फागुन २१, २०७९
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...
आफूलाई भ्रष्टाचारविरोधी अभियान्ता दाबी गर्ने ज्ञानेन्द्र शाहीमाथि सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का कार्यकर्ताले चितवनमा आक्रमण गरेको घटनाले सामाजिक सञ्जाल तताएको छ । एक कार्यक्रमका लागि भन्दै चितवन पुगेका शाहीमाथि शनिवार भरतपुरमा आक्रमण भएको हो ।
नेपालगञ्ज विमानस्थलमा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री योेगेश भट्टराईविरुद्ध हुलहुज्जत् र नाराबाजी गरेपछि सत्तारुढ दल नेकपाको भ्रातृ संगठन युवा संघ नेपालले शाहीलाई विभिन्न जिल्लामा प्रवेश निषेधको घोषणा गरेको थियो । अहिले आएर सरकारको नेतृत्व गरेको दलका कार्यकर्ताबाटै शाहीमाथि आक्रमण भएको छ । शाहीमाथि भएको आक्रमणको विषयलाई अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतासँग जोडेर नेकपा कार्यकर्ताको आलोचना भइरहेको छ ।
सरकारको विरोध गर्ने शाहीको शैलीबारे धेरैका विमति छन् र उनका क्रियाकलाप विवादमुक्त पनि छैनन् । जहाजभित्र नाराबाजी गरेर उनले गलत संस्कारको शुरूवात गरेका पनि हुन् । आफूले बोलाएको पत्रकार सम्मेलनमा उपस्थित नभएको भनेर उनले सुर्खेतका पत्रकारलाई ‘झोले’को संज्ञा समेत दिएका थिए । उनको भाषा र शैली गलत छ र उनका तमाम कमजोरी छन्, परन्तु एक नागरिक आफ्नै देशमा असुरक्षित रहनु कानूनी शासनको चरम उपहास हो । सत्तारुढ दलका कार्यकर्ताबाटै कोही व्यक्ति असुरक्षित रहनु मानवअधिकारका दृष्टिले अत्यन्तै संवेदनशील र गम्भीर घटना हो । संविधानले नै अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता गरेको सन्दर्भमा कुनै व्यक्तिमाथि सत्तारुढ दलको भातृ संगठन आक्रमणमा उत्रिनु गैरराजनीतिक हर्कत र लाजमर्दो विषय पनि हो ।
यतिबेला अमेरिकामा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभा चलिरहेको छ, जहाँ परराष्ट्रमन्त्रीले नेपालमा लोकतन्त्र र मानवअधिकार सुनिश्चित रहेको बताएका छन् । त्यति नै बेला देशमा एक नागरिक कुटिन्छ, त्यो पनि सार्वजनिक स्थलमा । नाम मात्रको भएपनि नेपालमा कम्युनिस्ट पार्टीको सरकार छ । संक्रमणकालीन न्याय पेचिलो बन्दै गइरहेको सन्दर्भमा सरकारका क्रियाकलापप्रति अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले अहिले पनि शंकालु नरज लगाइरहेका छन् । शान्ति सुरक्षाको जिम्मा पूर्वविद्रोही कमान्डरको हातमा छ ।
