चीनको कोरोना प्रभावित क्षेत्रबाट १७५ जना नेपालीलाई उद्धार गरेर भक्तपुरको खरिपाटीस्थित क्वारेन्टाइनमा राखेको छ ।

उद्धार गरिएका नेपालीलाई घर पठाउनुअघि कोरोना संक्रमण नभएको सुनिश्चित गर्न ‘कोरोना क्वारेन्टाइन’मा राखिएको छ । क्वारेन्टाइनमा पर्याप्त सतर्कता र सुविधाको व्यवस्था गरिएको छ ।

क्वारेन्टाइनमा नियमित स्वास्थ्य परीक्षणको व्यवस्था समेत गरिएको छ । चीनबाट उद्धार गरिएका सबै जनाको पहिलो स्वास्थ्य परीक्षणका लागि नमूना संकलन फागुन ४ गते आइतवार गरिएको थियो ।

काठमाडौंको टेकुस्थित राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाकी निर्देशक डा. रुणा झाको अगुवाइमा १० जना विज्ञको टोलीले नमूना संकलन गरेर परीक्षण गरेको छ । परीक्षणको प्रतिबेदन भने अहिले सम्म गोप्य नै राखिएको छ । 

डा. झालाई नमूना संकलनमा डा. रंजित साह, डा. महेश अधिकारी, बिमलेश कुमार झा, स्विटी उपाध्याय, स्मृति श्रेष्ठ, त्रिभुवनप्रसाद साह, सुनी डंगोल, अविना ओझा र अर्जुन चौधरी सहितले सघाएको चिकित्सकीय टोलीका सदस्य बिमलेश झाले बताए ।

कोरोना भाइरसको संक्रमणबारे जाँच गर्न नमूना संकलन गर्नु सामान्य काम थिएन । भाइरसको संक्रमणबाट चीनमा चिकित्सककै निधन भएका खबर सार्वजनिक भइरहेका बेला नेपाली डाक्टरले साहस र हिम्मतका साथ कसरी नमूना संकलनको काम गर्न सके ?

टोलीमा सहभागी भाइरस सम्बन्धी वैज्ञानिक समेत रहेका भाइरोलोजिस्ट बिमलेशकुमार झाले लोकान्तरसँग कुराकानी गर्दै आफ्ना भोगाइ सुनाएका छन् । झासँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश उनकै शब्दमा –

उद्धार गरिएका नेपाली आउनुअघि खरिपाटीस्थित क्वारेन्टाइन कार्यालय नेपाली सेनाको पूर्ण नियन्त्रणमा थियो । कुनै पनि व्यक्तिलाई भित्र प्रवेश थिएन ।

चीनबाट विद्यार्थी आउनुअघि वातावरणीय अवस्था निरीक्षणका लागि हाम्रो टोली शुक्रवार नै त्यहाँ पुगेको थियो । नेपाली सेनाले त्यहाँ एउटा कन्ट्रोल रुम बनाएको थियो । हाम्रो टोलीले सबै बन्दोबस्ती हेर्‍यो र त्यहाँ ४ वटा ल्याब कक्ष निर्माण गर्न सेनालाई भनेको थियो ।

उद्धार गरिएका नेपाली पुगेपछि आइतवार बिहान ९ बजे हामी त्यहाँ नमूना संकलनका लागि पुग्यौं । नेपाली सेना भने कन्ट्रोल रुममा बसेको थियो । त्यसअघिसम्म सेना पनि विद्यार्थी बसेको ठाउँसम्म पुगेको थिएन । सेनाको पहुँच कन्ट्रोल रुमसम्म मात्र थियो ।

क्वारेन्टाइनमा बसिरहेका विद्यार्थी भने चिन्तित देखिएका थिए । त्यसअघिसम्म खाना वा खाजासम्म दिइएको थिएन । नमूना संकलनपछि मात्रै दिने कुरा तय गरिएको थियो ।

हाम्रो टोलीका १० जना तयार भएर गएका थियौं । सबै जनाले आफ्नो सुरक्षाका लागि पोशाक लगाएका थियौं । अन्तरिक्षमा यात्रा गर्दा लगाउने पोशाक जस्तै देखिन्छ हाम्रो पोशाक । त्यसलाई मेडिकल टर्ममा हामीले ‘पर्सनल प्रोटेक्सन इक्विपमेन्ट’ (पीपीई) भन्छौं । त्यो लगाएपछि संक्रमण हुने सम्भावना हुँदैन ।

प्रयोगशालामा पनि जोखिमपूर्ण भाइरसको परीक्षण गर्दा हामी त्यो पोशाक लगाउने गर्छौं । आर्मीको कन्ट्रोल रुममा पुगेर हामीले माइकिङ गरेर तपाईंहरूको नमूना संकलन गर्न आएका हौं, सहयोग गर्नुहोला भनेर भनेका थियौं । आत्तिनुपर्ने कुरा छैन, नमूना संकलन गरेर त्यसको परीक्षण गर्ने भनेका थियौं । तपाईंहरूको मुखको र्‍याल ‘थ्रोट स्वाब’ र नाकको र्‍याल ‘नेजल स्वाब’ लिनेछौं भनेर माइकिङ गरेर काउन्सलिङ गरेका थियौं । ४ वटा ल्याब कक्ष बनाइएको छ । सबै जना पालैपालो आ–आफ्नो नमूना दिन सहयोग गर्नुहोला भनेर भनेका थियौं ।

