माघ १८, २०८०
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
साउन १९, २०७६
अमेरिकामा बितेको २४ घन्टामा दुई बेग्लाबेग्लै ठाउँमा भएका गोलीकाण्डमा लगभग ३० जनाको मृत्यु भएको छ ।
मेक्सिकोसँग सीमा जोडिएको टेक्सस राज्यको एल पासोमा २० जनाको ज्यान जाने गरी भएको आक्रमणको केही घन्टा नबित्दै ओहायो राज्यको डेटनमा नौजनाको ज्यान जाने गरी अर्को आक्रमण भएको छ ।
एक हप्ताअघि मात्र क्यालिफोर्नियाको गिलरोयमा एक व्यक्तिले गोलीकाण्ड मच्चाउँदा तीनजनाले ज्यान गुमाउनुपरेको थियो ।
अमेरिकामा गोलीकाण्डको लामै इतिहास छ । सन् २०१९ मा मात्र १७ वटा गोलीकाण्ड भइसकेका छन् ।
अमेरिकाको संघीय अनुसन्धान ब्यूरो (एफबीआई) ले तीन वा त्यसभन्दा बढी मानिसको एकै ठाउँमा हत्या गरिएमा त्यसलाई गोलीकाण्ड (मास शूटिङ) भनी परिभाषित गर्ने गरेको छ ।
अमेरिकामा यति धेरै गोलीकाण्ड हुनुमा सजिलै बन्दूक बोक्न पाइने कानून नै सबभन्दा ठूलो कारण हो । जसले पनि सजिलै बन्दूक र गोली किन्न पाउनाले अतिवादी विचार बोक्ने वा मानसिक समस्या भएका मानिसले पनि बन्दूक चलाउने र निहत्था मानिसको सामूहिक हत्या गर्ने गरेका छन् ।
बन्दूकमा रोक लगाउनका लागि अमेरिकामा विभिन्न पहल भएका छन् तर बन्दूकको पैरवी गर्ने संगठन नेसनल राइफल एसोसिएसन अत्यन्तै शक्तिशाली छ र उसले देशका दुवै मुख्य दल रिपब्लिकन र डेमोक्रटलाई चन्दा दिने गरेको छ । त्यसैले बन्दूक बोक्न प्रतिबन्ध वा नियन्त्रण अत्यन्तै गाह्रो छ । बन्दूकमा नियन्त्रण गर्न नसकेपनि कम्तीमा खरिदकर्ताको पृष्ठभूमि परीक्षण गर्नुपर्ने कानून ब्रेडी याक्टमा अनेकौं छिद्रहरू रहेकाले जोकोहीले पनि बन्दूक किन्न सक्छ ।
अमेरिकामा कुनै पनि गोलीकाण्ड भएको केही दिनसम्म बन्दूक नियन्त्रण सम्बन्धी कुरा उठ्ने तर पछि गएर सामसुम हुने अनि जिन्दगी सामान्य गतिमा अघि बढ्ने गरेको छ । पछि अर्को गोलीकाण्ड मच्चिन्छ र फेरि कुरा उठ्छ र सामसुम हुन्छ । यो शृंखला अनन्तसम्म चलिरहन्छ । बरू न्युजील्यान्डको क्राइस्टचर्चमा ४९ जनाको ज्यान जाने गरी भएको गोलीकाण्डपछि सरकारले बन्दूकमाथि नियन्त्रण लगाएर सर्वसाधारणलाई बन्दूक राज्यलाई हस्तान्तरण गर्न भनेको थियो र जनताले त्यो कुरा माने । तर अमेरिकाको शक्तिशाली बन्दूक समूहले यसो हुन दिँदैन । बन्दूकमाथि नियन्त्रण गर्न खोज्दा अमेरिकी संविधानको दोस्रो संशोधनको हवाला दिँदै त्यसमा रोक लगाउन नमिल्ने तर्क बन्दूकपैरवी समूहले दिन्छ ।
अमेरिकाको यही कानूनको फाइदा अहिले जातिघृणाको विचारधारा राख्नेहरूले उठाउन थालेका छन् । श्वेत राष्ट्रवाद अर्थात् अमेरिका गोराहरूको मात्र हो भन्ने सोच पाल्नेहरूले अश्वेतहरूमाथि आक्रमण गर्ने गरेका छन् । टेक्ससमा हिजो भएको आक्रमण गर्ने व्यक्तिले हिस्प्यानी समुदायका मानिसले अमेरिकामा अतिक्रमण गर्न थालेको भन्दै जातिवादी घोषणापत्र इन्टरनेटमा अप्लोड गरेका थिए । त्यसपछि उनले हिस्प्यानी समुदायहरूलाई लक्षित गरी गोलीकाण्ड मच्चाएका थिए ।
