गरिएको व्यवस्थापक मरासिनीले बताए । सहकारीमा ७ हजार ६० जना सदस्य छन् । सहकारीको कूल पूँजी २ अर्ब ७ करोड, बचत १ अर्ब ५६ करोड र १ अर्ब ७२ करोड रूपैयाँ ऋण लगानी छ । एटीएमसँगै खानेपानी, बिजुली, हवाइजहाज टिकट पनि सहकारीबाट तिर्न र लिन सकिन्छ ।

कारोबारका हिसाबले सामूहिक सहकारी ५ नम्बर प्रदेशकै ठूलो भएपनि सदस्य संख्यामा जनउत्थान बचत तथा ऋण सहकारी ठूलो छ । जसमा १५ हजार ७ सय सदस्य आबद्ध छन् । जनउत्थान सहकारीका व्यवस्थापक रणबहादुर थापाले आफूहरू पनि छिट्टै एटीएम सेवा सञ्चालन गर्ने तयारीमा रहेको बताए । ‘तयारीमा छौं । अलि भरपर्दो र व्यवस्थित बनाउन खोल्दा ढिलाइ भएको छ । बनाएपछि जोखिम नहोस् भन्ने हाम्रो मुख्य ध्यान छ,’ उनले भने ।

रुपन्देहीको देवदहस्थित कोलीय देवदह सहकारी पनि एटीएम सञ्चालनमा तयारीमा छ । सहकारीका पूर्व अध्यक्ष भीम गुरूङले त्यसको तयारीमा जुटेको जानकारी दिए । 

सहकारी विभागका अनुसार मुलुकभर ३४ हजार ५ सय १२ सहकारी संस्था छन् । ती सहकारीमा करीब ७५ अर्बको शेयर पूँजी छ । रुपन्देहीमा ७ सय ६० भन्दा बढी सहकारी क्रियाशील छन् । 

नेपाल बचत तथा ऋण केन्द्रीय सहकारी संघ (नेफ्स्कून) का केन्द्रीय सदस्य कृष्ण नेपालले भने, ‘सहकारीले प्रविधिलाई आत्मसाथ गर्नुपर्छ । परिवर्तित अवस्थालाई पछ्याउनुपर्छ ।’ उनले सहकारीहरू पनि बैंकहरू जस्तै ‘मर्ज’ गरेर सेवासुविधा थप गर्दै जानुपर्ने आवश्यक रहेको बताए । रूपन्देहीमा सहकारी मर्जको अभ्यास पनि शुरू गरिएको छ । 

पूर्वी नवलपरासीको गैडाकोटस्थित विकु बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाले आफ्ना सदस्यलाई छिटोछरितो सेवा दिनका लागि विभिन्न ठाउँमा ११ वटा सेवा केन्द्र सञ्चालन गर्दै आएको छ । योसँगै सहकारी मोबाइल बैंकिङ, एटीएम सेवा पनि दिएको छ । सहकारीको कूल पूँजी ४ अर्ब रूपैयाँभन्दा बढी पुगेको सहकारीका अध्यक्ष केशव सापकोटाले जानकारी दिए ।

‘हाम्रो सहकारीले एटीएम सेवा नेपालमा नै पहिलो पटक सञ्चालनमा ल्याएको हो,’ अध्यक्ष सापकोटाले लोकान्तरसँग भने, ‘आधुनिक तथा थप प्रविधिमैत्री बनाउने उद्देश्यले एटीएम सेवा सञ्चालनमा ल्याइएको हो । प्रविधिबाट गरिएका कारोबार पारदर्शी, सहज र छिट्टोछरितो पनि हुन्छन् ।’

सहकारी संस्था प्रविधिमैत्री भएका छन् । बिकू सहकारीको एटीएमबाट एसटीसी नेसनल नेटवर्कमा आवद्ध मुलुकभरका र भारत, भुटानका बैंकबाट पनि रकम निकाल्न सकिने बताइएको छ ।  बिकुमा बैंकले प्रयोग गरेको नविनतम् प्रविधिलाई प्रयोग गरेर भिसा कार्डबाट पैसा निकाल्न सकिने व्यवस्था मिलाएको सहकारीका कार्यकारी अधिकृत प्रमुख कार्यकारी अधिकृत माधवप्रसाद पौडेलले बताए ।

खातापातामार्फत कारोबार गर्ने सहकारी बैंकहरूकै सिस्टमलाई पछ्याउँदै प्रविधिमैत्री बन्न थालेका छन् । २०४८ सालमा २६ जना सदस्यले १३ रुपैयाँको पूँजीबाट शुरू गरेको बिकु सहकारीमा हाल ४ अर्बको पूँजी रहेको छ भने ५५ हजार शेयर सदस्य रहेका छन् । ४ पटकसम्म एक्सेस ब्रान्ड प्राप्त गर्न सहकारी सफल भएको छ । 

पोखराको रोयल सहकारीले पनि केही समय अगाडिदेखि एटीएम सेवा शुरू गरेको छ । गण्डकी प्रदेशको उत्कृष्ट सहकारीमा पर्न सफल पोखरा रोयलले १ अर्ब ९५ लाख रुपैयाँ बचत संकलन गरी १ अर्ब ८ करोड रुपैयाँ ऋण लगानी गर्न सफल भएको छ । ४ हजार ५ सय ५४ जना शेयर सदस्य रहेको सहकारीको शेयर रकम १७ करोड ४२ लाख रुपैयाँ छ । ३४ जनालाई रोजगारी दिन सफल सहकारीका २ वटा सेवा केन्द्र छन् ।