जनकपुरधाम– भारतको जयनगरबाट गुडेको रेल जनकपुरधाम आइपुगेको छ ।

भारत बिहारको जयनगरदेखि जनकपुरधामसम्म २९ किलोमिटर रेल सञ्चालनको लागि बुधवार परीक्षण गरिएको छ । ५३ वटा ढुंगागिट्टी बोक्ने बोगीसहित रेलको इन्जिन बुधवार जनकपुरधाम पुगेको हो ।

रेल विभाग साइट कार्यालय जनकपुरधामका इन्जिनियर विनोदकुमार ओझाका अनुसार बुधवार पहिलो पटक जनकपुरसम्म गरिएको परीक्षण सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ ।

चालू महिनासम्म भौतिक पूर्वाधार निर्माण कार्य सम्पन्न हुनेछ । ‘सन् २०१८ को डिसेम्बरसम्म रेल नियमित सञ्चालनमा ल्याउने नेपाल सरकारको तयारी छ,’ ओझाले लोकान्तरसँग भने ।

आउँदो मंसिर महिनाको २६ गते भगवान रामजानकीको विवाह पञ्चमी महोत्सवका दिन भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले रेल चढेर रेलको सञ्चालन गर्ने र नेपाल सरकारलाई रेल हस्तान्तरण गर्ने भनेर हल्ला चलेपनि त्यसबारे हालसम्म कुनै पनि आधिकारिक जानकारी आफूहरूलाई प्राप्त नभएको इन्जिनियर ओझाले बताए ।

केही दिनअघि मात्र नेपालका लागि भारतीय राजदूत मञ्जिभसिंह पूरी, भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयका एक जना सचिव लगायतले रेलको अवस्थाबारे जानकारी लिइसकेका छन् ।

नेपाल रेल्वे कम्पनीमार्फत् नै नेपालमा रेल सञ्चालन हुने भनिएपनि त्यसका लागि नेपाल सरकारसँग आवश्यक जनशक्ति भने छैन । त्यसैकारण तत्काल भारत सरकारसँग लिज सम्झौतामा भारतीय रेल नै सञ्चालन गर्ने नेपाल सरकारको तयारी रहेको छ ।

‘नेपाल सरकार, नेपालका लागि भारतीय राजदूतावास र नेपालको भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालयबीच लिजमा नै रेल सञ्चालन गर्ने छलफल भइरहेको छ,’ रेल विभागका साइट कार्यालयका इन्जिनियर ओझाले भने ।

कम्तिमा पनि २ देखि ३ वर्षसम्म रेल र जनशक्ति समेतका लागि लिजमा लिएर रेल सञ्चालन गर्ने र सोही क्रममा नेपाल सरकारले भर्ना गर्ने आफ्नो जनशक्तिलाई समेत तालिम दिएर दक्ष बनाउँदै विस्थापन गर्ने तयारी भइरहेको उनले बताए ।

रेल बिग्रिए मर्मत सम्भार गर्नका लागि आवश्यक पर्ने ग्यारेज समेत नबनेको अवस्थामा भारतको जयनगरमा भारतीय रेलका लागि बनेको वर्कशपमै काम चलाउने विकल्प मात्र रहेको उनले स्वीकार गरे ।

प्रत्येक दिन ३ देखि ४ पटकसम्म जनकपुरधामदेखि जयनगरसम्म रेलसेवा सञ्चालनमा ल्याउने छलफल भइरहेको छ ।

रेल सञ्चालनका लागि आवश्यक पूर्वाधार मात्रै नभएर विभिन्न किसिमका प्राविधिक कर्मचारी सहितको दक्ष जनशक्ति आवश्यक हुन्छ । इन्जिनियर, ओभरसियर, मेकानिक्स, कम्प्यूटर इन्जिनियर, इलेक्ट्रिक इन्जिनियर लगायतका प्राविधिकदेखि प्रशासनिक, आर्थिक लेखा सम्बन्धी कर्मचारी आवश्यक हुन्छ ।

प्रत्येक स्टेसनमा कार्यालय प्रमुखको रूपमा स्टेसन मास्टरको मातहतमा विभिन्न कर्मचारी रहने गर्छन् । यसका अतिरिक्त ट्राफिकतर्फ विभिन्न कर्मचारी हुन्छन् । टिकट चेक गर्ने ‘टीटी’, गाडीलाई सञ्चालन गर्नका लागि वा रोक्नका लागि गार्ड, इन्जिनका ड्राइभरदेखि सहयोगी, विभिन्न सिग्नल दिने कर्मचारी, रेल लीग ठिक छ कि छैन भन्ने कुरा हिँडेर चेक गर्ने ‘ग्यांग म्यान’, रेल क्रस गर्ने बेला सडकमा लगाइएको ढाट खोल्ने र बन्द गर्ने तथा लेभल क्रसिङका लागि कर्मचारी आवश्यक पर्छन् ।

विभिन्न किसिमका प्राविधिक जनशक्ति आवश्यक पर्ने भएपनि नेपाल सरकारको रेल कम्पनीले भने कुनै पनि किसिमको जनशक्ति भर्ना गरेको छैन ।