×

NMB BANK
NIC ASIA

आमै, बाउ र रेडियो !

साउन ४, २०७६

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

-डा. रामकृष्ण आचार्य

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

‘बा, ए बा, भोक लागेन भन्या, खाजा पस्के है मैले त ?’ आमै  भान्सा घरको झ्यालबाट चिच्याइन् । 


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

‘आइहाले आफू खाँदै गर्नु’ बाउले तँ, तिमी र तपाईं ठ्याक्कै भन्न नसकेको झैं गरेर जवाफ दिए । करेसाबारीमा रूख टमाटर गोड्दै थिए उनी ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

भान्सा घरमा लामो टेबुल र बेञ्ची राखेको भए नि दुवै जना भुइँमै काठको पिर्कामा बसेर पिसेको जीरा, नुन र खोर्सानीमा आलु चोप्दै उसिनेको आलु खान थाले । 

Vianet communication
Laxmi Bank

‘आलु पनि हरियो भइसकेछन्, एकै पटक त्यत्रो नकिनेको भए हुने थियो,’ आमै फलाक्न थाल्छिन् । 

‘के गर्नु त अब केटाकेटी आउलान् भनेर किनिहालें अब आउन पाएनन् रे ! दुईजना मात्र हुँदा त म नि थोरै किन्ने थिएँ,’ बाउको आवाजमा निराशा थियो ।

खाँदा खाँदैको आधा आलु हातमा बोकि जुरुक्क उठेर अर्को हात साडीको फेरोमा पुस्दै आमै खोपामा राखेको रेडियो कट्याक्क खोल्छिन् । 

‘ब्याट्री हालेको नि धेरै दिन भयो सकिन लाग्या जस्तो छ अलिक सानो बज्न थालेको छ, नयाँ ल्याइ राख्न पर्‍यो । पैसा दि राख्नु है ।‘ बाउ नसुनेको झैं गरेर कुपुकुपु आलु खाइरहे ।

होइन यो समाचार भन्ने एफएम नि आउँदैन त भन्दै आमै मिटर बटार्दै थिइन् यति मै समाचार पढेको आवाज लाग्छ, ‘उज्यालो ९० नेटवर्कको अपरान्हको ३ बजेको नेपाल खबरमा यहाँहरूलाई हार्दिक स्वागत छ ।’

‘लौ ३ पो बजिसक्यो ? कान्छाले ल्याइदिएको घडीको आग्लो नफेरी भएन, बजिको पत्तो हुन छोड्यो,’ भन्दै बोक्रा तासिसकेको एउटा आलु थाल मै छोडेर बाउ हिँड्छन् । 
पानीले दुवै हातका औंला-औंलामात्र धोएर सर्टमा पुछ्दै फेरि बारीतिर लाग्छन् ।

‘होइन, पसल जाने हैन भन्या ?’ 

‘यति सकेर जान्छु ।’

करेसाको झार उखेलेर सनक्क पारि सकेर माटो माटो भएको जुत्ता लगाएर बाउ चोक तिर निस्किन्छन् । 

‘भाई खोइ खोइ दुई जोर टाइगर ब्याट्री, कति पो हो ?’

‘८० रुपैयाँ दाजु ।’

‘नयाँ महंगो हुन्छ भन्थे समय नयाँ आए सँगै सबै महंगो हुँदै जाँदै छ ।’

‘अब दाजु महंगी अनुसार छोराहरूले पनि विदेशबाट पठाइ हाल्छन् नि ।’

‘त्यो त हो तर जमाना अनुसार उनीहरूको आफ्नै समस्या छन्, उनीहरूका आफ्नै इच्छा पूरा गर्न मुस्किल होला । अनि आधा पावा भिण्डी पनि राख्दिनु ।’

‘आधा पावाले दुईजनालाई पुग्छ र दाजु ? ’

‘अब मलाई खासै मन पर्दैन, भाउजु हुरुक्क हुन्छे । उसलाई मात्र धेरै हो पुगिहाल्ला नि । आलु थुप्रो छ त्यही थप्नुपर्छ । दुई ज्यान थोरै पकायो खायो, हाम्रो त सजिलो छ,’ बाउले दुई जना मात्र हुँदाको नरमाइलोलाई रमाइलो झैं गरेर भने ।

