असोज १९, २०७८
काठमाडौं — लामो, कालो, घना र बलियो कपाल पाल्ने इच्छा सबैले राख्छन् । यस्तो कपालप्रति धेरैजना आकर्षित हुन्छन् र शरीरको सुन्दरता पनि बढ्छ । उमेर बढ्दै जाँदा कपाल फुल्दै जानु स्वाभाविकै हो । तर आजकलको...
काठमाडौं – भारतको गोवमा एउटा गाउँ वर्षको ११ महिना पानीभित्र हुन्छ भने जम्मा एक महिना पानीबाहिर देखिन्छ ।
११ महिना अर्को ठाउँमा गएर बस्ने गाउँलेहरू एक महिनाका लागि यहाँ आउँछन् र उत्सव मनाउँछन् ।
पश्चिमी घाटका दुईवटा पहाडको बीचमा रहेको कुदी गाउँ सालोलिम नदीको किनारमा पर्छ ।
दक्षिणपूर्वी गोवाको यो गाउँ पहिला निकै जीवन्त थियो ।
तर सन् १९८६ मा गाउँलेहरूले यो ठाउँ छोडेर जानुपरेको थियो । राज्यले बाँध बनाएपछि गाउँ डुबेको थियो ।
तर हरेक वर्षको मे महिनामा पानी घटेपछि गाउँ देखिन थाल्छ ।
गाउँको भग्नावशेष, बिग्रेका घरेलु सरसामान र पानीले भरिएका साना तलाउको बीचमा बाँझो खेत यहाँको दृश्य हो ।
यहाँको बाँझो जमीन कुनै बेलामा निकै ऊर्वर थियो । गाउँको जनसंख्या लगभग तीन हजार थियो । मानिसहरू धानखेती गर्थे अनि नरिवल, काजु, आँप र कटहरका बोट पनि हुन्थे ।
त्यहाँ हिन्दू, मुसलमान र क्रिस्चियनहरू सँगै बस्थे । त्यहाँ एउटा मुख्य मन्दिरबाहेक साना साना अनेकौं मन्दिर, एउटा चर्च र एउटा मस्जिद पनि थिए ।
सन् १९६१ मा पोर्चुगिजहरूबाट स्वतन्त्र भएपछि परिवर्तन आयो ।
पहिलो मुख्यमन्त्री दयानन्द बान्दोडकरले गाउँ भ्रमण गरे अनि बाँध बनाउने योजना बनाए । उनले गाउँलेहरूलाई बोलाएर बाँध बनाउन दक्षिणी गोवालाई फाइदा हुन्छ भनी सम्झाए ।
यो अत्यन्तै महत्त्वाकांक्षी योजना थियो । सालोलिम नदीको किनारामा बाँध बनाइने हुँदा यसलाई सलोलिम सिँचाइ परियोजना नाम दिइयो ।
त्यतिखेर परियोजनाबाट पिउने पानी, सिँचाइ र औद्योगिक आवश्यकताका लागि पानी उपलब्ध गराइने भनिएको भए पनि अहिलेसम्म त्यसलाई पूरा गरिएको थिएन ।
यसबाट ४० करोड लिटर पानी प्रत्येक दिन पाइने भनिएको थियो ।
तर कुदी गाउँका मानिस बसेको ठाउँमा बाँधको पानी पुग्न सकेन ।
मे महिनामा पानी घट्दा कुदीका मूल निवासीहरू आफ्नो घर हेर्न आउँछन् ।
क्रिस्चियनहरू चर्चमा भेला हुन्छन् र हिन्दूहरू मन्दिरमा उत्सव मनाउन थाल्छन् ।
गोवाकी समाजशास्त्री वेनिशा फर्नान्डिजका अनुसार, कुदीका मानिसका लागि जमीन नै पहिचानको माध्यम थियो । उनीहरू गहिरो गरी जमीनसँग जोडिएका थिए । त्यसैले उनीहरू गाउँलाई एकदमै याद गर्छन् र त्यहाँ पुगिरहन्छन् ।’
बीबीसी हिन्दीबाट
काठमाडौं — लामो, कालो, घना र बलियो कपाल पाल्ने इच्छा सबैले राख्छन् । यस्तो कपालप्रति धेरैजना आकर्षित हुन्छन् र शरीरको सुन्दरता पनि बढ्छ । उमेर बढ्दै जाँदा कपाल फुल्दै जानु स्वाभाविकै हो । तर आजकलको...
हामी सबैले जीवनमा धेरैचोटि औषधि सेवन गरेका छौं । ट्याब्लेटका अलावा हामीले क्याप्सुल पनि खाएका हुन सक्छौं । क्याप्सुलको रंग दुईथरी हुन्छ तर धेरैजनाले यसमा ध्यान दिँदैनन् । किन यसो हुन्छ त ? खासमा क्याप्सुल...
भारतको बिहारमा एउटा अनौठो बच्चा जन्मिएको छ । सोमवार बिहारको छपरा शरको मुसल्लास्थित एक प्राइभेट क्लिनिकमा चार हात, चार खुट्टा र दुई मुटु भएको बच्चा जन्मिएको हो । भारतीय सञ्चार माध्यमका अनुसार तर, टाउक...
विश्वका प्राय: मुलुकमा लिखित संविधान छ। ती देशमा लिखित संविधानकै आधारमा शासन चल्छ। तीमध्येको नेपाल पनि एउटा हो। नेपालले पछिल्लो पटक ०७२ मा नयाँ संविधान जारी ग-यो। तर, तपाईँलाई थाहा नहुन सक्छ विश्व...
कहिलेकाहीँ हाम्रो आँखा अचानक फर्फराउन थाल्छ । अनि हाम्रो देशमा आँखा फर्फराउनुलाई शुभ अशुभ फलसँग जोडेर हेर्ने गरिन्छ । दाहिने आँखा फर्फराउँदा शुभ हुने अनि देब्रे फर्फराउँदा अशुभ हुने विश्वास गरिन्छ । तर यो...
काठमाडौं — पसलहरूतिर अनि गाडीमा पनि कागती र खुर्सानीलाई धागोमा उनेर झुण्ड्याएको देख्न पाइन्छ । खराब मान्छेको आँखा नलागोस् भन्नका लागि यसरी कागती झुण्ड्याउने गरेको बताइन्छ । हुन त यसलाई अन्धविश्वास भनेर...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...