पुस २८, २०८०
काठमाडौंको चन्द्रागिरिस्थित सेतो पहरामा शनिवार दिउँसो कार दुर्घटना हुँदा ५ जनाको मृत्यु भएको छ । काठमाडौंबाट चित्लाङका लागि छुटेको प्रदेश - ३ - ०१ - ०२३ च ६९८५ नम्बरको कार दुर्घट...
भदौ २२, २०७६
बुटवल– बुटवलस्थित लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा शनिवार राति एक डेंगु संक्रमित महिलाको मृत्यु भयो । कपिलवस्तु वाणगंगा नगरपालिकाकी–७ की ६१ वर्षिया सावित्रा आचार्यको उपचारको क्रममा मृत्यु भएको हो ।
प्रदेश नम्बर ५ को राजधानी बुटवल (रूपन्देही) तथा यस आसपासका अन्य जिल्लामा डेंगुका बिरामी ह्वात्तै बढेका छन् । बिरामी वृद्धिको संख्या हेर्दा यसले प्रदेश राजधानीमा महामारीको रूप लिने संकेत देखिन थालेको छ ।
जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय रूपन्देहीका अनुसार एक जनाको मृत्यु भएको छ भने ८० जना बिरामीमा डेंगु पोजेटिभ देखिएको छ ।
जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय रूपन्देहीका प्रमुख डा. राजेन्द्र गिरीले साउन २८ गतेदेखि रूपन्देहीमा डेंगुका बिरामी भेटिएको र भदौ १५ पछाडि बिरामी ह्वात्तै बढेको लोकान्तरलाई जानकारी दिए ।
गएका केही वर्षमा असोज अन्तिम सातातिर देखिने डेंगु अहिले साउनमै देखियो । डेंगुका बिरामी लगातार बढ्दै जाँदा समेत यसको नियन्त्रणका लागि स्थानीय तहदेखि प्रदेश सरकारले कुनै चासो दिएका छैनन् ।
प्रदेश राजधानीमा डेंगुको सक्रमण महामारीको रूपमा देखिन थाल्दा समेत ‘लामखुट्टे खोज र नष्ट गर’ अभियान समेत सञ्चालन गरिएको छैन ।
डेंगु लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने रोग हो । संक्रमित बिरामी प्रादेशिक अस्पताल, बुटवल अस्पताल प्रालि, क्रिमसन अस्पताल, युनिभर्सल कलेज अफ मेडिकल साइन्स भैरहवा, सिद्धार्थ महिला तथा बाल अस्पतालमा उपचार भइरहेको गिरीले जानकारी दिए ।
पछिल्ला दिनमा रूपन्देहीमा दैनिक १० जनाभन्दा बढी नयाँ डेंगुका बिरामीहरू फेला परेका छन् ।
विगतमा जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले स्वास्थ्य क्षेत्रको सबै जिम्मेवारी बहन गर्दै आएकोमा स्थानीय सरकार गठनपछि स्वास्थ्यको जिम्मेवारी स्थानीय तहमा सरेको छ । तर संघ र प्रदेश सरकारले पनि समन्वय नगरेपछि जनस्वास्थ्यसँग जोडिएको डेंगु नियन्त्रणमा स्थानीय तहलाई हाइसञ्चो भएको छ । प्रदेशको स्वास्थ्य हेर्ने सामाजिक विकास मन्त्रालयले कुनै अभियान शुरू गरेको पाइएको छैन ।
डेंगु संक्रमण फैलिरहँदा पनि रूपन्देहीका स्थानीय तहले अहिलेसम्म कुनै योजना बनाएका छैनन् ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाले सामान्य जनचेतना जगाउने काममा मात्रै सक्रियता देखाएको छ । जनस्वास्थ्य अधिकृत कपिलप्रसाद गौतमले विभिन्न वडाहरूमा स्वास्थ्य स्वयंसेविकाहरूमार्फत जनचेतना जगाउने काम भइरहेको बताए ।
‘ठोस रूपमा काम अघि बढेको छैन, अब एक सातामा खोज र नष्ट गर अभियान सञ्चालन गर्छौं,’ उनले भने ।
उपमहानगरपालिकाद्वारा सञ्चालित स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा सामान्य ल्याब परीक्षणको व्यवस्था गर्ने बाहेक उपमहानगरपालिकाले पूूर्व तयारीका कार्यक्रम गरेको छैनन् ।
अहिले टोलटोलमा यसबारे जनचेतना जगाउने, विद्यालयमा गएर चेतनाको अभियान सञ्चालन गर्ने लगायतका काम मात्र गरिएको उनले बताए ।
अहिलेसम्म लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पताल बुटवलमा मात्रै २६ जना संक्रमितको उपचार जारी छ ।
डेंगु नियन्त्रणका लागि तिलोत्तमा नगरपालिकाले पनि अहिलेसम्म कुनै कदम चालेको छैन । डेंगुकै लागि लक्षित गरी अहिलेसम्म एउटा पनि बैठक बसेको छैन भने यसबारे छलफल नै भएको छैन । तर अहिले डेंगुको संक्रमण बढ्दै गएकाले आन्तरिक तयारी भने शुरू गरिएको नगरपालिका स्वास्थ्य शाखाका संयोजक काशीनाथ बञ्जाडेले जानकारी दिए ।
‘अबको एक साताभित्र जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरी सचेतना जगाउँछौं,’ उनले भने । यसबाहेक तिलोत्तमा नगरपालिकामा डेंगु नियन्त्रणका लागि थप योजना बनेको छैन ।
गत वैशाखमा पूर्वी तराईबाट शुरू भएको डेंगुले प्रकोपकै रूप लिएर मुलुकका अधिकांश जिल्ला फैलिई मानवीय क्षति समेत भइरहँदा पनि जिम्मेवार निकायमा त्यो स्तरको संवेदनशीलता अझै देखिएको छैन ।
कपिलवस्तु, दाङ, पाल्पा लगायतका प्रदेशका अन्य जिल्लाहरूमा पनि डेंगुका बिरामी भेटिएका छन् । ४२ जिल्लामा फैलिएको डेंगुले काठमाडौंमा समेत गरी अहिलेसम्म ५ जनाको ज्यान लिइसकेको छ ।
स्थितिले गम्भीर रूप लिइसक्दा पनि नियन्त्रणमा पर्याप्त समन्वय र सतर्कता अपनाएको देखिएको छैन । रूपन्देहीको देवदह नगरपालिकाले बल्ल योजना बनाउने गृहकार्य थालेको जनाएको छ ।
‘जनचेतनाका लागि ब्रोसर छाप्न दिएका छौं, त्यो तयार भएपछि सचेतनाको काम शुरू हुन्छ,’ देवदह नगरपालिकाका स्वाथ्य शाखा संयोजक धु्रवराज घिमिरे भने, ‘अब छिट्टै नै कार्यपालिकाको बैठक बसेर खोज र नष्ट गर अभियान चलाउँछौं ।’
सैनामैना नगरपालिकाको पनि कुनै तयारी गरेको छैन । बजेट अभावले डेंगु नियन्त्रण अभियान सञ्चालन गर्न नसकिएको सैनामैनाका जनस्वास्थ्य निरीक्षक युवराज पाण्डेले जानकारी दिए ।
रूपन्देहीमा आर्थिक वर्ष २०६७/०६८ मा पहिलोपटक डेंगुका बिरामी फेला परेका थिए । उक्त वर्ष रूपन्देहीमा मात्रै ४ जनाको मृत्यु भएको थियो । त्यस्तै ०७३/०७४ र ०७४/०७५ मा २/२ जना गरी ४ जनाको मृत्यु भएको थियो । डेंगु देखिएयता ८ जनाको मृत्यु भइसकेको छ ।
०७४/०७५ मा चितवन र रूपन्देहीमा महामारी नै फैलिएको थियो । ८ वर्षको अन्तरालमा रूपन्देहीमा करीब १५ सयमा डेंगु रोग लागिसकेको छ । प्रत्येक वर्ष डेंगु संक्रमित भेटिए पनि रूपन्देहीमा पछिल्लो दुई वर्षयता रोकथामका लागि बजेट आएको छैन ।
स्थानीय तहहरूले भने बजेट छुट्टयाएर पनि काम गरेका छैनन् । जनस्वास्थ्य कार्यालय रूपन्देहीका भेक्टर कन्ट्रोल निरीक्षक केदारनाथ शाहले डेंगु नियन्त्रणका लागि स्थानीय तहमा बजेट र कार्यक्रम गएको तर स्थानीय तहले नियन्त्रणका लागि पहल नगरेको दाबी गरे ।
रूपन्देहीमा रगत अभाव छैन !
डेंगुका बिरामीहरूका लागि आवश्यक पर्ने पीआरपी (सेतो रगत)को अभाव नरहेको नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाजले जनाएको छ ।
समाजका अध्यक्ष कृष्ण चौहान क्षेत्रीले डेंगुका बिरामीका लागि आवश्यक पर्ने सेतो रगत ब्लड बैंक बुटवलमा प्रर्याप्त रहेको बताए । उनले भने, ‘रगत नपाए बुटवल आउनु । रगत नपाएर बिरामीको स्वास्थ अवस्था बिग्रने सम्भावना रूपन्देहीमा छैन । डेंगुलाई सबै मिलेर जित्नुपर्छ ।’
बिरामीलाई अहिलेसम्म रगतको अभाव हुन नदिएको समाजको दाबी छ ।
काठमाडौंको चन्द्रागिरिस्थित सेतो पहरामा शनिवार दिउँसो कार दुर्घटना हुँदा ५ जनाको मृत्यु भएको छ । काठमाडौंबाट चित्लाङका लागि छुटेको प्रदेश - ३ - ०१ - ०२३ च ६९८५ नम्बरको कार दुर्घट...
मुख शरीरको महत्वपूर्ण अंग हो । खान, बोल्न र हाँस्नमा मुखको विशेष भूमिका हुन्छ । त्यसैले मुखको सरसफाइमा कुनै लापरबाही गर्नुहुँदैन । मुखको सफाइ नगर्दा गन्ध आउने मात्रै होइन, दाँत र गिजामा विभिन्न रोग निम्तिन पनि...
काठमाडौं- खान–पिनमा शौकीन व्यक्तिलाई कुनै विशेष खाद्य पदार्थको लाभ तथा हानीबारे जानकारी हुँदैन । उनीहरुलाई त्यो कुराले फरक पनि पर्दैन । किनकी त्यस्ता व्यक्तिलाई जुन खानेकुराको स्वाद मनपर्यो, त्यसलाई नखाइ ...
काठमाडौं –छिट्टै उर्जा प्रदान गर्ने फलको रुपमा चिनिने केराले तपाईलाई स्वस्थ्य मात्रै राख्दैन, केही जटिल प्रकारका रोगबाट पनि बचाउँछ । पूर्ण रुपमा पाकेको केराले तपाईको शरीरलाई धेरै प्रकारका र...
स्वस्थ फ्याट, भिटामिन र मिनरलले भरिएको ओखर खाँदा मस्तिष्कको स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ र स्मरणशक्ति पनि बढ्छ । त्यसबाहेक शरीरको समग्र स्वास्थ्यका लागि पनि यो लाभदायक छ । ओखरमा प्रोटीन, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, आइरन, फस्फो...
धेरै मानिसको मुटुरोगका कारण मृत्यु हुन्छ । आजकल त युवा अवस्थामै मुटुरोग वा हृदयघात भएर मर्ने व्यक्तिको संख्या बढ्दो छ । तर हृदयघात हुँदैछ भनी सचेत गराउने संकेतहरू शरीरले पहिल्यै दिन्छ । हुन त सबैलाई यस्त...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...