काठमाडौँ - पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री इमरान खानले भारतसँग आफ्नो सम्बन्ध सबैभन्दा खराब बनेको स्वीकारेका छन् । तर उनले के पनि आशा गरेका छन् भने भारतीय समकक्षी नरेन्द्र मोदी काश्मिर सहित अन्य सबै मतभेदलाई हल गर्न आफूले प्राप्त गरेको जनादेशलाई प्रयोग गर्नेछन् ।

अहिले खान र मोदीको दुवै सांघाई सहयोग संगठन (एससीओ)मा भाग लिन किर्गिस्तानको विश्केकमा छन् । विश्केक जानुभन्दा पहिला रूसी समाचार एजेन्सी 'स्पुत्निक'लाई अन्तर्वार्ता दिँदै खानले भनेका थिए, 'एससीओ सम्मेलनले दुवै देशलाई सँगै काम गर्ने र भारतीय नेतृत्वसँग कुराकानी गर्ने अवसर दिएको छ ।'

'एससीओ सम्मेल्लनले पाकिस्तानलाई भारतसहित अन्य देशसँग आफ्नो सम्बन्ध विकसित गर्न नयाँ मंच दिएको छ,' खानले भने, 'अहिले भारतसँग हाम्रो द्वीपक्षीय सम्बन्ध सायद सबैभन्दा खराब बनेको छ । पाकिस्तान कुनै पनि प्रकारको मध्यस्थताका लागि तयार छ र पाकिस्तानले सबै छिमेकी देशमा शान्तिको कामना गर्दछ ।' युद्धले दुवै देशलाई गरीबीको जालमा फँसाएको खानको तर्क छ ।   

भारतको विदेश मन्त्रालयले गत हप्ता एक विज्ञप्ति जारी गर्दै एससीओ सम्मेलनमा पाकिस्तानी प्रधानमन्त्री सँग मोदीको भेट हुने कुनै सम्भावना नरहेको बताएको थियो । त्यसपछि इमरान खानले दोस्रोपटक मोदीलाई पत्र लेख्दै भारत-पाकिस्तानबीच रहेका सबै मुद्दाहरूलाई वार्ताको माध्यमबाट हल गर्ने अपील गरेका थिए ।

मोदीले बिहीवार पाकिस्तानी राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग कुरा गर्दै भारत-पाकिस्तानको सीमामा प्रायोजित आतंकवादको समस्या रहेको गुनासो गरेका थिए । भारतीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार मोदीले पाकिस्तानसँग वार्ता गर्नुअघि आतंकमुक्त वातावरण देख्न चाहेको बताएका थिए ।

खानले भनेका छन् कि दुवै देशको मुख्य प्रयास शान्ति स्थापना गर्ने र वार्ताको माध्यमबाट मतभेद हटाउने हुनुपर्छ । 'भारतसँग हाम्रो मुख्य मतभेद भनेको काश्मिरको मुद्दा हो, यदि दुवै देशले निर्णय लिन सके भने यो मुद्दा सहजै हल हुन सक्छ,' खानले भने, 'दुर्भाग्य नै मान्नुपर्छ यो विषयमा भारत सहयोगी बन्न सकिरहेको छैन । तर हामी आशा गर्छौं कि प्रधानमन्त्री मोदीसँग प्रचण्ड बहुमत छ र उनले यस जनादेशको प्रयोग पाकिस्तानसँग बलियो सम्बन्ध बनाउन र उपमहाद्वीपमा शान्ति कायम गर्नका लागि प्रयोग गर्नेछन् ।'

पैसाको उपयोगले हतियार किन्ने भन्दा पनि नागरिकलाई गरीबीबाट मुक्त गर्नुपर्ने बताउँदै खानले भने, 'चीनले आफ्ना लाखौँ नागरिकलाई गरीबीको खाडलबाट बाहिर निकालेको छ । हामीलाई आशा छ, भारतसँग हाम्रो तनाव पनि घट्नेछ । हामीले पैसाले हतियार किन्ने बारेमा सोचेका छैनौं । हतियार किन्ने पैसा नागरिकको जीवनस्तरमा लगाउन चाहन्छौं ।'

स्पुत्निकसँगको अन्तर्वार्तामा खानले रूसी सैनिकसँग पाकिस्तानी सेनाको राम्रो सम्बन्ध रहेको बताए । पाकिस्तान र रूसको सैन्य सम्बन्ध बलियो रहेको छ । पाकिस्तान रूससँग संयुक्त सैन्य अभ्यासमा पनि छ । यसबाट दिल्ली भने पटक पटक चिन्तित हुने गरेको छ ।

भारतसँगको सम्बन्धमा खान तुलनात्मक रूपमा नरम देखिएका छन् भने मोदी घमण्डी देखिएका छन् । दोस्रो कार्यकालको सपथ लिएसँगै मोदीले दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग संगठन (सार्क)लाई निष्प्रभावी बनाएर बे अफ बङ्गाल इनिसिएटिभ्स (बिमस्टेक)लाई प्राथमिकता दिने गरी आफ्नो वैदेशिक नीति बनाउने दिशातर्फ अघि बढेको प्रष्टै देखिन्छ ।

पाकिस्तान विरोधी राष्ट्रवादको आडमा चुनाव जितेका मोदीले दक्षिण एसियामा पाकिस्तानको अस्तित्व नै स्वीकार नगर्ने दिशातर्फ बढेको भएपनि पाकिस्तानले बारम्बार वार्तामार्फत समस्याहरू हल गर्नुपर्नेमा जोड दिएको छ ।

-एजेन्सीको सहयोगमा