‘दाजु अनि कान्छो त आउने भन्ने सुनेको थिएँ त, के भयो ?,’  गाउँ घर तिर अर्काको खुब कुरा गर्न मन पराउने नत्र खाएको भातै नपच्ने झैँ गरि पसलेले बाउलाई सोधे ।

‘आएन भाइ यस पाला, भिसा थप्नुपर्ने भयो रे । अब कति महिना बस्नै पर्ने भयो भन्छ । अब हामी सक्ने नै छौं, मैले पनि नआइज भन्दिएँ ।’

‘मानिसको शरीर हो दाजु अहिलेसम्म सक्ने भरे नसक्ने हुन्छ, कति बेला के हुन्छ भन्नै गाह्रो ।’

बाउ अनुत्तरित हुन्छन् अनि भिण्डी र ब्याट्री एउटै प्लाष्टिकको झोलामा पोको पारेर घर फर्किन्छन् । 

साँझ पर्दै गए सँगै आज हावा चल्न थाल्दै थियो । सल्लाहरू सधैं भन्दा धेरै सुसाउँदै थिए, उत्तिसका पातहरू बताससँगै उड्न खोज्दै भुइँमा बजारिँदै थिए । फुलेका गुराँसका थुंगासँगको आत्मीयता छोड्न बाध्य हुँदै फेदमा झर्दै थिए । अचानक आकाश गडयाङ् गुडुङ् गर्‍यो । बाउ हतपत घर पुगे । भान्सा घरभित्र प्लाष्टिकको झोलाको सामान राखेर फत्तफताउँदै बाहिर निस्किन्छन् । 

‘पानी पर्न आँटिसक्यो यो चिया किन अझै सुकाइरहेको होला ?’ आमैले बिहानभर लगाएर माडेको घरमा खाने हरियो पत्ति सुकाएको मान्द्रो तानेर सिकुवासम्म पुर्‍याउँछन् । बिहान नुहाइधुवाइ गरेर सुकाएको कपडाहरू उठाएर भान्साघरको बेञ्चमा राख्छन् । भान्साको भित्ताको काँटीमा झुन्डिएको गाई दुने बाल्टी झिक्दै थोरै आर्मालीको बटुकाबाट नौनी घिउ निकालेर बाल्टीको भित्तामा टाँस्छन् ।

‘पानी तातेन ?’

‘तातिसक्यो हालेर लानु, मेरो हात खाली छैन,’ भन्दै आमै सब्जी सुधार्नतिर ध्यान दिन्छिन् ।

बाउले बाल्टीमा तातो पानी हालेर थोरै चिसो मिसाउदै औंला डुबाएर ठिक्कको भए नभएको जाँच गर्छन् । 

‘ओढ्ने लिएर जानु पानी पर्ला,’ बाहिर निस्किसकेका बाउले सुन्ने गरि आमै कराउँछिन् । पर्दैन… पर्दैन भन्दै बाउ बाल्टी बोकेर बारी तिर लाग्छन् । घरमा आमै रेडियो सुन्दै खान पकाउन व्यस्त हुन्छिन् । सिमसिम पानी पर्न थाल्छ । ‘घुम लिएर जानु भनेकै हो अब अस्ति भर्खरै ज्वरो आएको बल्झिने भयो,’ भन्दै आमै फतफताउँछिन् । 

बाउ भिज्दै घर आइपुग्छन् । आमै दूध तताउनतिर लाग्छिन् । बाउ घरभित्र कै जुठेलोमा तातो पानीले हात खुट्टा धुन थाल्छन् । वर्षा अझै बाक्लिन्छ । 

‘धन्न आइपुगेछु नत्र आउन नदिने रहेछ पानीले ।’ टिनको छानोमा पानीका ठूल्ठूला थोपा खसेको आवाजले आमैले केही बुझ्दिनन् । 

चुलोमा कालो कुँडेमा बसाएको दूध चलाउँदै आमै भन्छिन्, ‘के भन्नु भएको ? सुनिनँ ।’ 

‘केही हैन, त्यो रेडियो मार्देको भए हुन्थ्यो भनेको ।’

पानीमा भिजेको भए भन्ने सम्भावनाको कुरा गर्दा पक्का ‘भनेको मान्ने भए पो त घुम लिएर जानु भनेको त हो नि’ भनेर गाली खाइन्छ भनेर बाउले कुरो मोड्छन् ।

‘बन्द गर्दिनु नि त, चट्याङ् पर्दा बिग्रिन्छ कि ।’

बाउले खोपामा राखेको रेडियो झिकेर अघि ल्याएको ब्याट्री हाल्छन् र भुइँ मै राख्छन् । 

‘छोराहरू आउन्जेलमा गाई थाकिसक्छ होला,’ आमैले दुईटा ठूला ठूला गिलासमा नरिवलको खप्परले बनेको डाडुले दूध हाल्दै भन्छिन् । 

‘अब थाक्नु मात्र हैन उनीहरू आउँदा गाई अर्को बेत बियाइ सकेको हुन्छ ।’

‘आज त फोन नि गरेनन् व्यस्त भए क्या हो,’ आमैले विदेश बस्ने दुवै छोराको फोन नआएको दुखेसो पोखिन् । 

"गड्याङ् गुडुङ् गर्दै छ फोन अफ गरेर राख्नु, भोलि गरि हाल्लान् नि । "

"कान्छाले आमा हल्लिएको दाँत फुकालेर नयाँ राम्रा नक्कली दाँत लगाउनु पैसा पठाइदिन्छु भन्दै थियो । "

"अब बुढेसकालमा के राम्रो नराम्रो ? नक्कली लगाएर मकै चबाउन पाइने हैन होला।"

"ठूलो छोराको साथी दाँतको डाक्टर छ रे घोपामा, उसले मकै खान मिल्ने लगाइदिन्छु आमालाई भनेको छ रे।"

"ए भैगो त उसो भए, खै भात पस्की भोक लाग्यो ।"

आमैले भात पस्किन्छिन् । बाउले पहिलो गाँस हालिसक्दा कड्किन्छन् । "हैन डाक्टरले प्रेसर बढ्दै छ नुन कम खानु भनेको हैन? किन यति चर्को बनाएको, पिरो उस्तै छ। "

"केहि हुन्न कहिलेकाहीँ खाँदा, आज करेसाको धनिया देखेर टमाटरको अचार खाउ खाउँ लाग्यो । अब नुन र पिरो बिना कसरी अचार बनाउनु ? त्यही भएर अलिकति हालेको धेरै भैहालेछ। "

बाउले गिलासको दूध, भातमा हालेर मुस्दै थोरै भिण्डीको सब्जी छेउमा राखेर टमाटरको अचार चाट्दै कुपुकुपु भात खान्छन् ।

" खै मलाई थोरै अचार हाल्दिनु "
 
कति खाएकी अचार भन्दै बाउले एक चम्चा हाल्दिन्छन् ।

खाना खाइसकेर आमै भाँडा माझ्न थाल्छिन् । पानी साम्य भैसकेको छ, नयाँ ब्याट्री हालेको रेडियो घन्की राखे कै छ। बाउ चुलोको दाउरा हटाएर कोइला बाहिर तानेर तापि राखेका हुन्छन् । 

आमै भाँडा माझी सकेर चुलोको छेउमा अर्को पिर्कामा बस्छिन् ।

तताएको पानी सुरुप सुरुप स्टिलको गिलासमा राखेर पिउँदै आमैले भन्छिन्, 'यो टाउको पनि दुखि रहन्छ आजकाल । जचाँउन जाउँ भनेको खै एक्लै केही थाहा छैन । रेडियोमा भन्दै थियो बिर्तामोडको कोनि कुन चै क्लिनिकमा राम्रो डाक्टर आउँछ रे ।'

'अब मैले कहाँ कहाँ भ्याउँ, छोरीलाई फोन गरेर उ सँगै जानू नि त ।'

'ठूलेसँग पोहोर हस्पिटल जाँदाको कागजपत्र नि भेटिनँ, मुसाले कुन दुलोमा पुर्‍यायो कि ?' 