हाम्रो टोलीका २–२ जना सदस्यहरू ४ वटा टीममा विभाजित भयौं । १ जना भने सबै टोलीलाई सुपरीवेक्षण गर्नका लागि बस्नुभयो । सबै जनाको मुखभित्र हात समेत पसाएर थ्रोट स्वाब लियौं । आमनेसामने बस्ने मान्छे डराइरहेको अवस्थामा हामीहरू उहाँहरूको ठीक सामुन्ने मात्रै बसेनौं, उहाँहरूको मुखभित्र हात पसाएर स्वाब निकालेका थियौं ।

आफ्नै हातले नमूना झिकेर ‘भाइरल ट्रान्सपोर्ट मिडिया’ कन्टेनरमा ती नमूना राख्यौं । नमूना संकलन गरेर राख्दा पनि हामीले धेरै नै सावधानी अपनाएका थियौं । कन्टेनरमा लिक्विड र नमूना राखेका थियौं । ३ तहमा ‘ट्रिपल प्याकेजिङ लेयर’ले नमूनालाई बेरेका थियौं । ४ डिग्री सेन्टिग्रेड तापक्रममा मेन्टेन गर्नुका साथै स्वाब लिकेज नहोस् भनेर ३ तहमा बेरेका थियौं । चुहावट भएपनि त्यसै कन्टेनरभित्र रहोस् भन्ने सावधानी अपनाएका थियौं ।

हामीले जब नमूना संकलन गरेर फर्किन लाग्दा त्यहाँ उपस्थित रहेका सबै १७५ जनाले एकैपल्ट ताली बजाएर हामीलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियो । तपाईंहरूको हिम्मत र साहसका लागि धन्यवाद दिन चाहन्छौं र देशको लागि यसरी नै काम गर्दै रहनुस् भनेर उहाँहरूले ताली बजाएर धन्यवाद ज्ञापन दिँदै बिदाइ गर्नुभएको थियो । जोखिमपूर्ण काम भएपनि देशको लागि र नेपाली जनताको रक्षाका लागि हाम्रो टोली खट्नुपर्दा हामी सबै जना खुशी छौं ।

उहाँहरूलाई त्यहाँ एउटा कोठामा ३ वटा बेड दिइएको छ । ३/३ मिटरको दुरीमा ती बेडहरू लगाइएको छ । भित्र पनि उहाँहरू मास्क लगाउनुहुन्छ । बिहान खाजा, दिउँसो खाना र बेलुका खाजा दिने गरिएको छ । उहाँहरूलाई बाहिर आउन दिइएको छैन । न त उहाँहरूको कुनै आफन्तलाई नै भेट्न वा प्रवेश दिइएको छ । उहाँहरूलाई समय बिताउनका लागि त्यहाँ वाईफाईसहित इन्टरनेटको सुविधा, टेलिभिजन समेत प्रदान गरिएको छ । खेल्नका लागिभित्रै ब्याडमिन्टन दिइएको छ । भित्रको व्यवस्थापनबाट उहाँहरू पनि सन्तुष्ट हुनुहुन्छ ।

हाम्रो मेन्टर डा. रुणाले हामीलाई नमूना संकलनका लागि तयार पार्नुभएको थियो । देशको सवाल भएका कारण हामीले यस्तो संवेदनशील अवस्थामा कुनै पनि किसिमले आफ्नो खुट्टा कमाउनु हुँदैन भन्ने प्रतिबद्धताका साथ नमूना संकलनका लागि पुगेका थियौं । एक त भाइरस सम्बन्धी हामीले सधै नै काम गर्दै आएको तथा मेडिकल एथिक्सका साथ जागिर खाँदा लिएको शपथलाई ख्याल गर्दै हामी खुशीखुशी त्यो कामका लागि तयार भएका थियौं । 

हामीले आ–आफ्नो घरपरिवारका सदस्यलाई त्यसबारे केही पनि जानकारी दिएका थिएनौं । नमूना संकलन गरेर प्रयोगशालामा राखेर परीक्षण गरिसकेपछि मात्र आ–आफ्ना घरपरिवारलाई भनेका थियौं । धेरैजसो घरपरिवारका सदस्यहरू त्यसपछि ‘सरप्राइज’ हुँदै आत्तिएका थिए । पछि सम्झाउँदै जाँदा देशको लागि भनेर परिवारका सदस्यले स्याबासी पनि दिएका थिए । देशको लागि यस्तो काम गर्न हामी कहिल्यै पछि पर्ने छैनौं । हाम्रो सम्पूर्ण टीम त्यसको लागि पूर्ण रुपमा देशप्रति प्रतिबद्ध छ ।