बुटवल – नेपाली सांगीतिक क्षेत्रमा पछिल्लो समय नयाँ पुस्ताको प्रवेश बढ्दै गएको छ । लोक संस्कृतिको जगेर्नासँगै केही नयाँ कलाकार छोटो समयमा पनि चर्चामा आउन सफल भएका उदाहरण छन् ।

नेपाली लोक तथा दोहोरी गीत आम नेपालीको रोजाइँमा छ । त्यहीँ नेपालीका गीत गाउन कलाकारिता क्षेत्रमा जम्दै गएकी छिन् कलाकार कला पंगेनी ।

कलाकारिता यात्रा

२०६५ सालमा नेपाली सांगीतिक क्षेत्रमा प्रवेश गरेकी गायिका कला पंगेनीको पहिलो गीति संग्रह ‘बोले हुन्न र’ हो । त्यसपश्चात् बर्सेनि दर्जनौं गीत बजारमा ल्याएर उनले आफूलाई नेपाली सांगीतिक जगतमा स्थापित कलाकारको रुपमा उभ्याउन सफल भएकी छन् ।

स्याङ्जा जिल्लाको मालुङ्गामा बाबु यज्ञराज र आमा ज्ञानकला बस्यालकी कान्छी छोरीको रुपमा जन्मिएकी गायिका कला पंगेनीले स्थानीय सार्वजनिक उच्च माध्यमिक बिद्यालयबाट स्कूले शिक्षा पूरा गरेकी हुन् ।
कलिलै उमेरमा स्कूल पढ्दा–पढ्दै विवाह बन्धनमा बाँधिएकी गायिका पंगेनीका १ छोरा र १ छोरी समेत छन् । 

गायनको शुरूवात

स्कूलका नियमित सांस्कृतिक कार्यक्रममा नछुटाई कला प्रस्तुत गर्ने उनको गीत गाएर पुरस्कार थाप्दाथाप्दै अचानक बिहे भएको थियो । त्यसरी बिहे भएपछि उनको गायन यात्रामा बिराम लागेको थियो ।

‘बिहे लगत्तै छोरी जन्मिएपछि फेरि गायनतर्फ सोच्ने फुर्सद पनि भएन,’ उनी सम्झन्छिन् । त्यसको ३ वर्ष पछाडि फेरि छोरा जन्मेपछि उनी पूर्णतया गृहिणी भएकी थिइन् । तर उनीभित्र सुसुप्त अवस्थामा रहेको गीत गाउने ईच्छाशक्ति बिस्तारै जाग्दै आयो र २०६५ सालमा ‘बोले हुन्न र’ भन्ने एल्बम निकालिन्, जसमा ३ गीत समावेश थिए ।

चर्चामा आएको गीत

पहिलो एल्बमबाट आंशिक सफलता प्राप्त गरेकी पंगेनीले त्यसपछि लगातार गीतहरू निकालिरहिन् । उनका तीजका गीतहरू ‘हामी चेली’ महिला आन्दोलनमा सशक्त आवाज बनेर आयो । गीतले निकै चर्चा पनि भयो । लगत्तै ‘जवानीको जोश’ भन्ने गीत एकाएक चर्चामा आएपछि भने उनी स्टेज कार्यक्रममा समेत ब्यस्त हुन थालिन् । त्यहीँ वर्ष उनको तीज गीत ‘पच्चीस हजार’ पनि हिट भएको थियो ।

गीतमा विविधता

गायिका पंगेनीले लोक सांगीतिक क्षेत्रमा चल्तीमा रहेका फरक–फरक विधाका गीतहरू गाउँदै आइरहेकी छन् । त्यसमध्ये उनको रोइला गीत ‘टेक टेक अखोटे लौरो’ र ‘म त पुरुष मान्छे’ निकै चर्चित रहे । चुड्का भाकामा रहेको ‘गुन्द्री तानेर’ लगायत झ्याउरे गीत ‘नदेखाउ है छायाँ’, ‘मनको दियो’ र ‘मुहार हसिलो’ आदि चर्चाको शिखरमा रहेका गीत हुन् । उनको पञ्चेबाजा गीत ‘मन बिगार्ने रानी’ पनि रूचाइएको गीत हो ।

तीजका गीतहरू

हरेका वर्षमा महिलाको महान् पर्व हरितालिका तीजमा पनि गीत बजारमा ल्याउँदै आएकी छन् पंगेनी । पंगेनीको ‘हामी चेली’ पहिलो तीजगीत थियो ।

त्यसपछि ‘पुरस्कार पच्चीस हजार’, ‘सादा जीवन उच्च विचार’, ‘तारा मै जस्तै होलाकी संसार’, ‘पापी घरैमा’ ‘चिटिक्कै मलाई सुहायो’ लगायत तीज गीतहरू बर्सेनि चर्चाको शिखरमा रहे ।

