७० वर्ष कटेका वृद्धवृद्धामा कोभिड–१९ संक्रमणको जोखिम बढी हुने भनिए पनि विशेष सावधानी अपनाए सुरक्षित हुन सकिने चिकित्सकले बताएका छन् । कडा रोग र दीर्घरोगीबाहेक अन्यलाई संक्रमण भइहाले पनि मृत्युको जोखिम न्यून हुने उनीहरूको भनाइ छ ।

ज्येष्ठ नागरिक रोग विशेषज्ञ डा. रमेश कँडेलका अनुसार बढ्दो उमेरसँगै रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता घट्ने भएकाले वृद्धवृद्धामा सबै रोगको जोखिम हुन्छ, कोरोनाको हकमा पनि यो लागू भएको मात्रै हो। कोरोनाले उनीहरूलाई मात्रै आक्रमण गर्ने भन्ने होइन।

अंग प्रत्यारोपण गरेका, मुटु, कलेजो र श्वासप्रश्वासका बिरामीलाई कुनै पनि संक्रमणले छिट्टै समात्ने हुनाले यो समयमा विशेष सतर्कता अपनाउन विज्ञले सुझाएका छन्। ‘जोखिमको सम्भावना भए पनि कोरोना फैलिएका मुलुकको तथ्यांक हेर्दा १५ प्रतिशत वृद्धवृद्धाको मृत्युदर देखिएको छ भने ८५ प्रतिशत संक्रमणमुक्त भएका छन्,’ डा. कँडेलले भने, ‘अहिलेको अवस्थामा वृद्धवृद्धाले सेल्फ क्वारेन्टाइनमा बसेर आफूलाई सुरक्षित राख्न सक्छन्।’ सकेसम्म पूजा, भजन या कुनै पनि सार्वजनिक समारोहमा नजान उनको सुझाव छ।
वृद्धवृद्धामा हल्का बिराम देखिनु स्वाभाविक भन्दै विज्ञले रुघाखोकी या हल्का ज्वरो आउँदैमा नआत्तिन पनि सुझाव दिएका छन्। ‘घरमै बसेर आराम गर्ने, बाहिर हिँडडुल नगर्नेलाई कम जोखिम छ,’ उनले भने, ‘मौसमी रुघाखोकी हुँदैमा कोरोना भइहाल्यो भने डराउनु बेकार हो।’ हेलचेक्र्याइँ गरे प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर भई फोक्सोमा निमोनिया भएर मृत्यु हुने सम्भावना बढी हुनेमा पनि उनले सचेत गराए।

जनस्वास्थ्यविद् डा. समीर दीक्षितका अनुसार मधुमेह, उच्च रक्तचाप र कडा रोगीले विशेष सावधानी अपनाए सुरक्षित भइन्छ। ‘घरभित्रै बस्नुपर्छ, मर्निङ वाक नगए हुन्छ,’ उनले भने, ‘बाहिर निस्कनैपरे मास्क लगाएर निस्कँदा केही हदसम्म जोगिन सकिन्छ।’ अहिलेको अवस्थामा वृद्धवृद्धाले रुघाखोकी, ज्वरो आएका आफन्तसँग भेटघाटसमेत कटौती गर्नुपर्ने उनले बताए। संक्रमणको त्रासकै कारण खान मन नलाग्ने, चिन्ता मात्रै लाग्ने या मन आत्तिए चिकित्सकसँग परामर्श लिन उनले सुझाव दिए।

श्वासप्रश्वास रोग विशेषज्ञ डा. नीरज बमका अनुसार वृद्धवृद्धामै दमको बढी रोग छ। कोरोना भाइरसले पनि फोक्सोमै आक्रमण गर्ने भएकाले यो उमेरका व्यक्ति बढी जोखिममा छन्। कोरोना भाइरसले विशेष गरी श्वासनलीमा एक खाले रसायन पैदा गरेर संक्रमण गराइदिन्छ र पहिलेदेखि नै फोक्सोको समस्या भएका बिरामीलाई मृत्युको मुखसम्म पुर्‍याउँछ। ‘दमका रोगी घरबाटै बाहिर ननिस्कनु राम्रो,’ उनले भने, ‘आकस्मिक नपरेसम्म अस्पतालसमेत नआउनू भनेर दमका बिरामी हामीले डिस्चार्ज गरिसक्यौं।’ दम र निमोनियाका बिरामीले घरमै क्वारेन्टाइनमा बस्ने, कसैसँग घुलमिल नहुने गरेमा धेरै हदसम्म जोगिने उनले बताए।

मन आत्तिए टोल फ्री
विश्वव्यापी महामारी बनेको कोरोना त्रासले मानसिक रोगी झनै अत्तालिएका छन्। ‘उनीहरूमा हामीलाई पनि कोरोना लाग्ने हो कि भन्ने मनस्थिति भइसक्यो,’ मनोचिकित्सक डा. कमल गौतमले भने, ‘रोग लागिहाले पनि धेरै मान्छे निको हुन्छन् भनेर मनोपरामर्श आवश्यक छ।’ अहिले अस्पतालका आकस्मिकबाहेक सेवा बन्द भएपछि बिरामी झनै आत्तिने भएकाले फोनबाटै उपचार गर्न सकिने उनले बताए। यसका लागि बहुसांस्कृतिक तथा सामाजिक संस्था (टीपीओ नेपाल) को निःशुल्क हटलाइन नम्बरमा फोन गरेर परामर्श गर्न सकिन्छ।

यसका लागि बिहान ८ बजेदेखि बेलुका ६ बजेसम्म जुनसुकै बेला टोल फ्रि नम्बर १६६००१०२००५ मा फोन गरेर परामर्श लिन सकिने डा. गौतमले बताए। रिदम न्युरो साइक्याट्री अस्पतालका मनोचिकित्सक डा. रितेश थापाले बिहान साढे ७ देखि ९ बजेसम्म ९८१४२६७२४२ मा फोन गरेर मनोपरामर्श गर्न सकिने जानकारी दिए। कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ ।