साउन १, २०८०
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
अफगानिस्तानमा अमेरिकी सैनिक संलग्नता अन्त्य गर्ने राष्ट्रपति ट्रम्पको आफू निर्वाचित हुनु अगावैको प्रतिबद्धता हो । कुनै बेला एकलाखको संख्यामा तैनाथ सैनिक संख्या हाल १४ हजारको हाराहारीमा मात्र भएको हुनाले घोषित लक्ष हासिल गर्न त्यत्ति असहज देखिंदैन । अर्को वर्ष आफू दोस्रो कार्यकालको लागि राष्ट्रपति पदमा उम्मेदवार हुने बेलासम्ममा यसबीचमा थपिएका पाँच हजार सैनिक मात्र घटाउन पाए पनि मतदातालाई एक तहको आश्वासन दिन सकिन्छ भन्ने ट्रम्पको सोच हुनसक्छ । विगत १८ वर्षदेखिको सैनिक उपस्थितिलाई एकाएक समाप्त पार्न सजिलो नहुने हुनाले पूर्वाधार तयार पारेर क्रमिक कार्यान्वयनमा लैजाने प्रयत्न गरिएको होला जसको थालनी बाराक ओबामाकै पालामा भएको हो ।
तालिबान नामक हिंसात्मक गतिविधिमा संलग्न समूहलाई शान्ति प्रकृयामा ल्याउन अमेरिकाले गर्दै आएको पहलालाई यसै परिप्रेक्ष्यमा हेरिनु पर्ने हुन्छ । (स्थानीय पोस्तु भाषामा विद्यार्थी बुझाउने शब्दले तालिबान आन्दोलन सञ्चालन गरिआएको छ ।) ट्रम्पका विशेष दूतले कतारमा सञ्चालन गराएको सम्झौता-वार्ता अन्तिम चरणमा पुगेका बखत तालिबानको हालैको आक्रमणमा एक अमेरिकी सैनिक समेत १२ जनाको मृत्यु भएको घटनाबाट आक्रोशित भएर ट्रम्पले तत्काललाई यो वार्ता रद्द गराएका हुन् । त्यो फेरि चालू हुने सम्भावना छ । किनभने यसै सेप्टेम्बर महिनाको २८ तारिख ( ११ असोज ) मा अफगानिस्तानमा हुने राष्ट्रपति निर्वाचन तालिबानले नबिथोलुन् भन्ने विषयमा ट्रम्प प्रशासन सजग नै देखिन्छ । निर्वाचनपछि स्थायित्व आउने र त्यसपछि सैनिक फिर्ती सुगम हुने अमेरिकी अनुमान हो ।
ट्रम्पको कार्यकालमा अमेरिका र रुस अनि अमेरिका र चीन बीचका सम्बन्ध बिग्रेका छन्; चीनसंगको ‘व्यापार युद्ध’ले दुबै देशलाई नोक्सानी भइरहेको छ; विश्वकै अर्थव्यवस्थामा नकारात्मक प्रभाव परेका छन् । इरानसँगको तनाउ चर्चेको छ र उत्तर कोरियासँग निकट भई कोरियाली प्रायद्वीपलाई शान्त प्रदेश तुल्याउने ट्र्म्प पहल पनि प्रचारमा सीमित हुन पुगेको छ । यस्तो पृष्ठभूमिमा ट्रम्पले कम्तीमा अफगानिस्तान मामिलालाई सुल्झाउन पाए आफ्नो खस्किंदो विश्वसनीयता जोगाउन सकिंदो हो भनेर हाल अवरुद्ध वार्ता चालू गराउने सम्भावना देखिएको हो । तर कदाचित् यो थालनी बेलैमा हुन सकेन भने प्रकृयालाई नै तालिबानले रुस, चीन र इरानतिर मोड्ने जोखिम छ । तालिबानका प्रतिनिधिहरू मास्कोबाट प्रस्ताव गरिएको योजनातर्फ आकर्षित हुन थालेको खबर आएका छन् ।
अफगानिस्तानलाई शान्त र सुरक्षित गराउने काममा पाकिस्तानको सहयोग अपरिहार्य छ । किनभने तालिबानका सदस्यहरू पाकिस्तानका सीमावर्ती क्षेत्रलाई आधार इलाका बनाएर अफगानिस्तानमा हिंसाको सिलसिला चलाइरहन सक्छन् । पाकिस्तानको समर्थन लिएर काम गरेमा अमेरिकाले यी दुबै देशमा तनाउ घटाउन योगदान गरेको ठहरिने छ । र, कश्मीरको विषयले एकाएक बिग्रेको पाकिस्तान-भारत सम्बन्धमा सुधारका सङ्केत आउन सक्छन् र दक्षिण एसिया क्षेत्रमा हाल देखिएको असहज स्थितिमा सकारात्मक परिवर्तनको अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।
सार्क अध्यक्ष नेपालले यस परिस्थितिमा तनाउ कम गर्ने दिशामा यथायोग्य भूमिका निर्वाह गर्न तत्पर स्थितिमा राख्नुपर्छ र यस्तो सन्देश क्षेत्रीय स्तरमा प्रवाहित गर्न अग्रसर हुनु वाञ्छनीय देखिन्छ ।
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
जाजरकोटलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर शुक्रवार मध्यरातमा गएको भूकम्पले कर्णाली प्रदेशका जिल्लामा धनजनको ठूलो क्षति पुर्यायो । आइतवार बिहानसम्म १ सय ५७ जनाको मृत्यु भएको छ भने सयौं घाइते भएका छन् । सयौंको संख्याम...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...
आत्मिक शुद्धताका पक्षपाती दार्शनिक सुकरात चौबाटोमा उभिएर एथेन्सबासीलाई आह्वान गरिरन्थे– ‘तपाईं नीति, सत्य र आत्माको शुद्धताका लागि किन ध्यान दिनुहुन्न ?’ उनका अर्थमा त्यो जीवन बाँच्न योग्य हुँदैन...