फागुन २६, २०८०
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
बैशाख २, २०७७
पृथ्वी राजमार्गस्थित धादिङको थाक्रे गाउँपालिकामा पर्ने ४ किलो भन्ने स्थानमा लगभग ३० जना किसान बारीको तरकारी बोकेर राजमार्गमा झरेका छन् ।
१३ वर्षका बालिकादेखि वृद्धसम्मले पसिना चुहाउँदै तरकारी राजमार्गमा ल्याइपुर्याएका छन् ।
कोरोना संक्रमण फैलिन नदिन सरकारले सामाजिक दूरी कायम गर्न आग्रह गरेपनि किसानलाई यसको पर्वाह छैन ।
‘बारीमा तरकारी कुहिएर हेरिसक्नु छैन, व्यापारीले तरकारी किन्दिएनन्, हरियोमा बेच्नु पर्ने काँक्रो बोटमै पाक्न थालिसक्यो,’ थाक्रेकी किसान अप्सरा सुवेदीले बारीमा पहेंलो भइसकेका काँक्रो देखाउँदै भनिन्, ‘हरियोमा भए यो काक्रो २०/२५ रुपैयाँ किलो जान्थ्यो, अहिले १५ रुपैयाँमा लैदेऊ भनेर व्यापारीलाई हात जोड्नु परेको छ ।’
गतवर्ष ७ क्विन्टल काँक्रो बेचेकी सुवेदीले यो वर्ष एक क्वीन्टल पनि बेच्न पाएकी छैनन् । ‘महंगो बीउ र ८० रुपैयाँ किलोको मल हालेर उत्पादन गरेको तरकारी १० रुपैयामाँ नबिकेर बारीमै सड्न थाल्यो, बारीमा हेर्दा रुन मनलाग्छ,’ उनले लोकान्तरमार्फत गुनासो गरिन् ।
बारीमा काउली, बन्दा, सिमी, काक्रो र फर्सी कुहिन लागेको उनले बताइन् । ‘तरकारी बेचेरै हामीले बालबच्चा पढाउने हो, तरकारी नबिक्दा हाम्रो दुःख कसले हेर्दिने हो ?’ उनले प्रश्न गरिन् ।
यहाँका किसानको मुख्य आयस्रोत तरकारी हो ।
अप्सरा सुवेदीको जस्तै पीडा छ, श्याम कृष्ण बिडारीको पनि । ‘यो फर्सी सानोमा टिप्न पाए २५ रुपैयाँ किलोसम्म जान्छ, छिप्पिएर यति ठूलो भयो अब १० रुपैयामाँ पनि लान मान्दैनन्,’ बिडारीले कलिलो र छिप्पिएको फर्सी हातमा देखाउँदै भने । किसानको बारीमा तरकारी भरिभराउ छ ।
लकडाउनको फाइदा उठाएर व्यापारीहरूले आफूहरूको तरकारी खरिद नगरेको उनले गुनासो गरे । ‘लकडाउनमा तरकारी बिक्दैन भनेर व्यापारीले मूल्य घटाएका छन्, किसानको रगत पसिना बेचेर बिचौलिया मोटाए, हामीलाई कसले राहत दिने ?’ बिडारीले गुनासो पोखे । किसानहरू सरकारले तरकारीको न्यूनतम समर्थन मूल्य नतोकिदिँदा समस्यामा पर्ने गरेको बताउँछन् ।
‘व्यापारीले जतिमा भन्यो त्यतिमा छाड्नु पर्ने बाध्यता छ,’ बिँडारीले भने । भारतबाट निर्वाद तरकारी आएपनि सरकारले नेपालका किसानलाई प्रोत्सहन गर्ने कार्यक्रम नल्याएकोमा उनीहरूको आक्रोश छ ।
‘महंगो बिउ, मल हालेर तरकारी उत्पादन गर्यो, बेच्ने बेलामा यस्तो हालत छ, खोइ हामीलाई अनुदान ?’ माया अधिकारीले प्रश्न गरिन्, ‘यही बाटोबाट भारतीय तरकारी बोकेका गाडी हिँडेको देख्दा हाम्रो मन कुडिन्छ ।’
लकडाउनका कारण अन्य सवारी चल्न नदिएपनि प्रशासनले तरकारी बोकेका सवारी साधनलाई निर्बाद गुड्न दिएको छ । धादिङबाट तरकारीको व्यापार गर्ने राजकुमार श्रेष्ठले काठमाडौं उपत्यकामा माग कमी भएका कारण तरकारी खरिद गर्न नसकिएको बताए ।
‘होटल, रेष्टुरेन्ट खुलेको भए तरकारीको माग धेरै हुन्थ्यो, अहिले त तरकारी पसल पनि सिमित खुलेका छन्, हामीले पनि माग भएमा त सप्लाइ गर्ने हो,’ उनले लोकान्तरसँग भने ।
यसबेला काठमाडौं आसपासमा धेरै तरकारी उत्पादन भएका कारण मूल्य घटेको उनले जिकिर गरे । धादिङ मलेखुमा तरकारी बिक्री गर्ने व्यापारीले पनि तरकारी बिक्न छाडेको गुनासो गरे ।
बेनिघाट रोराङ गाउँपालिका वडा नम्बर ३ का वडाअध्यक्ष भुवन त्रिपाठीले आफूहरूको गाउँपालिकामा अहिलेसम्म किसानको तरकारी बिक्री भइरको बताए ।
‘हाम्रो गाउँपालिकामा तरकारी नबिकेर समस्यामा परेको गुनासो आएको छैन, व्यापारीलाई कृषकको तरकारी किनिदिन आग्रह गरेका छौं,’ त्रिपाठीले लोकान्तरसँग भने ।
पढ्नुहोस् यो पनिः
लकडाउनको 'नेपाली मोडल': बजारभरि भारतीय तरकारी, राजधानी आसपासकै कृषक तरकारी बेच्न नपाएर मारमा
थप तस्वीरहरू :
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
श्रीमान्–श्रीमती नैं शाखा अधिकृत, त्यो पनि एकसाथ । यस्तो सुखद संयोग सरकारी सेवामा प्रवेश गर्न चाहनेमध्ये कमैलाई मात्र जुर्ने गर्छ । तर, गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्बर–६ का सुरेन्द्र पाण्डे र रमित...
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...