'म खोजी दिउँला भोलि, कता राखेर बिर्सिएको होला । मुसाले त्यत्रो कागज कता लग्छ ।'

'पोहोर नै फेरि आउनु प्रेसर घटेन भने भन्थे, नर्मलभन्दा थोरै धेरै छ, मुख बार्नु भनेको थिए स्वास्थ्य चौकीमा पनि ।' 

'अब भोलि जानू नि त ।'

'अब त्यसै गर्नुपर्ला, लाइन नि कति बेला आउने हो ? अब भोलि फोन गर्छु ठूलीलाई ।'

चुलोको कोइला पनि सकिन्छ, मास्तिर चढ्ने बेला पनि हुन्छ । 

एउटा तामाको अम्खोरामा थोरै तातो पानी हालेर दुईटा गिलास खप्टेर बुढा अघि लाग्छन् । आमै एक हातमा रेडियो बोकेर अर्को हातमा चाबी बोकेर भान्सा घरको ढोका थुन्दै पछिपछि लाग्छिन् ।

'कति रेडियो चेपेको सुन्दासुन्दै निदाउनेले के ओछ्यान मै रेडियो ल्याइराखेको ।' 

'अब के गर्नु त बोल्ने कोही छैन, केही सुनेर मन भुलाउन त पर्‍यो नि । यही ठूलेले किनिदिएको रेडियो त एउटा साथी छ ।'

हो पनि, आमै प्रायः एक्लै त हुन्छिन् । बाउको दिनचर्या उही घाँस, गोठ, खेती, चोकमा भएको क्यारेम बोर्ड, लुडोमा बित्छ । आमैको भने पकाउने, दिने, माझ्ने, धुने अनि रेडियो सुन्नेमा दिन बित्छ । बाउ कोही न कोहीसँग केही बोलिरहेका हुन्थे । आमै पहिला जस्तो घरीघरी पल्लो घर वल्लो घर गएर बस्न छोडिसकेकी थिइन् । गाउँमा जो कोही भेला हुँदा नि आजकाल कसैको कुरा काट्ने, फलानोले यसो गर्‍यो उसो गर्‍यो भन्ने कुरा मात्र हुन्छ। आमैलाई यस्ता गफ देखि दिक्क लाग्थ्यो ।

अब गाउँ नचाहर्ने आमैलाई बाउ नि दिनभरि घर नहुँदा भुल्याउने भनेको नै त्यही एउटा रेडियो थियो । 

बाउले नि यी कुरा महसूस भएजस्तै गर्छन् र भन्छन्, 'ल ल जेसुकै गर्नु अलिक सानो पार्नु म सुत्छु । अनि धेरै टाउको दुखेको भए सन्चो दलेर सुत्नु ।' बाउ सिरक तान्दै लमतन्न पर्छन् ।

'सञ्चोले जाती भएन दिउँसो लगाइहेरेको ।'

'त्यसो भए सुत्नु आराम गर्दा नि जाती होला ।'

ठूलो पलङ्को अर्को पट्टीबाट आमै पनि सिरकभित्र सुलुक्क छिर्छिन् । रेडियो बजिरहेको हुन्छ दुवै जना निदाउँछन् ।

बिहान छिटो उठ्ने बानी भएकोले बाउ ३:३० मै बिउझिन्छन् । रेडियो स्टेशन बन्द भएर स्वाँ ... गरिरहेको हुन्छ । रेडियो कटक्क पारेर बन्द गर्छन् । लामो श्वास तानेर खाटको छेउमा एकछिन बसेर अम्खोराबाट पानी सारेर घुटघुट पिउँछन् । बिजुली अझ आएको हुन्न । इमर्जेन्सी लाइट बालेर यसो आमैतिर हेर्छन् । आमै अर्को पट्टि फर्केर सुतिरहेकी हुन्छिन् ।

'टाउको दुख्यो भन्दै थिई, यतिबेर उठिन । एकछिन सुतोस्,' भनेर इमर्जेन्सी लाइट उनका आँखा तिर नपारी उठेर भान्सा कोठातिर झर्छन् । काखीमा रेडियो च्यापेर देब्रे हातले ताल्चा समातेर दाइनेले चाबी छिराएर खिटिक्क ताला खोल्छन् । 

चुलोमा आगो जोडेर नुहाउने पानी बसाएर गाई दुहुन बारीतिर लाग्छन् । आउँदा पानी तातेर खटखट भइसकेको हुन्छ । आधा जति चिसो पानी मिसाएर नुहाउनतिर लाग्छन् । झिस्मिसे अँध्यारोमा बाहिरै नुहाए पनि हुन्छ कसैले देख्ने वाला छैन । फेरि गाउँमा अरू कोही त्यति छिटो उठ्दैनन् । नुहाएर सधैं झैं नित्य पूजापाठ गर्छन् । बाउले रेडियो खोल्छन्, बिहान ५:३० बजेको नेपाल रेडियो नेटवर्कको समाचार बज्छ । आमै आज यतिबेला सम्म सुतिरहेकी नै थिइन् । अब चाहिँ उठाउनै पर्‍यो भनेर बाउ मास्तिर जान्छन् । 

