×

NMB BANK
NIC ASIA

अग्रलेख

खोई दलहरूमा सैध्दान्तिक/राजनीतिक सशक्त आधार ?

पुस १, २०७५

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

तीनवर्ष अघि जारी गरिएको संविधानको प्रस्तावनामा नेपाललाई ‘समाजवादप्रति प्रतिबध्द’मुलुक तुल्याउने बुँदा पारिएको छ यद्यपि संविधानकै वैधानिकताको प्रश्न पनि बरोबर उठिरहेकै छ । मुलुकका दुई प्रमुख दलहरूको हाल चालू बैठकहरूलाई यसै परिप्रेक्ष्यमा हेर्नु उचित हुनेछ ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) स्थायी समिति बैठकमा दुई अध्यक्षको मूल र वामदेव गौतमको पूरक राजनीतिक प्रतिवेदनमा बहसको क्रम शुरू भएको छ । त्यस्तै, विगत निर्वाचनमा लज्जाजनक पराजय बेहोरेको नेपाली काँग्रेसको महासमितिको बैठकमा पनि राजनीतिक दिशा-निर्देश पहिल्याउने प्रयास गरिने जानकारी प्रेस मार्फत आएको छ । पार्टीको विधान समयानुकूल बनाउने विषय यसैसित गाँसिएको छ ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

संविधानत: सङ्क्रणकाल सकियो भनिए तापनि राजनीतिक कोणबाट देश स्थिर अवस्थामा अवतरण गरिसक्यो भन्न मिल्ने स्थिति छैन । पार्टी-पार्टी बीचको आन्तरिक खिंचातानी र अन्तर-पार्टी विवादको अस्वस्थ आयामले परिस्थितिलाई असहज नै बनाइराखेको छ । यसको मुख्य कारण ठूला-साना सबैजसो दलमा राष्ट्रिय सन्दर्भका दलीय अवधारणा र मान्यता सुस्पष्ट नहुनु हो । जस्तो, संविधानको प्रस्तावनामा परेको शब्द ‘समाजवाद’को व्याख्या । पार्टीका विधान र चुनावी घोषणापत्रमा रहने गरेका अन्तर्विरोधको लेखाजोखा उस्तै चुनौतीको पाटो हो ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

यथार्थमा विद्यमान राजनीतिक दलहरू दर्शन,आदर्श,निष्ठा,मान्यताहरूको मामिलामा खोक्रा भैसकेका छन् । वैचारिक आधारमा नेकपा र काँग्रेस के र कति विषयमा स्वस्थ प्रतिस्पर्ध्दाको धरातलमा छन् त्यसको निरुपण हुन कठिन छ । खोक्रा सिध्दान्तको आडमा दिइने नारा र गरिने प्रतिबध्दताको अर्थ हुँदैन ।

Vianet communication
Laxmi Bank

‘राजनीति’शब्दलाई दुई भाग लगाएर हेर्‍यो भने ‘नीति’ जति खोपामा राखेर मुलुकमा ‘राज’ मात्र भइरहेको तथ्य दृष्टिगोचर हुन्छ । यस्तो मनोवृत्ति नेकपा र काँग्रेस दुबैतर्फबाट प्रदर्शित भएको छ । आलोपालो गरेर बाँडिचुँडी खानेमा भित्री सहमति भएको भएको हुनुपर्छ भन्ने अडकल अनाहक गरिएको होओइन ।  

राजनीतिक दलहरूमा सैध्दान्तिक र वैचारिक आधारको स्खलन हालैका वर्षहरूमा अन्य महादेशका देशहरूमा पनि देखिएको छ । वैचारिक धरातल नभएका दललाई वास्तवमा सत्ता र सुविधामा लालयित ‘स्वार्थी जत्था’ मात्र हुन् भनिदिए हुन्छ । लोकतन्त्रको आवरणमा यस्ता जत्थाहरूले उपलब्ध स्रोत र साधनको दुरुपयोग गरिरहेका हुन्छन्; छन् । परन्तु यस्ता विचलनलाई विश्वव्यापी प्रवृत्तिको खोल ओढाएर नेपालमा त्यसको औचित्य पुष्टि हुन सक्दैन ।

आर्थिक रूपमा विकसित भइसकेका देशहरूको तुलना निर्धन नेपालसित गर्न कदापि मिल्दैन । कुनै अफ्रिकी देशको आँकडा अघि सारेर नेपाल त्यसभन्दा राम्रो अवस्थामा छ भन्ने त सकिएला, तर त्यसले नेपाली जनताको जीवनस्तर उचाल्न बल पुग्दैन । लोकोक्ति छ : भैंसीलाई भैंसीको सिङ् भारी,बाख्रालाई उसैको सिङ् भारी ।

बलियो सैध्दान्तिक आधार नहुँदा दलहरू जातीय क्षेत्रीय आडमा टिक्न कोशिस गर्दा रहेछन् । खासगरेर २०६२/६३ सालपछिको नेपालमा यस्तै अस्वस्थ संस्कृति मौलाइरहेको देखिन्छ  । मुलुकको एकतामाथि चुनौती दिने काम कतिपय समूह, जत्थाहरूले गरिरहेका छन् ।

भारत र चीनजस्ता नितान्त भिन्न राजनीतिक परिपाटी भएका देशको बीचमा रहेको नेपालले राष्ट्रिय अस्तित्वको रक्षा गर्न सामूहिक हितलाई अग्राधिकार दिने प्रकृतिको राजनीतिमा अग्रसर गराउनु आवश्यक छ । समुदाय विशेषका चिनारीमा जोड दिनेतिर लाग्दा राष्ट्रिय चिनारी चाहिँ जोखिममा पर्नु अपरिहार्य छ । बाहिरका शक्ति र व्यक्तिहरूको चलखेलले यस्तो गलत कामलाई मलजल गर्ने मौका खोजी गरिरहेकै हुन्छन् ।

परिस्थितिको गम्भीर तथा समग्र मूल्याङकन गरेर अहिलेको अस्तव्यस्तताबाट मुलुकलाई राहत दिने उपायमा लागेछन् भने बैठकमा व्यस्त नेकपा र काँग्रेसले जन-स्तरको स्नेह र समर्थन तत्काल गुमाउनु पर्ने छैन । यसको लागि तिनले साना आकारका तर प्रतिबध्दताको हिसाबले सशक्त अन्य दलहरूबाट आएका आवाजको कदर गर्न हिच्किचाउनु हुँदैन ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक १३, २०८०

संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ ।  नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...

भदौ २४, २०८०

संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...

फागुन २१, २०७९

कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...

साउन १, २०८०

लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ ।  स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...

जेठ ३, २०८०

प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्‍मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...

माघ १, २०८०

काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x