धनगढी – सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले माघी पर्वमा न्यायोचित ढंगले बिदा नदिएको भन्दै कैलाली कञ्चनपुरका थारु समुदायले असन्तुष्टि पोखेका छन् ।

माघीको विशेषता अनुसार ५ नम्बर प्रदेश सरकारले २ दिन सार्वजनिक बिदाको घोषणा गरेपनि सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले माघ १ गते मात्रै बिदा गरेको भन्दै असुन्तुष्टि जनाएका छन् । बिहीवार बसेको प्रदेश मन्त्रिपरिषद्को बैठकले माघ १ गते बिदा दिने निर्णय गरेको हो ।

थारु अगुवाले आफूहरूको माघी पर्वबारे प्रदेश सरकार गम्भीर नभएको भन्दै आक्रोश समेत पोखेका छन् । थारु नागरिक समाज कैलालीका संयोजक दिलबहादुर चौधरीले सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको रबैयाले आफूहरूको संस्कृति जोखिममा परेको बताए । आफूहरू पटक–पटक ध्यानाकर्षण गराएपनि कुनै सुनुवाइ नभएको संयोजक चौधरीले गुनासो छ ।

संयोजक चौधरीले भने, ‘थारु समुदायमा माघीलाई नयाँ वर्षको रुपमा मनाइन्छ । पुस अन्तिम दिनदेखि शुरू हुने माघी माघ ३ गतेसम्म मनाइन्छ । तर हामीले माघ १ र २ गते बिदाको माग गरेका हौ । बिदा नदिएकै कारण हामीले पर्व मनाउनबाट वञ्चित हुनेछौ । हाम्रो सांस्कृतिक अधिकारमाथि राज्यबाटै प्रहार भयो ।’

माघी नजिकिएसँगै तराईका जिल्लामा माघीको रौनक शुरू भएको छ । विशेषगरी नयाँ वर्षको रुपमा माघी पर्वलाई धुमधामसँग मनाउँदै आएको थारु समुदायमा चहलपहल बढेको हो ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशका कैलाली र कञ्चनपुर जिल्लास्थित थारु वस्तीमा माघी तयारीको चटारो देखिन थालेको छ । वनबाट पात टिपेर ल्याउने, ढिक्री बनाउनका लागि चामलको कुटानी पिसानी गर्ने, आचार र दुना टपरी बनाउने, नाचको तयारी गर्नेजस्ता कार्य हुन थालेका छन् ।

गाउँमा माघी कसरी मनाउने भनेर पनि गाउँको भलमन्साका घरमा भेला भएर छलफल गर्ने, बंगुरको मासुको व्यवस्था मिलाउने लगायतका कार्य भइरहेका छन् ।

कामका लागि अन्यत्र गएकाहरू पनि माघी मनाउनका लागि गाउँघर फिर्न थालेका छन् । बस्तीमा माघीको चहलपहल बढ्दै गएको थारु अगुवाले जनाएका छन् । धुमधामका साथ माघी पर्व मनाउनका लागि अहिले तयारीको चटारो चलेको छ ।

माघी थारु समुदायको सबैभन्दा ठूलो पर्व हो । यो समुदायले माघीलाई नयाँ वर्षको रुपमा मनाउँदै आएका छन् । माघी पर्वसँगै नयाँ कामको शुरूवात हुने, चराले बोली परिवर्तन गर्ने, रुखमा नयाँ पालुवा पलाउने भएकाले थारु समुदायले माघीलाई नयाँ वर्षको रुपमा मान्ने गरेको धनगढी उपमहानगरपालिका–५ तारानगरका स्थानीय दलबहादुर दहितले बताए ।

‘हाम्रो पुर्खाले माघीलाई त्यसै नयाँ वर्षको रुपमा मनाउन शुरूवात गरेका हैनन्,’ उनले भने, ‘वास्तवमा माघी पर्व हाम्रो नयाँ कामको थालनीसँग जोडिएको छ । माघी पर्वबाटै हामीले राम्रो र नयाँ कामको शुरूवात गर्छौ ।’

माघी पर्वका बेला वर्षभर के गर्ने भनेर योजना बनाउने गरिएको छ । थारु बुद्धिजीवीका अनुसार घरपरिवार र समाजलाई कसरी अगाडि बढाउने भनेर गम्भीर रुपमा छलफल गर्ने र वर्षभरको लागि योजना तय गर्ने गरिएकाले पनि यसलाई नयाँ वर्षको रुपमा लिइएको हो ।

जुनसुकै वर्गका थारु परिवार भएपनि माघीलाई नयाँ वर्ष र स्वतन्त्रताको पर्वको रुपमा धुमधामका साथ मनाउने गरेका छन् । माघीको अवसरमा ठाउँठाउँमा माघी मेला र महोत्सव गर्ने तयारी पनि भइरहेको छ । 

पुस महिनाको अन्तिम दिनदेखि माघ २ गतेसम्म थारु समुदायले माघी पर्व मनाउने गरेका छन् । यो पर्वमा मिठो मिष्ठान खाने, मान्यजनबाट आशिर्वाद लिने, मघौटा नाच नाचेर रमाउने गरिन्छ ।