आमै बाउ उठ्दा जस्तो सुतेकी त्यस्तै सुतिरहेकी छिन् । बाउको मनमा एक्कसी चिसो पस्छ । 

कति सुतेको घाम आइसक्यो, खै उठ म दूध डेरीसम्म पुर्‍याउन जानुपर्‍यो । 

'हैन उठ्न भन्या !' 

बाउले यसो झकझकाएर हेर्छन्, आमै चिसो हुन्छिन् । ओठमा मुस्कान चाहिँ हुन्छ । बाउको शरीर सिरिङ्ग हुन्छ, हलुका भएर घुमे जस्तो हुन्छ । टाउकोमा आकाश खसेर थिचेको झैं हुन्छ। 

घाँटीमा केहीले अठ्याएको जस्तो हुन्छ । आवाज गाठो परेर फोक्सोमै अड्केको जस्तो हुन्छ।  बेहोसीमै पल्लो घरतिरको झ्याल खोलेर टिनमा ड्याङ्ड्याङ् पार्छन् । 

आँखा मिच्दै भर्खर उठ्दै गरेको छिमेकको भतिजले झ्यालमा काकालाई केहिले अठ्याएको जस्तो, धेरै आत्तिएको जस्तो देख्दा आफैं अतालिन्छ, काका के भयो ? बा,आमा ! काकालाई के भयो ? बाआमा काकालाई के भयो ? भतिज चिच्याउँछ ।

काका घाँटीमा केही अड्क्याएर स्वास फेर्न नसकेको झैँ गरेर मुख मात्र चलाइ रहेका थिए । भतिज, भाइ र बुहारी खुट्टामा चप्पल नलगाइ बाउका तिर दौडिन्छन् । अरू वल्ला घर पल्ला घरका छिमेकीहरूले सबै दौडेको देखेर के भयो भनेर पछि-पछि आउँछन् । 

कोठामा सबै पुग्छन्, आमै खाटमा मुस्कानको मुद्रामा चिर निन्द्रामा हुन्छिन् । भतिजले हात छामी हेर्छ, चिसो हुन्छ । बररर ... आँशु झारेर ऊ थुचुक्क बस्छ । बाउ पनि थुचुक्क बसेर मुखमा मैलो टोपीको बुचो लगाएर रुँदै हुन्छन्, आवाज जति निकाल्न नखोजे नि उनीभित्र भित्र घुँक्क-घुँक्क गरेको सुनिन्छ । देख्नेहरू सबैका आँखा रसाएका हुन्छन् । बोल्ने कोहीसँग शब्द नै हुँदैन । कसैले कसैलाई सम्हाल्न असमर्थ हुन्छन् । 

भतिजको दिमागमा हिजो मात्र काकीले हातले माडेर बनाएको घरको चियापत्ति हालेर बनाएको चिया पिउँंदाको क्षण याद आउँछ । 'काकी अब चिया पिउन नि बसिन्छ कि बसिन्न भतिजलाई मीठो चिया पिलाउनु है नेपाल बसुञ्जेल चै ।'

'अब तँ नि त्यसो नभन दाजुहरू त फर्केला जस्तो छैनन्, लत लाग्दो रहेछ बाबु अर्काको देशको सुखको । तँ चै बरू जाँदै नजा ।'

