मंसिर १९, २०८०
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
कात्तिक १९, २०७६
म्याकडोनल्डले आफ्ना सीईओ स्टिभ ईस्टरब्रूकलाई सहकर्मीसँग सहमतिमा बनाएको सम्बन्धका लागि बर्खास्त गरेको छ । त्यसभन्दा एक हप्ताअघि अमेरिकी सांसद केटी हिलले पनि सहकर्मीसँग सम्बन्ध बनाएको आरोप लागेपछि राजीनामा दिएकी छन् । (नेपालको कुरा गर्दा निवर्तमान सभामुख कृष्णबहादुर महराले संसद् सचिवालयकी कर्मचारीसँग सम्बन्ध राखेर उनको घर जाने गरेको विषय सार्वजनिक भएपछि अहिले उनी पुर्पक्षका लागि कारागार चलान हुनुपरेको स्थिति छ ।)
म्याकडोनल्ड र हाउस अफ रिप्रेजेन्टेटिभ्सले हाकिम र कर्मचारीबीच यौन सम्बन्धमाथि प्रतिबन्ध लगाएको छ ।
सहमतिमा बनाइएको सम्बन्धमा यस्ता प्रतिबन्धहरू कत्तिको उचित छन् भन्ने विषयमा धेरैपटक बहस भइसकेको छ । अनि यो प्रश्न जायज पनि छ ः पारस्परिक सहमतिमा सम्बन्ध बनाउने वयस्कहरूलाई यस्ता निर्णय गर्ने अनुमति दिनु गलत हो र ?
कार्यालयमा सम्बन्ध बनाउनमा प्रतिबन्ध लगाउने म्याकडोनल्ड र अमेरिकी संसद् पहिलो संगठन हैनन् ।
धेरै कम्पनीहरूले अफिसमा गरिने रोमान्सलाई रोकिरहेका छन् । विशेषगरी शक्तिमा असन्तुलनको स्थितिमा सम्बन्ध बनाउन प्रतिबन्ध छ । सन् २०१८ को जुन महिनामा गरिएको सर्वेक्षणमा ७८ प्रतिशत कर्मचारी व्यवस्थापकहरूले हाकिम र कर्मचारीबीचको सम्बन्धलाई अनुमति नदिने गरेको बताए । अनि प्राज्ञिक संस्थाहरूले पनि प्राध्यापक र विद्यार्थीबीचको सम्बन्धमा प्रतिबन्ध लगाएका छन् किनकि त्यस्ता सम्बन्धहरू समस्याग्रस्त हुने बताइएको छ ।
यस्ता प्रतिबन्धको विरोध गर्नेहरूले त्यसलाई अनावश्यक निगरानीका रूपमा लिँदै संस्थाहरूले पारस्परिक सहमतिमा सम्बन्ध बनाउने वयस्कहरूको निजी जीवन र सम्बन्धमा चियोचर्चो गर्न नहुने बताएका छन् । अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा असल नियत भएका दुई बुद्धिमान् मानिसले आफ्नो सम्बन्धमा रहेको शक्तिसन्तुलन व्यवस्थापन गर्न सक्छन् भन्ने कुरामा विश्वस्त हुनुपर्छ ।
असन्तुलित सम्बन्ध
शक्तिमा रहेका मानिसहरूले असन्तुलित सम्बन्धको बाध्यकारी प्रकृति पहिचान गर्न नसक्नु प्रमुख समस्या हो ।
विद्यावारिधि गरिरहेकी लरेन डीभिन्सेन्ट र भानेसा के बोह्न्सले गरेको एक अध्ययनले सहकर्मीहरूप्रति रोमान्टिक पहल गरिँदा रोमान्स गर्न चाहेको व्यक्तिले त्यसलाई अस्वीकार गर्न कति असहज अनुभव गर्छन् भन्ने कुरालाई बेवास्ता गर्ने गरिएको पाइयो ।
मनोवैज्ञानिक एडम गालिन्स्कीले पावर एम्प्लिफिकेसन इफेक्ट नामक सिद्धान्त ल्याएका छन् र उनको भनाइअनुसार, हाकिमले नम्र अनुरोध गर्दा पनि कर्मचारीलाई निर्देशन दिएको जस्तो लाग्छ । हाकिमले सुमधुर भाषामा प्रेम प्रस्ताव गर्दा पनि कर्मचारीले त्यसलाई बाध्यकारी बनाइएको ठान्न सक्छन् ।
तर शक्तिमा रहेका मानिसहरू आफूले पार्ने प्रभावका विषयमा अनभिज्ञ रहने गर्छन् किनकि उनीहरू अर्को पक्षको दृष्टिकोणलाई खासै अंगीकार गर्दैनन् । हाकिमको अनुरोध मान्न बाध्य भएको अनुभव कर्मचारीले गर्छन् भन्ने कुरा शक्तिशाली मानिसहरूले थाहै पाउँदैनन् ।
त्यसैले शक्तिमा रहेका मानिसले आफूभन्दा तलका कर्मचारीसँग रोमान्टिक सम्बन्ध राख्दा शक्तिको दुरुपयोग गरिरहेको हुन सक्ने कुराको ख्याल गरिरहेका हुँदैनन् ।
हाकिम र कर्मचारीहरूबीचको यौन सम्बन्धमा प्रतिबन्ध लगाउँदा अनेकौं उद्देश्यहरू पूरा गर्छन् । जस्तो, हाकिमको रोमान्टिक प्रस्ताव नमान्दा कर्मचारीले प्रतिशोधको जोखिम बेहोर्नुपर्ने हुन सक्छ र प्रतिबन्धले त्यसलाई रोक्छ । अनि प्रतिबन्ध रहँदा हाकिमसँग रोमान्टिक सम्बन्ध राख्ने कर्मचारीलाई हाकिमले प्राथमिकता दिएको भन्ने आरोप पनि लाग्न पाउँदैन ।
कहिलेकाहीँ असल नियत भएका अनि बुद्धिमान् मानिसहरूले पनि शक्तिमा रहँदा गल्ती गर्न सक्छन् भन्ने कुरालाई विचार गरेर नै कर्मचारीसँगको सम्बन्धमा प्रतिबन्ध लगाइएको हो ।
द कन्भर्सेसनमा प्रकाशित भानेसा के बोन्सको आलेखमा आधारित
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...