माघ १, २०८०
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
क्यानाडा र साउदी अरेबियाबीचको सम्बन्ध एकाएक चिसिएको छ । एक-अर्काको देशमा हुनुपर्ने राजदूतहरू छैनन्, र नयाँ व्यापारिक सम्बन्धहरू हाललाई निलम्बित भएका छन् । क्यानाडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन त्रुडो द्विपक्षीय सम्बन्ध पुन:स्थापना नै हुन नसक्ने तहमा नओर्लियुन् भनेर सजग भएका देखिन्छन् ।
क्यानाडाकी परराष्ट्रमन्त्री कृष्टिया फ्रिल्याण्डले साउदीमा पक्राउमा परेका महिला अधिकारकर्मीहरूलाई रिहाइ हुनुपर्ने सुझाउ दिँदै जारी गरेको ट्वीटर वक्तव्यलाई साउदी अरेबियाले आफ्नो आन्तरिक मामिलाउपरको हस्तक्षेप मानेपछि विवाद चर्केको हो । त्यो वक्तव्य मन्त्रालयले भोलिपल्टै दोहोर्यायो र तेस्रो पटक (२० श्रावण) क्यानाडेली दूतावास, रियादले अरेबिक भाषामा अनुवाद गरेरै प्रक्षेपण गर्यो । यसपछि चाहिँ साउदी युवराज मोहम्मद बिन सल्मान अप्रसन्न भए र उनले आफ्नो प्रशासनलाई क्यानाडासितको सम्बन्ध निलम्बनको स्थितिमा राख्न निर्देशन दिए । साउदी विमान सेवाको टोरण्टो उडान रोक्ने आदेश यसै क्रममा आएको हो । क्यानाडामा पढ्ने करिव १५ हजार साउदी विद्यार्थी र तिनका परिवारलाई अन्यत्रै पठाउने कुरा पनि यसै सन्दर्भमा गाँसिएको छ ।
क्यानाडाको चासोप्रतिको साउदी प्रतिकृयालाई ‘चर्को’ भनिए तापनि रियादको स्थिति बुझेका विश्लेषकहरूले सर्वथा अस्वाभाविक भने मानेका छैनन् । किनभने साउदी अरेबिया इस्लामिक राजतन्त्र हो जहाँ सुधारका सिलसिला आफ्नै गतिमा अघि बढ्छन् । युवराज सल्मान सुधारवादी सोचका मानिन्छन् र साउदी अरेबियामा महिलाहरूले हालै मात्र मोटर वाहन हाँक्ने अधिकार पाएका हुन् । अर्कोतर्फ क्यानाडा सँस्कृति तथा पश्चिमी मूल्य-मान्यताको आडमा महिला अधिकार र मानव अधिकारहरूको व्याख्या गर्दै त्यही कुरा लागू भएको देख्न चाहन्छ । यस्तो दृष्टिकोण युक्तिसङ्गत होइन भनेर साउदी अरेबियामा क्यानाडाका पूर्व राजदूत डेविड च्याटर्सनले क्यानाडाकै ‘स्टार’ छापामा मन्तव्य दिएका छन् । ‘हाम्रा मूल्य-मान्यतालाई सबैले सह्रनी गरुन्’ भन्ने अपेक्षा राख्नु गलत हो भन्ने उनको विचार छ । र, उनी के पनि भन्छन् भने प्रभावकारी कूटनीति ट्वीटर जस्ता माध्यमबाट सञ्चालन हुन सक्दैन । उनी आफ्नै देशको सरकारको कार्यशैलीप्रति असहमत छन् ।
क्यानाडाको प्रसङ्गलाई बाँकी विश्वले फराकिलो परिवेशमा पनि नियाल्न सक्दछ । किनभने पश्चिमा नीति-सँस्कृतिका वाहक हौं भन्ने अमेरिकी र युरोपेली देशहरूले पनि आफ्नो मान्यतालाई हिन्दू, बौध्द र अन्य धर्म परम्परा भएका देशहरूमाथि थोपर्ने अभियानमा लाग्नु हुँदैन । यसैगरी, आर्थिक सहायताका मापदण्डहरूलाई धार्मिक-साँस्कृतिक शर्तमा बाँध्ने पश्चिमी नियत एवं प्रचलन आलोच्य हुनु अपरिहार्य छ ।
केही वर्षयता नेपालमा पनि पश्चिमा पध्दति लाद्ने दुस्साहस गरिँदै आएको छ । बेलाइतका साविक राजदूत एण्डी स्पार्कस्को धर्मबारेको टिप्पणीले उनैलाई हानि भयो, र नेपालसितका स्थापित सम्बन्ध नै अप्ठेरोमा परेको तथ्य सर्वविदित छ । यता, बेलाइतले छोड्न लागेको युरोपेली संघ छ, त्यो अझै पनि नेपालबारे चाहिनेभन्दा बढी चासो राख्दैछ भनिन्छ । नेपालमा तिनका प्रतिनिधि हौं भन्नेहरूले आफ्ना गतिविधिले बहुसंख्यक नेपालीहरू (जो हिन्दू छन्) को भावनामा ठेस नपुर्याउन् भनी संयमित र बेलैमा सचेत रहनु उचित हुनेछ ।
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
जाजरकोटलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर शुक्रवार मध्यरातमा गएको भूकम्पले कर्णाली प्रदेशका जिल्लामा धनजनको ठूलो क्षति पुर्यायो । आइतवार बिहानसम्म १ सय ५७ जनाको मृत्यु भएको छ भने सयौं घाइते भएका छन् । सयौंको संख्याम...
लोकान्तर सञ्चार प्रालिद्वारा सञ्चालित लोकान्तर डट्कम (Lokantar.com) स्थापनाको सात वर्ष पूरा गरेर आजदेखि आठौं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस अवसरमा सबैभन्दा पहिला हामी हाम्रा समस्त पाठक, विज्ञापनदाता र शुभेच्छुकहरूप्...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...