भतिज अझ रुन्छ ।

आमैलाई खाटबाट भुइँमा झारिन्छ, रुँदै-रुँदै सबै कुराहरू हुन थाल्छन् । हिजोदेखि लाइन नभएकोले सबैका फोनहरू बन्द हुन्छन् । विदेशमा छोराहरूलाई गाउँको एउटा भाईको मोबाइलबाट फोन गरिन्छ, उठ्दैन ! नयाँ नम्बर बाट गरेर नउठेको होला भनेर आमै कै फोन जेनेरेटर भएको नजिकको डेरी उद्योगमा चार्ज गर्न लगिन्छ । मोबाइल १०-१५ मिनेट चार्ज गरेपछि ठूलो छोरोलाई फोन लगाइन्छ । फोन उठ्छ, 'आमा नमस्कार !' बुहारी पो बोल्छिन् । गाउँले भाइसँग केही दोहोरो कुरा हुन्छ, नरुनु अब जे हुनु भइसक्यो आदि यताबाट भनेको सुनिन्छ । ठूलो छोरो २ दिनको अत्ति महत्त्वपूर्ण यात्रामा कम्पनीको प्रतिनिधित्व गरेर त्यो देशबाट अर्को देशमा गएको कुरा थाहा हुन्छ । उनी नेपाल तत्काल आउन पहिला उनी गएको देश बाट उनी काम गर्ने देश फर्किनुपर्ने रहेछ । त्यसो गर्दा उनी ३ दिनमा मात्र आइपुग्ने पक्का हुन्छ । 

कान्छो छोरोलाई फोन लगाइन्छ । आमाको नम्बरबाट फोन आउन साथ 'ढोग गरें आमा' भन्छ । गाउँले भाइले केही भनेर सम्झाउँछन् र आफैं आँशु-आँशु हुन्छन् । सायद कान्छो धेरै रोयो होला फोन राखेर आमैको शरीर राखेको नजिकै आएर सबैलाई उनले भन्छन्, 'ठूलो त्यो देशबाट नि अर्को देश गएको रहेछ उसलाई आउन अझै ३ दिन लाग्छ रे ! सानोको भिसा थप्न पासपोर्टहरू बुझाएको रहेछ पर्सि मात्र आइपुग्ने रहेछ । अब पर्सिसम्म लास राख्नु भन्दा आजै सद्गती गर्नु उपयुक्त होला जस्तो लाग्यो मलाई चै । अब काकाहरु के भन्नुहुन्छ त्यसै गरौं ।' 

सबैको सल्लाह अनुसार र बाउको इच्छाअनुसार आजै सद्गती गर्ने निर्णय हुन्छ । रित पुर्‍याएर लास उठाइन्छ । उहिले जस्तो आजकाल मलामीहरू हिंडेर घाट सम्म पुग्न सक्दैनन् । फेरि बोकेर लग्न सक्ने जवानहरू पनि कान्छा र जेठा जस्तै विदेशिएका छन् । बोकेर केही माथि नागीसम्म पुर्‍याएपछि गाडीमा हालेर माई खोला लग्ने नयाँ चलन अनुसार लास उठाइन्छ । अगाडितिर दुवै बाँसमा एक्लै काँध दिन खोज्दा बाउको बलले पुग्दैन । भतिजले देब्रे कुम दिन्छ, बाउले दाइने कुम हालेर घरीघरी देब्रे कुमले आँसु पुछ्दैपुछ्दै गाडीसम्म पुग्छन् । 

आखिर जीवन के नै हो र ! टाउको अघि लगाएर धर्तीमा आउने अनि खुट्टा अघि लगाएर धर्तीबाट बिदा हुने । आमैको प्राण कति सजिलै गयो, उनले देह त्याग्ने बेला भएको नै थिएन । हिजोको टाउको दुखाइबाहेक उनको कुनै पीडा पनि थिएन । तर मान्छेको मन बाहिर हाँसेर भित्र-भित्र रोएको हुन्छ । कहिँ छोरा नातिनातिना बुढेसकालमा पनि सात समुन्द्र पारी रहेकोले संसारसँग मन मर्‍यो कि । समाज कस्तो निर्दयी- छोरा नजन्माउँदा पराइ झैं हुन्छ अनि छोराहरू कति निर्दयी- उनीहरूलाई जन्माएपछि पराइ हुन्छन् । आमैले सायद मीठो सपना देख्दा देख्दै बितिन् क्यारे । नत्र उनका ओठमा मुस्कान हुन्न थियो । 'मीठो सपना' सायद छोराहरू बालक हुँदा आफ्ना काखमा रमाएका क्षण वा फेरि छोराहरू विदेशबाट फर्किएपछि आफ्नै ममताको छहारी दिएको सपना । सायद जवान हुँदाको उमेर सपनाहरू देख्दा बित्यो, अनि आज स्वयं जीवन पनि उहि सपना देख्दै बित्यो ।

