×

NMB BANK
NIC ASIA

अग्रलेख

लिपुलेक–कालापानी : उत्साहप्रद जन–जागरण

कात्तिक २४, २०७६

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

सुदूर पश्चिमको पहाडी जिल्ला दार्चुलाको सिरानमा पर्ने भूभाग लिम्पियाधुरा र त्यसमुनिका लिपुलेक, कालापानी समेत नेपाल सिमानाभित्रका भूखण्ड हुन् । लिम्पियाधुरा नेपालको सिमान्त नदी महाकालीको उद्‌गमस्थल नै हो । सन् १८१४-१५ को नेपाल-अङ्ग्रेज लडाञीपछि सन् १८१६ मा भएको द्विपक्षीय सुगौलीको सन्धिमा नेपालका राजाले महाकालीदेखि पश्चिमको भूभागमा मात्र दाबी नगर्ने कुरा लेखिएको छ; अर्थात् महाकाली र त्यसभन्दा पूर्वका सबै क्षेत्र नेपाली इलाका हुन् । त्यसैले ती भेगमा नेपालीहरूको बस्ती हुनु सर्वथा स्वाभाविक हुन्छ । अनुभवी पत्रकार भैरव रिसालले २०१८ सालको जनगणना गराउँदा सँगालेको जानकारी हालै पनि जनसमक्ष ल्याएर वस्तुस्थिति स्पष्ट पार्न सघाउ पु-याउनु भएको छ । त्यसै ताका अर्थात् सन् १९६२ मा भारत र चीन बीच युद्ध हुँदा कालापानी क्षेत्रमा भारतले अस्थायी रूपमा सैनिक शिविर राखेकोमा पछि द्वन्द्व सकिएपछि सो ठाउँ छोड्नु पर्नेमा नछोडेको स्थिति देखिएको छ ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

यसबारे जनस्तरमा बहस चल्दा कसै-कसैले राजा महेन्द्रले कालापानी भारतका जवाहरलाल नेहरूलाई सित्तैं दिए भन्ने गरेको सुनिएको छ । तर कुनै पत्र वा अन्य लिखित प्रमाण बेगर दिएको वा लिएको भन्ने निष्कर्षमा पुग्न मिल्दैन ; भारतपक्षले त्यस्तो दाबी पुग्ने दस्तावेज प्रस्तुत गरेको पनि देखिँदैन । त्यसै पनि देशको भूभाग व्यक्ति विशेषले अरकालाई दिन मिल्ने कुरै आउँदैन । राजा महेन्द्र र राजा वीरेन्द्र दुबैको राज्यकालमा मन्त्री समेतका उच्च पदमा रहेका पशुपतिशम्शेर राणाले शनिवार एक टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा यही कुरालाई इङ्गित गरेका छन् । नेपालको भूभाग हो कसैलाई दिएको छैन,अर्को पक्षले मिचेको नै हो भनेर किटान प्रतिक्रिया दिएका छन् । दार्चुकाको प्रमुख जिल्ला अधिकारी भएर काम गरिसकेका प्रशासक द्वारिकानाथ ढुंगेलका ताजा प्रेस भेटवार्ताले पनि वास्तविकता ठम्याउन आधार जुटाइदिएका छन् ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

हालै दिल्लीले प्रकाशित गरेको राजनीतिक नक्सामा नेपालको हक-भोगमा रहेको र रहने क्षेत्रलाई आफ्नोपट्टि देखाएको घटनाले नेपाली जनतालाई असहमति र विरोधको स्वर सुरिलो पार्न बाध्य पारेको छ । र, यिनै जनस्तरका स्वस्फूर्त आवाज एवं प्रदर्शनलाई ध्यानमा राखेर ओली सरकारले परराष्ट्र मन्त्रालय मार्फत् नेपालको भनाइलाई सार्वजनिक गरेको हो । हिजो शनिवार अपराह्न प्रधानमन्त्री निवासमा भएको सर्वपक्षीय बैठकलाई यसै परिप्रेक्ष्यमा हेरिनु पर्छ । यस क्रममा जनाइएको सहमतिले सत्तासीन दल र तिनका नेतालाई प्रभावकारी कूटनीतिक पहलको थालनी तत्काल गर्न बाटो खोलिदिएको छ । जनस्तरमा नेपाल र भारतबीच सुमधर रहिआएको सम्बन्धलाई दिल्लीका केन्द्रीय तहका शासक प्रशासकका हैकमवादी क्रियाकलापले हानि-नोक्सानी पुर्‍याउन दिन नहुने हो । गए साता भारत सरकारका एक प्रवक्ताले नयाँ नक्साले ‘रत्तिभर’ हेरफेर गरेको छैन भनेर तथ्यसित मेल नखाने वक्तव्य दिएका छन् । दिल्लीको केन्द्रीय राजनीतिक नेतृत्वले यी र विगतका यस्तै कार्यहरूको समीक्षा गर्नु आवश्यक छ ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

भारतको छिमेकमा रहेका सबैजसो देशमा दिल्लीको थिचोमिचो र अहङ्कारले भारतको विरोध हुने गरेको छ । र, यो अकारण हुने गरेको छैन । परिस्थितिमा सुधार ल्याउने हो भने नरेन्द्र मोदीको सरकारले छिमेकलाई प्राथमिकता दिने आफ्नो नीतिलाई कार्यरूप दिने साहस गर्नु पर्दछ ।

Vianet communication
Laxmi Bank
hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
माघ १, २०८०

काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...

भदौ २४, २०८०

संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...

जेठ ३, २०८०

प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्‍मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...

कात्तिक १३, २०८०

संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ ।  नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...

पुस ११, २०८०

कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...

माघ २५, २०८०

काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x