बुटवल – बुटवल उपमहानगरपालिका–१ की रूपकेशरी बज्रचार्यले ५६ पटक रक्तदान गरिसकेकी छन् । ६२ वर्षीया बज्रचार्यले २०५४ सालदेखि नियमित रक्तदान गर्न थालेकी हुन् ।

उनी गोल्ड मेडलिस्ट हुन् । ५० पटकभन्दा बढी पटक रक्तदान गर्नेलाई नेपाल रक्तसञ्चार केन्द्रले गोल्डमेडलिस्ट प्रदान गर्छ । 

काठमाडौंबाट बुटवल आउँदै गरेको गाडी बुटवल नजिकै दुर्घटनामा पर्यो । दुर्घटनाका घाइतेलाई बुटवलस्थित लुम्बिनी अञ्चल अस्पतालमा ल्याइयो । त्यहाँ बिरामीलाई रगत अभाव खड्कियो । बज्रचार्य अस्पतालमा नै थिइन् ।

बिरामीका आफन्त रगत दिन तयार भएनन् । रूपकेशरी रगत दिन तयार भइन् । तर महिनावारी भएका कारण उनले रगत दिन मिलेन । उनी सम्झन्छिन्, ‘रगतको अभावले जीवन र मृत्युको संघारमा पुगेको बिरामी, घाइतेलाई बचाउन रगत दान गर्नुपर्छ भनेर अठोर गरी बुटवल लायन्स क्लबले आयोजना गरेको रक्तदान कार्यक्रमबाट नियमित रक्तदान गर्न शुरू गरे । म २०१३ सालमा जन्मिएकी हुँ । मेरो शरीरले थामेसम्म म नियमित रक्तदान गर्नेछु ।’

बुटवलकै सुरेन्द्र शाक्यले पनि ४९ पटक रक्तदान गरिसकेका छन् । उनले पनि २०५५ सालदेखि नियमित रक्तदान गर्न थालेका हुन् । ‘रक्तदान मानवीय सेवाको लागि गर्छु र त्यसमा मैले आत्मसन्तुष्टि पाउँछु,’ शाक्यले भने, ‘बिरामीका आफन्तले रगत नपाउँदा निन्याउरो अनुहार र पाइसके पछिको खुशीको अनुहार देखेरै गर्व महसुस हुन्छ ।’ शाक्य नेपाल स्वयम्सेवी रक्तदाता समाज रूपन्देहीको उपाध्यक्ष समेत हुन् ।

तिलोत्तमा नगरपालिका–३ योगिकुटीकी सृया ज्ञवाली जम्मा २२ वर्षकी भइन् । उनले हालसम्म १६ पटक रक्तदान गरिसकेकी छन् । उनले १८ वर्षको उमेरदेखि रक्तदान शुरू गरेकी हुन् । उनले हरेक ३–३ महिनामा नियमित रक्तदान गर्दै आएकी छन् । 

उनी भन्छिन्, ‘मानिसको सबैभन्दा पुण्य काम रक्तदान हो । कसैको जीवन बचाउनुजस्तो पुण्य काम अरू हुँदैन । अझै पनि धेरैजसो मानिसहरू रगत दिन डराउँछन् । रक्तदान गरेर कोही पनि कमजोर हुँदैन । दिने व्यक्तिलाई पनि कुनै समस्या हुँदैन ।’ 

बुटवलमा विवेक प्रधानले पनि ५४ पटक रक्तदान गरिसकेका छन् । उनी ४१ वर्ष मात्र भए । ‘हामी कसैलाई रगतको अभाव हुन दिन्नौं । जहाँ चाहियो त्यही पुग्छौं, नभए हाम्रो नियमित सम्पर्कमा भएका युवाहरूलाई पठाउछौं,’ उनले भने ।

बुटवल–७ का विकासजंग बस्नेतले २५ पटक रक्तदान गरिसकेका छन् । २०६७ सालदेखि शुरू गरेका २८ वर्षीया बस्नेतले आफ्नो जन्मदिन कार्तिक १३ गतेदेखि नियमित रक्तदान गर्न थालेका हुन् । बस्नेतले रक्तदान आफूले मात्रै गर्न हुन्न, अरूलाई पनि प्रेरित गर्ने खालका स्टाटस उनको फेसबुक वालमा पटक–पटक राखिएको देख्न सकिन्छ ।

नेपाल स्वयम्सेवी रक्तदाता समाजका अध्यक्ष कृष्ण चौहान क्षेत्रीले ५९ पटक रक्तदान गरिसकेका छन् । उनलाई रूपन्देहीका जीवनदाता भनेर पनि चिनिन्छ । युवा शिक्षक महेश खनालले पनि ३० पटक रक्तदान गरिसकेका छन् ।

रूपन्देहीका १ सय युवाले नियमित रक्तदान गर्छन् । रूपन्देहीमा पछिल्लो समय धेरै संघसंस्था रक्तदान गर्न सक्रिय छन् । रूपन्देही नेपालकै रक्तदान गर्ने सक्रिय युवा भएको जिल्लामा पर्ने ‘ब्लड बैंक’ रूपन्देही दाबी गर्छ । संघले वार्षिक उत्सव, साधारणसभा तथा अधिवेशनमा रक्तदान कार्यक्रम राख्छ भने युवाहरू जन्मदिनमा रक्तदान गर्न थालेका छन् ।

युवा सक्रिय भएपछि ५ नम्बर प्रदेशको राजधानीमा रगतको अभाव अझै खड्किएको छैन । रूपन्देहीमा अहिले पनि दैनिक ६० देखि ७० युनिट रगतको माग छ । दैनिक ५० देखि ५५ युनिट मात्र रगत ‘कलेक्सन’ हुन्छ ।

नेपाल स्वयम्सेवी रक्तदाता समाजका अध्यक्ष कृष्ण चौहान क्षेत्री माग अनुसार रगत संकलन नभएपनि रगतको अभाव नहुने बताउँछन् । ‘यहाँ माग अनुसार रक्तदान भएको छैन,’ क्षेत्रीले भने, ‘तर बिरामीलाई अप्ठ्यारो पनि छैन । स्वयम्सेवी रक्तदाता समाजमा ५ सयभन्दा बढी डोनरको सञ्जाल छ । रगत तत्काल आवश्यक परे उनीहरू सम्पर्क नम्बर, रगतको ग्रुप र रक्तदान गरेको कति समय भयो सबै हामीसँग हुन्छ । उनीहरूलाई खबर गर्छाैं, जहाँ बिरामीलाई रगत चाहिएको हो त्यही पुग्छौं ।’

बजार क्षेत्रका युवाहरू रक्तदान गर्नुपर्छ भन्ने भावनाको विकास भएपनि अझै ग्रामीण र तराई क्षेत्रमा रक्तदान गर्न मानिसहरू डर मान्छन् । ‘रक्तदान गर्नका लागि जसलाई पनि साहै्र मेहनत गरेर मनाउनु परिरहेको छ । क्याम्पस, विद्यालय र युवा पुस्तामा रक्तदानको चेतना विस्तार गर्न जरूरी छ,’ स्वयम्सेवी रक्तदाता समाजको उपाध्यक्ष शाक्यले भने । 

रूपन्देहीमा रहेका धेरै अस्पतालमा रगतको माग बढ्दो छ । रुपन्देहीमा २०४४ सालमा ब्लड बैंक खुलेको थियो ।