आफ्नी एउटै सहाराको शरीर खरानी बनेर खोलामा बग्यो । खोला जाँदा कमसेकम उनको श्वास नभएको स्वरूप थियो तर अब फर्किंदा यो संसारमा बाउ नितान्त एक्ला भए । केही मलामी अनि पुरोहितसँग उनी घर आइपुग्छन् । सधैं अर्काको मलामी गएर आउँदा भान्सा कोठाको ढोकाबाट खरानी छर्किदिने आमै घरमा थिइनन् । आज घर सुनसान थियो, मान्छेहरू यताउता गर्दै थिए । आमैले प्लाष्टिकका धोक्रामा रोपेका फूलहरू जीवन पाएर हाँस्दै थिए, आमै रापिलो ज्वालामा बिलाएर गइन् तर अस्ति उनले गोबरले लिपेको ठूला घरको भुइँ अझै चिसो थियो । 

'६ बजे छ म गाई दुहेर आउँछु,' भनेर भतिज उठ्छ । भान्सा कोठा देखिने गरिको ठूलो घरको भुइँमा मान्द्रोले बेरेर बनाएको कोरोमा सेतो कपडा बेरेर बसेका बाउले इशारा गरेर भान्सा घरको भित्तामा झुन्डिएको बाल्टी देखाउँछन् । बाउको नजर त्यही भित्तामा रहेको सानो खोपामा टक्क अडिन्छ, आँखाबाट आँसु झर्छन् । आमैले हिजो मात्रै रेडियोलाई आफ्नो साथी भनेको याद गर्छन् । सायद अब त्यही बाउको पनि साथी हुने होला । 

*************

१३ दिनको काम सकिन्छ, केही दिनपछि छोराहरू पनि विदेश फर्किन्छन् । ठूलो घरमा बाउ एक्लै हुन्छन् । अनि उनीसँग बोल्ने एउटा साथी मात्र रहन्छ, त्यही रेडियो ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक ८, २०८०

असोज तेस्रो साता बिहीबार, बुकीबाट गोठ औल झर्ने दिन । लाहुरेहरू आउनु र बुकीबाट गोठालाहरूको हुल गाउँमा झर्नु दशैंको रौनक हो । ‘भोलि साँझ डाँफे चराउन जाने’, सुत्ने बेला गोठमा सल्लाह भयो । घर...

मंसिर २, २०८०

गोपाललाई सानैदेखि धूमपानको लत बसेको थियो, शायद संगतको प्रभाव भनेको यही हुनुपर्छ । घरमा बाबुदाजुहरू हुक्का तान्थे । त्यति बेलाको चलन के भने सबैभन्दा सानोले तमाखु भर्नुपर्ने । त्यतिसम्म त ठीकै थियो, सल्काएर समे...

कात्तिक २८, २०८०

गोपी मैनाली   कविहरूले केका लागि कविता लेख्छन् भन्नेमा मत्यैक्यता पाइँदैन । कोही आनन्दका लागि भन्छन्, त कोही उपयोगिताका लागि । अझ कोही त अभिव्यञ्जनाको अर्को उद्देश्य नै हुँदैन भन्ने गर्छन् ।  ...

कात्तिक १३, २०८०

वरिष्ठ पत्रकार तथा साहित्यकार आचार्य कमल रिजालद्वारा लिखित उपन्यास ‘सुकर्म’को अंग्रेजी संस्करण ‘डीप क्वेस्ट' प्रकाशित भएको छ । २०६९ सालमा नेपालीमा प्रकाशित उक्त उपन्यासको अंग्रेजी संस्करणलाई स...

कात्तिक ८, २०८०

पहाडमा उखु पेलेर खुदो पकाउने समय पारेर मधेशको गर्मी छल्न राजेन्द्र काका (ठूलो भुँडी लागेकाले हामीले मोटे अंकल भन्थ्यौं) गुल्मीको पहाड घरमा आउँथे । चैत–वैशाखको समयमा कोलबाट पेल्दै गरेको उखुको रस, रसेट...

असोज १०, २०८०

गुणराज ढकाल सामाजिक सञ्जालमा अभ्यस्त हुन थालेपछि अध्ययन गर्ने बानी निकै घटेको छ । सामाजिक सञ्जालमा आउने टिप्पणीबाटै हामीले आफ्नो दृष्टिकोण बनाउने गर्दछौं । विषयको गहिराइसम्म पुगेर अध्ययन तथा विश्लेषण गर...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x