दियेश रत्न शाक्य
                      
                     
धेरै  पछि जब टेकें जन्मघर
उ अचम्मित भयो र सोध्यो मलाई
किन आयौ अब
जब रहेन यो घर
उभिन सकेन  तिमी  हुर्की  बढेको
कोठा ,चोटा र बुईंगलहरू
केवल  भुकम्पको स्मृति छोडेर
कता हराए यिनीहरू ?

गह्रुगो मन थाम्दै  म बोलें    
मेरो बालापनको सुगन्ध
टिप्न आएको  हूँ यहाँ
जुन मैले धेरै  पहिले
यतै छोडेर गएको  थिएँ
अहिलेसम्म  साक्षी उभिरहेको
    -यो जमिनको पत्र पत्रमा
    -यो हावाको कणकणमा
    -यो घण्टीफूल रुखको पात पातमा
     -यही घरछेउ
      लामो सुस्केरा उनेर
      सुक्दै उभिरहेको इनारमा
     -यो घर उभिएको चोक वरपर
      लुकामारी खेल्दै
      छिपाएका मेरा बालसखाहरूको हाँसोमा
     - 'घ्वाँय् कासा'खेलमा
       किरिङमिरिङ कोरेका यो आँगनको माटोमा
      -गुच्चा , खोपी र डण्डीबियो फ्याँक्दै नापेका
       प्रत्येक गल्लीको       बाटोमा                                                                   
       -एकपाङ्ग्रे साइकल  गुडाउँदै नापेका
       पुरा बजारभरिको सडकमा
     
जतिन्जेल म जन्मघरमा हुन्छु
स्वप्निल  यादहरूले घेरिन्छु
अहिले पनि छिमेकीको तेलमिलबाट
हरर बास्ना
नाकैमा ठोक्किरहे जस्तो लाग्छ
चोटामा रहेका तानबाट
कपडा  बुनेको आवाज
टहरामा रहेको
ओखलबाट चिउरा कुटेको आवाज
ढिकीबाट धान कुटेको आवाज
अनि बुईंगलबाट 
जाँतोमा दाल पिसेको आवाज
फेरि  पनि यी कानमा सुसेली हाल्न
आइरहे जस्तो लाग्छ

अलि पर
ढिक्का नुनको ससानो पहाड
मट्टितेलको ससानो पोखरी        
कपडाको ससानो कोठी
सजिएको बजारमा
ढाकरहरूको भीड
र कोलाहलको पुरानो दृश्यचित्र
स्मृतिमा बलियोसंग टाँसिन आइरहेछ
र सम्झनामै तानिरहेछु
ती दिनहरू
जतिबेला हामी आमाको पछि लागेर
पर खोलासम्म
लुगाका पोकाहरूको जुलुस जान्थ्यौं
र डुब्दै  रमाएर खेल्थ्यौं

जसै यो ठाउँमा उभिन्छु
मानौं  यस्तो लाग्छ
यो गल्लीको सन्नाटा चिर्ने थिएन
यदि हाम्रो ज्यासलमा
हथौड़ाको आवाज  नउब्जिएको भए
हुक्काको  हुँकार  नगर्जिएको भए
दूरदराजबाट आएर
आस्याङ -आङिहरू /बाजे -बज्यैहरू
पसलमा हुल बाँधेर नबसिदिएको भए
र टोलभरिको ठूलो हाम्रो परिवार
हरेक साँझ
अझ ठूलो कसरी हुन्थो र
उहाँहरू पाहुना नबनिदिएको भए

एउटा  युग जस्तो लामो समय तानेर
सम्झिरहन्छु मेरा बा आमालाई
जसले कर्मको छिनाले खोप्दै
पहाड जस्तो दु:ख 
हाम्रो लागि सम्याउन खोज्दा खोज्दै
जुनि कटाउनु भयो