कात्तिक २३, २०८०
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
नेपालको दक्षिणी छिमेकी देशलाई भारत, इन्डिया, हिन्दूस्तान भनेर बुझ्ने गरिन्छ । एउटै देशको ३ थरि नाम कसरी रह्यो ?
भारतको नाम सम्बन्धी चाखलाग्दो इतिहास छ । प्राचीनकालमा महाराजा भरतले सम्पूर्ण भारतलाई विस्तार गरेका कारण उनको नामबाट ‘भारत’ रहन गएको बताइन्छ ।
मध्यकालमा तुर्क र ईरानीहरू भारत प्रवेश गर्दा सिन्धु घाटी भएर आए । उनीहरू ‘स’लाई ‘ह’ उच्चारण गर्थे, तसर्थ सिन्धु अपभ्रंश भएर हिन्दू रहन गएको भनाइ भारतमा रहेको छ । उनीहरूले त्यहाँका वासिन्दाहरूलाई ‘हिन्दू’ भनेर सम्बोधन गरे र हिन्दूको देशलाई ‘हिन्दुस्तान’ नाम दिइयो ।
सिन्धु नदीलाई ‘इन्डस’ नदी पनि भनिन्छ । सिन्धु नदीको किनारमा विकसित सभ्यतालाई सिन्धु घाटी सभ्यता भनिन्छ । भारत आउने विदेशीले सिन्धु नदीलाई ‘इन्डस’ नाम दिए । सिन्धु सभ्यताको कारण भारतको पुरानो नाम ‘सिन्धु’ पनि थियो, जसलाई ग्रीकमा इन्डो वा इन्डस पनि भनिन्थ्यो । यस शब्दलाई ल्याटिन भाषामा ‘इन्डिया’ भनिन्छ ।
जब ब्रिटिशहरू भारत आए, त्यसबेला भारतलाई हिन्दूस्तान भनिन्थ्यो । यद्यपि उनीहरूलाई हिन्दूस्तान भन्न समस्या भयो । त्यसपछि ब्रिटिश शासनको क्रममा ‘इन्डिया’ नाम प्रचलनमा आयो र विश्वभर धेरै प्रख्यात भयो ।
सन् १९४७, १४–१५ अगस्तको मध्यराति भारत स्वतन्त्र हुँदा संविधान र कानूनको निर्माण भइरहेको थियो । संविधान सभामा देशको नाममाथि प्रश्न उठ्दा थुप्रै विकल्पमा बहस भयो । जसमा भारत, हिन्दूस्तान, इन्डिया, हिन्द जस्ता विकल्पमा छलफल भयो ।
संविधान मस्यौदा समितिका अध्यक्ष डा. भीमराव अम्बेडकर देशको नाममा छिट्टै सहमति होस् भन्ने चाहन्थे । तर यसमा लामो बहस भयो ।
भारत उत्तरमा कश्मीरदेखि दक्षिणको कन्याकुमारीसम्म फैलिएको छ । संविधान सभामा प्रत्येक क्षेत्र र हरेक भाषाका मानिसहरू बसिरहेका थिए । हिन्दीलाई आधिकारिक भाषा मान्नेमा पहिले नै धेरै विवाद भएको थियो ।
यस्तो अवस्थामा संविधानको धारा १ मा लेखियो – इन्डिया अर्थात् भारत राज्यहरूको संघ हुनेछ ।
संविधानमा राष्ट्रिय गान र झण्डाको निर्णय भइसकेको थियो । देशमा ‘भारत माता की जय’को नारा लगाउने निर्णय गरियो । महात्मा गान्धीको नेतृत्वमा देशलाई स्वतन्त्रता आन्दोलनमा एकसाथ ल्याउनका लागि भारतले ‘भारत माता की जय’ भन्ने गरेको थियो ।
भारतीय सञ्चारमाध्यमको सहयोगमा
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
अमेरिका र बेलायतका सेनाले बिहीवार यमनको हुथी नियन्त्रित कैयौं क्षेत्रहरूमा हवाई हमला शुरू गरेका छन् । लाल सागर (रेड सी) हुँदै सामान ओसारपोसार गर्ने कमर्सियल जहाजमाथि पटक-पटकको ड्रोन हमला तत्काल रोक्न...
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...