अमेरिकामा आप्रवासीहरूको संख्या बढ्दै जाँदा जातिघृणाका अपराध पनि बढ्दै गएका छन् । अमेरिकाको सान्ता बारबरामा रहेको क्यालिफोर्निया स्टेट विश्वविद्यालयमा मुख्यालय भएको द सेन्टर फर द स्टडी अफ हेट यान्ड एक्सट्रिमिजमले गरेको अनुसन्धान अनुसार, सन् २०१८ मा अमेरिकाका ३० प्रमुख शहरमा जातिघृणाको अपराध विगतको तुलनामा ९ प्रतिशतले बढेको छ । श्वेत क्रिस्चियन मूल्यमान्यतालाई आप्रवासीहरूले खतरामा पारेको भन्दै केही अतिवादी युवकहरूले इतर जातिका मानिसलाई सामूहिक गोलीकाण्डमा हत्या गर्ने गरेका छन् ।
जातिघृणाको यो आगोमा अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले घिउ थप्ने काम गरेका छन् । काला जातिका मानिस र मुसलमानहरूलाई ट्रम्पले स्पष्ट रूपमा मन नपराएको देखाउने गरेका छन् । उनले इतर जातीय तथा इतर धार्मिक समुदायका व्यक्तिहरूविरुद्ध अपमानजनक भाषाको समेत प्रयोग गर्ने गरेका छन् । देशका सर्वोच्च नेताको यस्तो व्यवहारबाट देशका अतिवादी युवकहरू प्रेरित हुनु अनौठो पनि छैन ।
एल पासोका सांसद बेटो ओ रूर्कले त प्रस्ट रूपमा ट्रम्प जातिवादी भएको र उनले अमेरिकीहरूलाई आप्रवासीसँग डराउन उत्प्रेरित गरेको आरोप लगाए । ट्रम्पले मुसलमान, आप्रवासी र काला जातिका मानिसविरुद्ध शत्रुतापूर्ण टिप्पणी गर्ने गरेकाले जातिघृणाले प्रेरित भएर गरिने आक्रमण बढेको स्पष्ट पारे ।
गोलीकाण्डमा पुरुषहरू मात्र संलग्न हुनु पनि उल्लेख्य पक्ष हो । पश्चिमी संस्कृतिलाई आधुनिकताले भित्रैबाट खोक्रो पार्दै लगेकाले यसप्रति एक किसिमको विरक्ति युवावर्गमा आउन थालेको विश्लेषण पनि हुने गर्छ । त्यस्तो विरक्तिले जन्माएको शून्यताको अनुभव र आक्रोशलाई श्वेत युवकहरूले इतर जातीय मानिसको आप्रवाससँग जोडेर आफ्नो आक्रोश पोखेका हुनसक्छन् । अनि उनीहरूको आक्रामकतालाई अभिव्यक्ति दिनका लागि बन्दूक बोक्न पाउने खुकुलो कानून अमेरिकामा छँदैछ । अमेरिकन मेडिकल एसोसिएसनले बन्दूकमार्फत गरिने हिंसालाई महामारीकै रूपमा वर्णन गरे पनि अमेरिकाको बन्दूकपैरवी समूहले बन्दूकमा नियन्त्रण गर्न रोक लगाइरहेको छ ।
अमेरिकाको जनसंख्या कुल विश्वको जनसंख्याको ५ प्रतिशत पनि छैन तर सामूहिक हत्या गर्ने बन्दूकधारीहरूको विश्वव्यापी संख्यामा अमेरिकीहरू ३१ प्र्रतिशतमा पर्छन् । बन्दूकमाथि नियन्त्रण नगर्ने हो भने अमेरिकामा सामूहिक हत्याको शृंखला रोकिनै सक्दैन । धेरैवटा गोली राखेर चलाउन मिल्ने बन्दूकमा त प्रतिबन्ध लगाउनैपर्छ । अनि बन्दूक किन्ने मानिसको पृष्ठभूमि परीक्षणमा निकै कडाइ गर्नुपर्छ । आप्रवासनलाई व्यवस्थित गर्ने अनि अन्तर्जातीय संवादमा जोड दिने कामले जातिघृणालाई घटाउन सक्छ । तर यी सब कुरालाई दीर्घकालीन योजना बनाएर अघि बढ्नुपर्ने हुन्छ । गोलीकाण्डको बेलामा मात्र यी कुराहरू उठाउने अनि अरू बेलामा यसलाई बेवास्ता गर्ने कामले अमेरिकामा बन्दूकबाट हुने हिंसाको शृंखलालाई कायम राख्नेछ ।
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...