जनकपुरधाममा रामजानकी विवाह पञ्चमीको तयारी तीब्र रुपमा अगाडि बढेको छ ।

मंसिर १० देखि १६ गतेसम्म जनकपुरधामस्थित जानकी मन्दिरले साताव्यापी भव्य विवाह महोत्सव आयोजना गरेको छ । 

जनकपुरमा प्रत्येक वर्ष मंसिरको विवाह पञ्चमीमा भगवान् राम र जानकीको विवाह महोत्सव कार्यक्रम आयोजना हुन्छ । भारतको अयोध्याबाट महन्थ र साधु समाजले भगवान् रामका बुवा दशरथको भूमिका निर्वाह गर्छन् भने जनकपुरको जानकी मन्दिरका महन्थ राजा जनकको भूमिका निर्वाह गर्छन् ।

जनकपुरकै राम मन्दिरका महन्थले पनि राजा दशरथको भूमिका निर्वाह गर्छन् । राम र जानकीको झाँकी बनाएर विवाह गरिने परम्परा छ ।

जानकी मन्दिरका उत्तराधिकारी महन्थ राम रोशन दास वैष्णवका अनुसार यस पटक औपचारिक रुपमै भारतको अयोध्याधामबाट विवाह पञ्चमीमा जन्ती आउँदैछन् । अयोध्याको राम जन्मभूमि न्यास बोर्डका अध्यक्ष छाउनी महाराज नृत्य गोपाल दासजी महाराजको अगुवाइमा ५ सय जन्ती अयोध्याबाट जन्ती आइरहेका वैष्णवले बताए । भारतको विश्व हिन्दू परिषद्ले विशिष्ठ पदाधिकारीलाई जन्तीमा लिएर आउनेछ ।

भारतका गृहमन्त्री अमित साह, उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथसहित केही विशिष्ट व्यक्तिलाई जन्ती बनेर आउनका लागि इमेलमार्फत निमन्त्रणा पठाइएको छ तर आउने वा नआउने बिषयमा कुनै यकिन जानकारी नआएको जानकी मन्दिरका उत्तराधिकारी महन्थ वैष्णवले बताए । विभिन्न देशका राजदूतलाई समेत विवाह महोत्सवमा सहभागी हुन निमन्त्रणा पठाइएको छ ।

महन्थ आफैंले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई भेटेर विवाह पञ्चमी महोत्सवमा सहभागी हुन आमन्त्रणा दिएका छन् । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, पर्यटनमन्त्री योगेश भट्टराई, भूमि व्यवस्था मन्त्री पदमा अर्याललाई समेत भेटेरै निमन्त्रणा दिएको वैष्णवले बताए । प्रदेश २ का सबै राजनीतिक दलका शीर्ष नेतासहित प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्रीदेखि मन्त्रीसम्मलाई निमन्त्रणा पठाइएको छ ।

‘नेपालको तर्फबाट महामहिम राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीज्यू १३ गते नै उपस्थित हुनुहुने र विवाह पञ्चमी महोत्सवमा आउने जन्तीलाई स्वागत गर्नुहुने कार्यक्रम लगभग तय जस्तै छ,’ उत्तराधिकारी महन्थ वैष्णवले भने, ‘भारतको तर्फबाट पनि कुनै न कुनै मन्त्रीस्तरका भीआईपी व्यक्ति जन्तीमा सहभागी हुनसक्ने सम्भावना छ ।’ 

विश्व हिन्दू परिषद् नेपालका अध्यक्ष सन्तोष साहले मंसिर ५ गते नै अयोध्या नगरको परिक्रमा गरेर ६ गते नै जनकपुरधामका लागि जन्ती हिँडिसकेको बताए । मंसिर ११ गते जन्ती नेपालको महोत्तरी जिल्लाको मटिहानीमा आइपुगेर त्यहीँ राति विश्राम गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । मंसिर १२ गते मटिहानीबाट महोत्तरीको पिपरा हुँदै जन्ती जनकपुरधाम आइपुग्ने छन् । जन्ती १७ गते फिर्ता हुनेछ ।

राष्ट्रिय बिदाको माग 

राम जानकी विवाह पञ्चमी अन्तर्राष्ट्रियस्तरको हिन्दू धर्मावलम्बीको पहिचान रहेकाले मंसिर १५ गते राष्ट्रिय बिदा घोषणा गरी पर्वलाई राष्ट्रिय रुपमा नै मनाउन जानकी मन्दिरका उत्तराधिकारी महन्थ वैष्णवले कात्तिक १९ गते नै प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा निवेदन दर्ता गराएका छन् तर हालसम्म बिदा सम्बन्धी विषयमा निर्णय हुन सकेको छैन ।

विवाह पञ्चमीको अवसरमा नै स्थानीय प्रशासनले मंसिर १२ देखि १६ गतेसम्म माछा, मासु, मदिरा लगायतको सेवन, बिक्री वितरणमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । स्थानीय प्रशासन ऐन २०२८ को दफा ६ बमोजिम जनकपुरधाम प्रवेश गर्ने मुख्यद्वार, सीमा एवं जनकपुरधामस्थित परिक्रमा क्षेत्रभित्र तथा परिक्रमा क्षेत्र बाहिर माछा, मासु, मदिराको बिक्री वितरण तथा सेवनमा प्रतिबन्ध लगाइएको धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रदीपराज कणेलले बताए ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी उपरीक्षक शेखर खनालले विवाह पञ्चमीका लागि मात्रै जनकपुरमा विभिन्न संवेदनशील ठाउँमा सीसीटीभी जडान गरिएको बताए । सुरक्षामा ४ हजारजति सुरक्षाकर्मी परिचालन हुने उनले जानकारी दिए ।

विवाह पञ्चमीलाई भव्य रुपमा मनाउन प्रदेश सरकारका विभिन्न मन्त्रीदेखि स्थानीय नागरिक समाजको संयोजकत्वमा विभिन्न उपसमिति निर्माण गरिएका छन् । जनकपुर नगर दर्शन, फूलबारी लिला, मटकोर, तिलकोत्सव, स्वयंवर, विवाह तथा रामकलेवा सहित साताव्यापी कार्यक्रम आयोजन हुने गर्छ ।  विवाह पञ्चमीमा राम जानकीको विवाह हेर्नका लागि मात्रै नेपाल र भारतबाट ५ लाखभन्दा बढी श्रद्धालु भक्तजन जनकपुर आउने गर्छन् ।