अपराध नियन्त्रणमा प्रहरी कमजोर देखिएको छ । 

अपराधका घटनाहरू बढ्दै गएतापनि घटनालाई समयमा टुङ्गो लगाउन नसक्दा अपराधका उजुरी फर्छ्यौटमा प्रहरी कमजोर देखिएको हो ।

महालेखा परीक्षकको ५७ औं वार्षिक प्रतिवेदनलाई हेर्ने हो भने प्रहरीले आव २०७४/०७५ भन्दा आव २०७५/०७६ मा घटनाको अनुसन्धान टुङ्गो लगाउने प्रतिशत अर्थात् उजुरी फर्छ्यौट प्रतिशतमा कमी आएको देखिन्छ । 

आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा ३९ हजार ३१५ वटा अपराधका घटनामध्ये ८ हजार ९८२ वटा अर्थात् ३५ प्रतिशत मात्रै घटनाको अनुसन्धानलाई टुंगो लगाउन सकेको थियो । ६५ प्रतिशत भने किनारा लगाउन सकेको थिएन । 

आव २०७५/०७६ मा यो दर अझ घटेको देखिन्छ । अघिल्लो वर्षको भन्दा ६ प्रतिशतले घटेको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा ४३ हजार ४७ वटा अपराधका घटनामध्ये १२ हजार ४३४ वटा अपराधका घटनालाई किनारा लगाएको देखिन्छ, यो समग्र अपराधको २९ प्रतिशत मात्रै हो ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा ज्यानसम्बन्धी अपराध ९ प्रतिशत, चोरी ७६ प्रतिशत, संगठित तथा आर्थिक अपराध १३ प्रतिशत, बलात्कारसम्बन्धी अपराध २६ प्रतिशत, सवारीसम्बन्धी अपराध ९ प्रतिशत र अन्य अपराध २ सय १० प्रतिशत बढेकोमा सामाजिक अपराध २२ प्रतिशत घटेको महालेखाको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ  ।

पछिल्लो ५ वर्षको तथ्याङ्कलाई हेर्ने हो भने प्रहरी अझ कमजोर देखिएको छ । आर्थिक वर्ष २०७१/७२ मा अपराधका घटना फर्छ्यौटको प्रतिशत ६७ थियो तर पछिल्लो आव २०७५/७६ मा यो निकै कम भएर जम्मा २९ प्रतिशतमा झरेको छ ।  

यता अपराधको संख्यामा भने वृद्धि हुँदै गएको देखिन्छ । प्रत्येक वर्ष औसतमा १० देखि १५ प्रतिशतमा अपराधका संख्याहरू बढ्दै गएका छन् ।

पछिल्लो ३ आर्थिक वर्षलाई लिने हो भने आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा १०.२६ प्रतिशतबाट थियो भने आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा झण्डै १५ प्रतिशतले बढेर २४.९६ प्रतिशत भएको थियो । आव २०७५/०७६ मा पनि अपराधका घटना साढे ९ प्रतिशतले बढेको देखिन्छ । तर फर्छ्यौटको प्रतिशत भने २९ प्रतिशत मात्रै छ । यसरी हेर्दा अपराधको घटना फर्छ्यौटमा प्रहरीले पछिल्लो आर्थिक वर्ष मात्रै १ सय १० प्रतिशत बढाउनुपर्ने देखिन्छ ।

अपराधका घटनाहरू प्रत्येक वर्ष बढ्दै गएपनि अपराधका घटनामा कमी नआउनुले प्रहरीले प्रभावकारी कार्यक्रमहरू सञ्चालन नगरेको देखिएको छ ।

आपराधिक क्रियाकलाप बढ्नुको कारण पत्ता लगाई अपराध नियन्त्रण र रोकथाममा प्रभावकारी कदम चाल्नुपर्ने प्रतिवेदनले सुझाव दिएको छ ।

अपराध अनुसन्धान गर्ने, अपराध नियन्त्रण गर्ने तथा शान्ति सुव्यवस्था कायम राख्ने प्रहरीको मुख्य काम हो ।

केन्द्रीय अपराध अनुसन्धान विभाग, केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो, महिला बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरो, साइबर ब्युरो, लागूऔषध नियन्त्रण ब्युरोलगायत सम्पूर्ण प्रहरी संगठन क्रियाशील रहे तापनि अपराध नियन्त्रण र अनुसन्धानमा अपेक्षित रूपमा प्रभावकारी काम गर्न नसकेको र अपराधका घटनालाई टुंगो लगाउन नसकेको महालेखा परीक्षकको प्रतिवेदनले देखाएको छ ।

निर्मला हत्या भएको २ वर्ष बितिसक्दा पनि प्रहरीले हत्यारा पत्ता लगाउन सकेको छैन । निर्मला हत्या प्रकरण सुल्झाउने भनेर २ जना आईजीपीले वचन दिए, तर सुल्झाउन सकेनन् ।

निवर्तमान आईजीपी ठाकुर ज्ञवालीले प्रत्यक्ष घटनाको अनुसन्धान गरेकाले उनले सुल्झाउलान् भन्ने अपेक्षा थियो तर उनी एकपटक पनि फाइल नपल्टाइ गए ।

नयाँ आईजीपीको रूपमा व्यावसायिक र इमान्दार मानिने शैलेश थापा क्षेत्री आएका छन्, उनले सुल्झाउँछन् कि सुल्झाउँदैनन् समयले बताउला ।