काठमाडौं – भद्रकालीबाट सिंहदरबारतर्फ १५० सीसीको एउटा पल्सर बाइक बिहान ८ बजेको समयमा हुइँकिँदै आयो ।

बायाँतर्फबाट आएको बाइकले ‘साइड लाइट’ नबालेरै अर्को लेन परिवर्तन गरेर माइतीघरतर्फ हुइँकियो । 

बिहानको समय भएकाले सवारीसाधनको चाप पनि थिएन, बाइक चालकले सजिलै ट्राफिक प्रहरीको आँखा छल्न सके तर प्रहरीको आँखा छलेपनि त्यस क्षेत्रमा जोडिएको सीसीटीभी क्यामेराले बाइकको गल्तीलाई कैद गरिसकेको थियो । 

ट्राफिक प्रहरी महाशाखा सिंहदरबारमा जोडिएको सीसीटीभी क्यामेरा कक्षमा रहेको भिडियो मनिटरबाट ट्राफिक प्रहरीले बाइकको नम्बर पत्ता लगायो । त्यो नम्बर कसको हो भनेर पत्ता लगाउन केही समय पनि लागेन ।

प्रहरीले यातायात व्यवस्था विभागको सवारी दर्ता किताबमार्फत् सवारीधनीको नम्बर पत्ता लगायो । ट्राफिक प्रहरी महाशाखाबाट ९८५१० ... नम्बरमा फोन गयो । फोन ईश्वर (नाम परिर्वन) ले उठाए र बाइक आफ्नो भएको स्वीकार गरे । ट्राफिक प्रहरीले उनलाई ट्राफिक प्रहरी महाशाखामा बोलायो ।

‘तपाईंले सिंहदरबार अगाडि लेन नियमको उल्लंघन गर्नुभएछ नि !’ प्रहरीले ईश्वरलाई सोध्यो । शुरूमा त उनी आफ्नो गल्ती मान्न तयार भएनन् तर ट्राफिक प्रहरीले सीसीटीभीमा कैद भएको भिडियो देखाएपछि उनी गल्ती मान्न तयार भए ।

उनलाई लेन नियम उल्लंघन अनुसारको जरिवानासहित १ घण्टाको कक्षा दिएर अबबाट लेन नियम पालना गर्ने प्रतिवद्धतासहित घर फर्काइयो ।

... ...

काठमाडौंकै थापाथली चोकमा हरेक दिन प्रायःजसो ‘पिक आवर’मा ‘सर्भिलियन्स भेहिकल’ राखिएको हुन्छ । ललितपुर–काठमाडौं जोड्ने बाग्मती पुल पनि सँगै भएकाले त्यस क्षेत्रमा दैनिकजसो जाम हुने गर्दछ ।
ललितपुरबाट जाँदा बायाँतर्फ लाग्ने हो भने त्रिपुरेश्वर पुगिन्छ, सिधा जाँदा रत्नपार्क, वानेश्वर लगायतका क्षेत्रमा जान सकिन्छ ।

दैनिन ३/४ जना ट्राफिक प्रहरी खटिएका हुन्छन् त्यहाँ । हजारौंको संख्यामा गुड्ने सवारीसाधानमा ४ जना ट्राफिक प्रहरीको आँखा पुग्ने कुरै भएन । 

हरेक दिन ‘सर्भिलियन्स भेहिकल’मा जोडिएको सीसीटीभी क्यामेराले सवारीसाधनका गतिविधि कैद गरिरहेको हुन्छ । ट्राफिक प्रहरीले भेहिकलमा कैद भएका भिडियोको आधारमा कारवाही गरिरहेको ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका प्रमुख वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक (एसएसपी) वसन्त पन्तले लोकान्तरलाई बताए ।

‘हामीले दैनिकजसो ‘सर्भिलियन्स भेहिकल’, सीसीटीभी क्यामेरा र ट्राफिक प्रहरीले बोकेका गोप्रो क्यामेरामा कैद भएका ट्राफिक नियमका उल्लंघनलाई कानूनी कारवाहीको दायरामा ल्याउने गरेका छौं,’ उनले भने ।

सीसीटीभीबाट ८ हजार सवारी कारवाहीमा 

काठमाडौंमा प्रत्यक्षबाहेक सीसीटीभीको मद्दतबाट दैनिक कैयौं सवारीसाधन कारवाहीमा पर्ने गरेका छन् । आर्थिक २०७५/०७६ को तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने २०७४ माघ २५ गतेदेखि २०७६ असार मसान्तसम्म ८ हजार ९ सय ३१ वटा सवारीसाधन कारवाहीमा परेका छन् ।

आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ मा ५ सय ५१ जना र आर्थिक वर्ष ८ हजार ३ सय ८० वटा सवारी कारवाहीमा परेका छन् । सीसीटीभीबाट २०७४ माघ २५ गतेबाट ट्राफिक प्रहरीले शुरूवात गरेको थियो । 

२०७५ साउनमा २ सय ५६ वटा, भदौमा १ सय ८६, असोजमा २ सय १८ वटा, कात्तिकमा १ सय ६१ वटा, मंसिरमा १४४ वटा, पुसमा १ सय ४६ वटा, माघमा १ सय ५० वटा, फागुनमा १ सय ६० वटा, चैतमा १ सय ५१ वटा, २०७६ वैशाख १ सय ६५ वटा, जेठमा १ सय ५० वटा र असारमा १ सय १० जना गरी १ हजार ९ सय ९७ वटा सवारीसाधन कारवाहीमा परेका छन् ।

महानगरीय प्रहरी कार्यालयमा सीसीटीभीबाट रेकर्ड भएको भिडियो फुटेजको आधारमा ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले घरबाट बोलाएर कारवाही गरेको एसएसपी पन्तले बताए । महानगरीय प्रहरी कार्यालयले ‘अन द स्पोर्ट’ समेत कारवाही गरेको छ । २०७५ साउनमा ३ सय ६५ वटा, भदौमा १ सय ८४, असोजमा २ सय वटा, कात्तिकमा १ सय ५ वटा, मंसिरमा १ सय ६६ वटा, पुसमा २ सय ७७ वटा, माघमा २ सय २९ वटा, फागुनमा ३ सय ६३ वटा, चैतमा ४ सय ४६ वटा, २०७६ बैशाख ९ सय ९४ वटा, जेठमा ८ सय ५६ वटा र असारमा १ हजार १ सय २९ जना गरी ५ हजार ३ सय १४ वटा सवारी कारवाहीमा परेका छन् ।

‘सर्भिलियन्स भेहिकल’बाट २०७५ साउनमा १ सय ६ वटा, भदौमा १ सय ५२, असोजमा १ सय ४२ वटा, कात्तिकमा १ सय ५० वटा, मंसिरमा ८२ वटा, पुसमा ९९ वटा, माघमा ९८ वटा, फागुनमा ५७ वटा, चैतमा ५४ वटा, २०७६ वैशाख ५५ वटा, जेठमा ३९ र असारमा ३५ वटा गरी १ हजार ६९ वटा सवारी कारवाहीमा परेको ट्राफिक प्रहरी महाशाखाको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

ट्राफिक प्रहरी नभएको भन्दै ट्राफिक नियम, लेन अनुशासन पालना नगर्ने सवारीलाई सीसीटीभीको आधारमा कारवाहीको दायरामा ल्याउने ट्राफिक प्रमुख पन्तले लोकान्तरालाई बताए ।

ट्राफिक प्रहरीले काठमाडौंमा सीसीटीभी निगरानीलाई २०७४ माघ २५ गतेबाट प्रयोगमा ल्याएको थियो । ‘सर्भिलियन्स भेहिकल’बाट कारवाही गर्ने अभ्यास २०७५ जेठ ११ गतेबाट प्रयोगमा ल्याएको थियो ।