निर्माणमा भएको लापरवाहीले मोफसलकै पहिलो बुटवल बेलहिया (सुनौली) ‘सिक्स लेन’ सडक पूरा नहुँदै बिग्रिसकेको छ ।

लापरवाही र कमसल सामग्रीको प्रयोगले उद्घाटन नहुँदै सडक भासिएको छ । बुटवल बजार क्षेत्रको ट्राफिक चोकदेखि हस्पिटल लाइनसम्मको उबडखाबड सडकमा यात्रा गर्ने यात्रुलाई सास्ती भइरहेको छ । सडक छेउमा लगाइएका फलामका रेलिङ पनि भाँचिएका छन् । 

कतै डिभाइडर फुटेका छन्, जसले गर्दा दुर्घटनाको जोखिम समेत बढ्दै गएको छ तर सडक डिभिजन कार्यालय बुटवलले बिग्रिएको सडकको मर्मत र निर्माण गर्ने ठेकेदार कम्पनीलाई कारवाही गरेको छैन । हालै बुटवल–बेलहिया सडक विस्तार आयोजनाले सडक डिभिजन कार्यालय बुटवललाई सडक हस्तान्तरण गरेको छ ।

भैरहवाको रणअम्बिका आँखा अस्पतालदेखि राष्ट्र बैंक चोकसम्मको सडकखण्ड उद्घाटन नहुँदै जीर्ण अवस्थामा पुगेको छ । बुटवलको ट्राफिकचोक, पुष्पलाल पार्क, हस्पिटल लाइन लगायतका क्षेत्रमा सडक उबडखाबड बनेको छ । 

सडक हेर्ने जिम्मा हालै सडक डिभिजन कार्यालय बुटवल लिएको छ । डिभिजन कार्यालय कमसल सामग्रीको प्रयोगका कारण नभइ ओभरलोडका कारण सडक खण्ड बिग्रिएको दाबी गर्छ । डिभिजन कार्यालय प्रमुख मेघराज मरासिनीले भारतबाट आउने मालबाहक ओभरलोडका गाडीले सडक बिग्रिएको बताउँछन् ।

उनले लोकान्तरसँग भने, ‘बेलहियाबाट छिरेका मालबाहक ट्रक देब्रेपट्टिको सडक दबेको देखिन्छ । बिटुमिनको कारण पनि यस्तो भएको हुन सक्छ तर यो सडक बिग्रिएको ओभरलोडका गाडीकै कारण भएको हो,’ उनले थपे, ‘ल्याबटेस्ट गरी निर्माण गरिएको हो बिग्रिएको सडक मर्मत गर्छाैं । यसलाई धेरै बिग्रिन दिँदैनौं ।’ २७ किलोमिटर सडक आर्थिक वर्ष २०६८/०६९ मा निर्माण शुरू गरिएको थियो । अझै यो सडक करीब ३ किलोमिटर बन्न बाँकी छ । 

इन्जिनीयर जयलाल मरासिनीले डिजाइनमा कमजोरी भएपनि छोटो समयमै सडक संरचना भासिने समस्या पनि आउने बताए । ‘यस्ता ठूला सडकहरू बेस नपुगेर पनि टुट्न सक्छ । यी सडक १० वर्ष टिक्नुपर्ने हो । सडक निर्माणमा विशेष ध्यान आवश्यक हुन्छ ।’ 

सडकको मिडियममा पीसीजी नगरिएकाले पनि भासिन सक्ने सम्भावना रहेको सडक क्षेत्रका जानकार पनि बताउँछन् । बुटवल–भैरहवा यात्रा गर्ने यात्रु संगम पौडेलले धेरै ठाउँमा नमूना सडक बिग्रिँदा यात्रुलाई झन्झटसँगै दुर्घटनाको जोखिम पनि थपिएको बताए । ‘सडकमा यात्रा गर्दा भोटेकोशीमा र्‍याफ्टिङ गरेजस्तो हुन्छ,’ उनले भने । स–सानो क्षेत्रमा मर्मतसम्भार गर्दा पनि ठेकेदारमार्फत गराउनुपर्ने तर ठेकेदार स–सानो काममा नलाग्ने भएकाले पनि समस्या थपिएको कार्यालयको भनाइ छ ।

बुटवल चौराहादेखि गोलपार्कसम्म उबडखाबड सडकलाई उप्काएर बनाउने र दबेको ठाउँमा त्यसमाथिबाटै पुनः कालोपत्रे गर्ने कार्यालयको योजना बनाएको छ । दुर्घटनाले क्षति पुर्‍याउनेलाई समातेर निर्माण गराउन जवाफदेही समेत बनाउने कार्यालयले बताउँदै आएको छ ।

बुटवल–बेलहिया सडक विस्तार आयोजनाका पूर्व इन्जिनीयर लिलाबहादुर भण्डारीले भन्सार कार्यालयले ओभरलोडका गाडीलाई रोक्न नसक्दा नयाँ सडक बिग्रिएको बताए । ‘बुटवल–बेलहिया सडकको भारबहन क्षमता १०.२ (एक्सएल) अथवा १० हजार २०० किलोग्राम हो । यो सडकको मात्रै हैन । संसारभरका हाइवे सडकको भारबहन क्षमता यहीँ हुन्छ । ती देशमा बढी लोड बोक्ने गाडी चल्न पाउँदैनन् । यहाँ भन्सारबाट पास भएपछि अरुले रोक्न मिल्दैन,’ भण्डारीले लोकान्तरसँग भने, ‘२० प्रतिशत भारबहन क्षमता बढी भएका सडकले ५० प्रतिशत सडक बिगार्छ । शुरूमा डिजाइन गर्दा पनि यो सडकको कमजोरी पनि भएको छ ।’ भारतबाट नेपाल आउने ८० प्रतिशतभन्दा बढी गाडी भारबहन क्षमताभन्दा बढी हुने ट्रक व्यवसायी बताउँछन् ।

सडकको लागत करीब ६ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । आयोजनाको कार्यक्षेत्र २४ किलोमिटर भएकोमा २०७२ चैत १७ गतेको विभागीय निर्णयअनुसार आयोजनाको कार्यक्षेत्र बुटवलको चौराहादेखि गोलपार्क चिडियाखोलासम्म ३.५ किलोमिटर थप भई २७.५० किलोमिटर कायम भएको छ । जसमध्ये २३.२५ किलोमिटर सडक सम्पन्न भइसकेको छ । ४ लेनको बुटवल बजार क्षेत्रको सडक ४ वर्षदेखि ६ लेनमा विस्तार गर्ने योजना घरधनीले अदालतमा मुद्दा दायर गर्दा रोकिएको छ । बुटवलका ३ सयभन्दा बढी घर भत्काउनुपर्ने छ ।