कात्तिक २१, २०८०
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
कोरोना महामारीका बीचमा पनि ‘असारे विकास’ले तीव्रता पाएको छ । विगतका वर्षहरूमा जस्तै यस वर्ष पनि असारे विकासले निरन्तरता पाएको हो ।
असारे विकासका कारण विभिन्न सरकारी कार्यालय तथा विभागमा भुक्तानीका लागि बिलको चाङ लागेका छन् ।
आर्थिक वर्षको ११ महिनासम्म ‘ढलेको लोटा नउठाउने’ सरकारले वर्षको अन्तिममा आएर बजेट सक्ने मेसो गर्ने पुरानै प्रवृत्ति हो । विकासका काममा देखिने यस्तो रोगका कारण सरकारको निकै आलोचना हुँदै आएको छ ।
सामान्यतयाः बजेट सक्नका लागि असारे विकास सबैभन्दा सहज हुन्छ ।
असारमासमा बाटो बनाउने, कालोपत्रे गर्ने लगायतका विभिन्न कामहरू, टेन्डरहरू प्रायः असारताका नै गरिन्छ । तर सधैँभन्दा अहिले फरक परिस्थिति छ ।
कोरोनाभाइरस (कोभिड–१९)को महामारी नियन्त्रणका लागि भन्दै सरकारले गत चैत ११ गतेदेखि लकडाउन गरेको छ । फागुन महिनासम्म नभएका काम लकडाउनका बीचमा भने धमाधम भयो । काठमाडौंका सडकहरू चिल्ला भए भने अन्य कामहरू पनि यसबीचमा भयो ।
सडक विभागले माग्यो ७ अर्ब
विगतमा जस्तै जेठ र असार महिनामा विकास खर्च बढी हुन्छ । यसपालि सधैँको जस्तो समय अनुकूल रहेन । यद्यपि विकासका काम भने भए । जेठ मसान्तसम्ममा १ सय ८० किलोमिटर सडक कालोपत्रे भएको सडक विभाग बताउँछ ।
सडक विभागका उपमहानिर्देशक एवं प्रवक्ता शिवहरि सापकोटाका अनुसार यसबीचमा निर्माणाधीन २९ पुल सम्पन्न भएका छन् ।
कोरोना महामारीले विकासको काम धेरै गर्न नपाए पनि गरिएको काममा स्रोत जुटाउनुपर्ने उनी बताउँछन् । बजेट कम खर्च भएपनि स्रोत व्यवस्थापन गर्न अप्ठ्यारो भएको उनी बताउँछन् ।
उनका अनुसार विभागले बिल भुक्तानीका लागि ७ अर्ब अर्थमन्त्रालयसँग मागिएको छ ।
‘विभिन्न कामहरूको भुक्तानी बाँकी छ, स्रोत व्यवस्थापन भइसकेको छैन, हामीले अर्थमन्त्रालयसँग माग गरेका छौं,’ लोकान्तरसँग उनले भने ।
सडक विभागमा मात्रै हैन, विकासका अन्य विभिन्न निकायमा पनि बिलको चाङ छ ।
गत वर्षहरूमा भन्दा कम
बर्सेनि जेठ र असार महिनामा विकासका नाममा बढी खर्च हुन्छ । यस वर्ष अघिल्ला वर्षहरूको तुलनामा भने विकास कम भएको छ ।
लकडाउनका कारण जेठ असारमा प्रक्रिया शुरू हुने अधिकांश कामहरू प्रभावित बने, जसका कारण गत वर्षमा भन्दा यसवर्ष असारे विकास कम भएको छ ।
सरकारले चालू आवमा ४ खर्ब ८ अर्ब विकास बजेट खर्च गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयको तथ्यांकअनुसार असार १ गते विकास बजेट १ खर्ब २७ अर्ब ५९ करोड खर्च भएको छ, जुन लक्ष्यको ३१.२७ प्रतिशत मात्रै हो ।
यस्तै असार २४ गतेसम्ममा सो सो खर्च बढेर १ खर्ब ४७ अर्ब १८ करोड पुगेको छ । जुन लक्ष्यको ३६ प्रतिशत रहेको छ ।
तुलनात्मक रूपमा गत वर्षमा भन्दा अहिले विकास बजेट कम खर्च भएको देखिन्छ ।
गत आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा पूँजीगत खर्च ८७.३८ प्रतिशत भएको छ । यद्यपि अहिले आर्थिक वर्ष सकिनु केही दिन अगाडिको प्रगति जम्मा ३६ प्रतिशत रहेको छ ।
खर्च कम भएसँगै यस वर्ष सरकारसँग ठूलो रकम माग नभएको अर्थमन्त्रालय स्रोत बताउँछ । केही शीर्षकमा भने स्रोत व्यवस्थापन तथा बजेट विनियोजनका लागि अर्थमन्त्रालयमा पत्र पुगेको छ ।
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
बाराको कलैया उपमहानरपालिका–६ मदर्सा टोलमा रहेको बाल एकता इंग्लिस बोर्डिङ स्कूलका प्रिन्सिपल गुड्डु भनिने रुपेश स्वर्णकारको हत्याका मुख्य योजनाका सोही विद्यालयकी पूर्वशिक्षिका तथा लेखापाल राधा गुप्ता रहेको ख...
आफूलाई ‘लिटिल बुद्ध’ भनेर दाबी गर्ने रामबहादुर बम्जन पक्राउ परेपछि उनीबारे नयाँ–नयाँ तथ्य सार्वजनिक भइरहेका छन् । प्रहरीले उनलाई मंगलबार साँझ ७ बजे काठमाडौंको बूढानीलकण्ठस्थित निवास...
पाल्पामा १९ वर्षीया किशोरीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका ६ का २६ वर्षीय जिज्ञाश दाहाल रहेका छन् । उनलाई मंगलवार साँझ पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको...
काठमाडौँ उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयले ‘कल गर्ल’ चाहिएमा उपलब्ध गराइदिने भनी ठगी गर्ने दुई जनालाई पक्राउ गरी आज सार्वजनिक गरेको छ । सामाजिक सञ्जालबाट ‘कल गर्ल’ उपल...
तत्कालीन प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) अशोक सिंहले २०७९ फागुन १० गते जिम्मेवारीबाट राजीनामा दिए । प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी)को लाइनमा रहेका सिंहको जन्ममितिमा कैफियत देखिएपछि राजीनामा दिनुपरेको थियो ।&...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...