अवार्डहरू

गायिका पंगेनीले पहिलो पटक प्राप्त गरेको अवार्ड ‘बिन्दवाशिनी म्युजिक अवार्ड’ हो । ‘गुन्द्री तानेर’ बोलको गीतको लागि ‘सर्वोत्कृष्ट लोक गायिका’को रुपमा उनले अवार्ड जितेकी थिइन् । त्यसपछि चर्चित लोकगायक पशुपति शर्मासँग गायिका पंगेनीको देशभक्ति पूर्ण गीत आयो । ‘जोगाउनु छ कालापानी बचाउनु छ सुस्ता’ बोलको गीत देशप्रेम र देशभक्तिले ओतप्रोत भएकोले गीतको निकै सराहना भयो ।

गीतले कान्तिपुर म्युजिक अवार्ड समेत जित्यो । सोही गीतबाट गायिका पंगेनीले ईपीक नेपाल म्युजिक अवार्ड र पावर न्यूज म्युजिक अवार्ड समेत जित्न सफल भइन् । राष्ट्रिय भाव अन्तर्गतको विधामा गायिका पंगेनीलाई अवार्ड दिलाउन सफल भएको गीतले बाध्यतावश विदेशिन बाध्य नेपालीको कथा व्यथालाई गीतमार्फत प्रस्तुत गर्न खोजेको छ ।

विदेश भ्रमण

गीत गाउनकै लागि उनले भारतका धेरै शहरमा आफ्नो प्रस्तुति दिइसकेकी छन् भने पटक–पटक खाडी मुलुकको भ्रमण गरेकी छन् । गीत गाउनकै लागि १ पटक जापान र २ पटक बेलायतको भ्रमण समेत गरिसकेकी छन् ।

संस्थागत संलग्नता

राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान नेपालकी आजीवन सदस्य गायिका पंगेनीले जिल्ला शाखा रुपन्देहीको कार्यसमिति सदस्यको रुपमा १ कार्यकाल सफलतापूर्वक पूरा गरिसकेकी छन् । लायन्स क्लबमा कोषाध्यक्ष रहेकी उनी विन्दवासिनी फाउन्डेसनकी आजीवन सदस्य समेत हुन् ।

फेरिँदो संस्कृति

संस्कृतिको कुरा गर्दा नेपाली संस्कृति निकै च्यापिँदै गइरहेकोमा निकै दुःख लाग्छ उनलाई । नेपाली भाषा एवं संस्कृति अतिक्रमणको चपेटामा परेको देखेर निराश हुन्छिन् पंगेनी । कहिलेकाहीँ तर गीत संगीतको फेरिँदो स्वरूप र बढ्दो व्यावसायिकताले कलाकारलाई जीवनयापनमा सघाउँदै गएकोमा भने उनले खुशी व्यक्त गरिन् ।

नेपालको कलाकारिता

नेपाली कलाकारिता क्षेत्र व्यावसायिक हुँदै गइरहेको पंगेनीको बुझाइ छ । ‘कार्यक्रम प्रस्तोताका लागि कामको अवस्था उत्साहजनक छ,’ पंगेनीले भनिन्, ‘मैले भर्खरै लण्डनको १ महिने भ्रमण सकेर आएँ । आउँदो जुन–जुलाईमा युरोपमा कार्यक्रमहरू तय भएका छन् । लगत्तै नयाँ गीतहरू गर्ने तयारीमा छु । तीज गीतको तयारी छिट्टै नै शुरू गर्नुपर्ने अवस्था छ । यसपटक एकल तीज गीत ‘तारा भाग–२’ तयार गर्ने सोच बनाएकी छु ।’

उनको तीजको लगत्तैको लागि अर्को लोक गीत रिलिज हुँदैछ । परदेशिएका युवा र त्यही बाध्यतामा परेर खण्डित हुँदै गइरहेको पारिवारिक अवस्थालाई मुख्य कथा बनाएर नयाँ गीत तयार रहेको उनले बताइन् । त्यो तीजपछि रिलिज गर्ने सोचमा छिन् कला ।

‘गीतको स्वरुप परिवर्तन हँुदै गइरहेको सन्दर्भमा समय परिवर्तनशील छ । समाज पनि त्यही अनुसार बदलिँदै गएको छ,’ उनले भनिन् ।

‘बदलिँदै गएको संस्कृति अनुसार संगीतले पनि आफ्नो स्वरुप परिवर्तन गरेर व्यावसायिक भएको छ । कुनै–कुनै अपवादबाहेक अहिलेका गीत संगीत राम्रा छन् । यसरी परिवर्तन भएर नयाँ स्वरुप र स्वादमा लोक गीत आउनु पनि राम्रो हो । यसो भन्दैमा पुराना गीतको मर्मलाई प्रहार गर्ने गरी गीत बिगार्नु हुँदैन,’ उनको सुझाव छ ।