×

NMB BANK
NIC ASIA

संस्कृत शिक्षा

साँघुरिँदै संस्कृत भाषाको संसार तर संस्कृत पढेका 'कोही छैनन् बेरोजगार' !

फागुन १८, २०७५

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

काठमाडौं – केही ढोका खुला, केही ढोका बन्द । सबै कोठामा संस्कृतका लामा–लामा श्लोक गुञ्जिँदै । शिक्षकले पहिला उच्चारण गरेका श्लोक विद्यार्थीले उच्चारण गर्दा मनमोहक ध्वनी प्रवाह हुँदै थियो ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

सुन्दर नेपाली पोशाक दौरा सुरुवाल लगाएका विद्यार्थी जुत्ता चप्पल फुकालेर कक्षाभित्र पलेंटी कसेर लहरै मिलेर बसेका थिए । 


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

अन्य विद्यालयको तुलनामा गुरू र चेलाको सम्बन्ध अलिक गहिरो र सुमधुर देख्न सकिन्थ्यो । चेलाहरूले शिक्षकलाई अतिआदर गर्ने संस्कारको अभ्यास विद्यालयमा थियो ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

काठमाडौंको पशुपति क्षेत्र हिन्दूको पवित्र भूमि हो । अंग्रेजी भाषाको आँधीको बीचमा पशुपतिको काखमा नेपाल वेद विद्याश्रम संस्कृत माध्यमिक विद्यालय रहेको छ । १ सय ८२ जना विद्यार्थी, १४ जना शिक्षक, ९ जना कर्मचारी रहेको विद्यालयमा ७५ जना विद्यार्थी छात्राबासमा बसेर अध्ययन गर्छन् । छात्राबासमा बस्ने विद्यार्थीलाई आवासीय र खानाको शुल्क नलाग्ने व्यवस्था विद्यालयले गरेको छ । छात्राहरू भने विद्यालयमा पढ्न आउँदैनन् ।

Vianet communication
Laxmi Bank

पछिल्ला केही वर्षदेखि नेपाली भाषा अंग्रेजीकरण भइरहेको छ । संस्कृति भाषाको संसार साँघुरिँदै गएको छ । काठमाडौं त झन् धेरै अंग्रेजीकरण भइरहेको छ । सामान्य दिनचर्या र कामकाजमा आम प्रयोग भइरहेपनि नेपाली भाषाको प्रयोगमा अंग्रेजी मिसिँदै गइरहेको छ भने नेपाली भाषाको मूल स्रोतभाषा संस्कृत त करीब संरक्षण गर्नुपर्ने अवस्थामा पुगिसकेको छ ।

वेद विद्याश्रम विद्यालयमा मुख्यतः संस्कृत भाषाको अध्यापन गरिन्छ । ४ देखि ६ कक्षासम्म ५ सय पूर्णाङ्कको संस्कृति र ३ सय पूर्णाङ्कको अन्य विषय र ७ देखि १० कक्षासम्म संस्कृति र अन्य विषय ४–४ सय पूर्णाङ्कको पढाइ हुन्छ । ७ कक्षादेखि ८ सय पूर्णाङ्कका विषयमध्ये ४ सय पूर्णाङ्कको संस्कृत सम्बन्धी र ४ सय पूर्णाङ्कको नेपाली, गणित, सामाजिक र अंग्रेजी विषय पढाइ गरिन्छ ।

संस्कृत शिक्षामा वेद, कर्मकाण्ड, ज्योतिष र संस्कृत भाषा लगायत विषय पर्छन् । विद्यालयमा विद्यार्थीले माथिल्लो कक्षा पढ्न प्रथम श्रेणी ल्याउनुपर्ने व्यवस्था विद्यालयले गरेको छ ।

विद्यालयले कक्षा ९ देखि ज्योतिष र कक्षा ४ देखि ८ सम्म गीताको अध्यापन गराउने गरेको छ । ४–५ वर्षदेखि विद्यालयले कक्षा ११ र १२ सञ्चालनको स्वीकृतिका लागि शिक्षा मन्त्रालयमा आग्रह गरिरहेको भएपनि कार्यान्वयन नभएको प्रधानाध्यापक केशव अधिकारीले बताए । 

देशैभरबाट विद्यार्थी आफ्नै रुचिले पढ्न आउने हुँदा विद्यालयलाई विद्यार्थी खोज्ने समस्या छैन । पारिवारिक, सामाजिक र संस्थागत परम्परामा संस्कृत भाषाको महत्त्व अझै घटेको छैन । विद्यालयमा पढेका विद्यार्थी नेपाली सेना, विश्वविद्यालयमा प्राध्यापन र पण्डित पेशामा जाने गरेको प्रधानाध्यापक अधिकारी बताउँछन् । हालसम्म विद्यालयमा अध्ययन गरेका विद्यार्थी सामान्यतया बेरोजगार नभएको उनको दाबी छ ।

पशुपति क्षेत्र विकास कोषको मुख्य अनुदानमा विद्यालय सञ्चालन हुँदै आएको छ । नेपाल सरकारले अनुदान स्वरुप केही रकम दिने गरेको छ । विद्यालयका धेरै भौतिक संरचना पुराना भएकाले विद्यालयले मर्मतसम्भार प्रक्रिया अगाडि बढाइएको छ । 

शिक्षक, भौतिक पूर्वाधार र पाठ्यक्रमको व्यवस्था राज्यले गरिदिएमा संस्कृत भाषाको विकासमा टेवा पुग्ने प्रधानाध्यापक अधिकारीले बताए ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक १९, २०८०

समय : आइतवार बिहान ७ बजे  स्थान : नलगाड नगरपालिका, १ चिउरी, जाजरकोट (भूकम्पले सबैभन्दा धेरै क्षति पुर्‍याएको ठाउँ)  ‘मेरी आमालाई किन यस्तो भयो ? मलाई पनि बाँच्न मन छैन,...

मंसिर १४, २०८०

प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...

माघ ५, २०८०

मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...

माघ २७, २०८०

भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...

कात्तिक २५, २०८०

बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...

मंसिर ३०, २०८०

बुधवार काभ्रेको धुलिखेलस्थित काठमाडौं विश्वविद्यालयका १ हजार ८३८ जना विद्यार्थीमाझ सनम ढकाल दृश्यमा आए । एमबीबीएसमा सर्वोत्कृष्ट भएर गोल्ड मेडल ल्याउँदै सनम दीक्षित भएसँगै सबैमाझ परिचित भएका हुन् ।  काठम...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x