सरकारले शान्ति सुरक्षाको प्रत्याभूति रहेको दाबी गरेपनि वर्तमान सरकार गठन भएपछि कञ्चनपुरसहित देशका विभिन्न स्थानमा बलात्कार र हत्याका घटना भए । सर्लाहीमा इन्काउन्टरका नाममा गैरकानूनी हत्यालाई प्रश्रय दिइयो । माओवादी जनसेनाका पूर्व अयोग्य लडाकुलाई विदेश जान रोक लगाइयो । अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनका लागि हिँडेका संस्कृत विश्वविद्यालयका उपकुलपतिलाई अपहरण शैलीमा विदेश जान रोकियो । आफूले भनेको नमानेको भनेर वीर अस्पतालका डाक्टरलाई अपहरण शैलीमा लगेर धम्की दिइयो । मानवअधिकार आयोगको क्षेत्राधिकार कटौती गर्ने विधेयक र प्रेस स्वतन्ता कुण्ठित गर्ने कानूनका ड्राफ्ट तयार गरिए, यस्ता कारणले नेपालको मानवअधिकारको अवस्था र सरकारको प्रतिबद्धतालाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले अझैपनि शंकाको दृष्टिले हेरिरहेका छन् ।
सशस्त्र द्वन्दकालीन मुद्दाका कारण नेपालका नेताहरूलाई अहिले पनि हेगको त्रासले छाडेकोे छैन । संक्रमणकालीन न्यायको कुरा गर्दा उनीहरूको दाँतबाट पसिना छुट्ने गर्दछ । यति हुँदा पनि यहाँका राजनीतिक दलले मानवअधिकारको विषयलाई हल्काफुल्का ढंगले लिइरहेका छन् । नेपालमा भइरहेका यस्ता घटनाकै कारण सरकार र सत्तारुढ दलका नेताहरूले नेपालमा लोकतन्त्र र मानवअधिकार सुनिश्चित छ भनेर विश्व समुदायलाई विश्वासमा लिन धेरै कसरत गर्नुपरिरहेको छ ।
राजनीतिक संक्रमणकालको अन्त्य भई राजनीतिक स्थिरता कायम भएको दाबी गरिएपनि जनताले परिवर्तनको महसूस गर्न सकिरहेका छैनन् । देशमा व्याप्त अनियमितता, भ्रष्टाचार र लूटतन्त्रविरुद्ध भन्दै ज्ञानेन्द्र शाहीले सरकार र व्यवस्थाविरुद्ध नै भड्किला भाषण गरिरहेका छन्, राजनीतिक दलका नेताको आचरण र भ्रष्ट क्रियाकलापबाट रुष्ट जनताले ज्ञानेन्द्रको शैली र स्वरको समर्थन गरिरहेका छन्, तर सत्तारुढ दलका कार्यकर्ता सामान्य नागरिक शाहीसँग तर्सेका छन् । उनीमाथि भौतिक आक्रमणमा उत्रिएका छन् ।
पत्रकार सम्मेलनमा भिजिलान्ते प्रयोग गरेर कुट्ने र सार्वजनिक कार्यक्रममा आक्रमण गर्ने क्रियाकलापले सत्तारुढ दलको शाखमा क्षयीकरण हुने मात्र होइन स्वयं शाहीलाई नायक बनाउने काम भइरहेको छ । शाहीमाथि आक्रमण नेकपाको आवरणमा भएपनि माओवादीको विगतको शैलीको पुनरावृत्ति भएको छ । कानून हातमा लिएर अरूलाई यातना दिने पुरानै ह्याङओभर माओवादी पृष्ठभूमिका नेकपा कार्यकर्तामा देखियो ।
शाहीमाथिको आक्रमण सत्तारुढ नेकपा र स्वयं सरकारलाई पनि महंगो पर्नसक्ने देखिन्छ । स्वतन्त्र नागरिकमाथि जिल्ला प्रवेशमा रोक लगाउने तथा सार्वजनिक कार्यक्रममा आक्रमण गर्नेमाथि कानूनी कारवाही नगरे सरकारको मानवअधिकारप्रतिको प्रतिबद्धतामा अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले समेत प्रश्न उठाउने खतरा छ ।
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
लोकान्तर सञ्चार प्रालिद्वारा सञ्चालित लोकान्तर डट्कम (Lokantar.com) स्थापनाको सात वर्ष पूरा गरेर आजदेखि आठौं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस अवसरमा सबैभन्दा पहिला हामी हाम्रा समस्त पाठक, विज्ञापनदाता र शुभेच्छुकहरूप्...
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...