भारतका विभिन्न शहरमा रोजगारी गर्ने नेपालीहरू सीमा नाकामा आउने क्रम तीव्र रूपमा बढेको छ । भारतमा ‘लकडाउन’ केही खुकुलो भएसँगै घर फर्किने नेपालीको लर्को लागेको हो । 

नेपालीहरू अहिले प्रदेश ५ का विभिन्न सीमा नाकामा आएर थुप्रिएका छन् । इलाका प्रहरी कार्यालय बेलहिया (सुनौली)का प्रहरी निरीक्षक ईश्वरी अधिकारीका अनुसार सुनौलीमा १ हजार नेपाली आएका छन् । 

‘शनिबार साँझसम्म मात्रै १२/१५ दिन हिँडेर केही ठाउँमा मालबाहक ट्रकमा चढेर सुनौलीसम्म नेपालीहरू आएका छन्, उनीहरूलाई भारतीय प्रहरीले नौतुना क्वारेन्टाइनमा लगेको छ,’ इन्स्पेक्टर अधिकारीले भने ।

कपिलवस्तुको चारवटा नाकामा आइतबार बिहानसम्म झण्डै १ हजार ५ सयभन्दा बढी नेपालीहरू आइपुगेका छन् ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी दीर्घनारायण पौडेलका अनुसार जिल्लाका ४ प्रमुख नाका कृष्णनगर, सुठौली, चाकरचौडा र विजयपुर नाकामा उनीहरू जम्मा भएका हुन् । भारतमा कोरोना भाइरस तीव्र रूपमा फैलिँदा धेरैको रोजगारी गुमेपछि उनीहरू आफ्नै देश फर्किन सीमा नाकामा आएका हुन् ।

हावाहुरी र पानीमा भिज्दै उनीहरू नेपाल प्रवेश गर्ने प्रतिक्षामा रहेको भएपनि प्रशासनले चासो नदिएपछि उनीहरू चोरबाट खोज्दैछन् ।

भारतले पनि सीमामा आइपुगेका नेपालीहरूलाई राख्न नसकिने चेतावनी दिइसकेको छ । उनीहरूलाई चोरबाटोबाट नेपाल प्रवेश गराउन भारतीय प्रहरीले सहयोगी भूमिका खेलेको छ । 

भारतका विभिन्न शहरबाट नेपाल आउनेहरूको संख्या दिनप्रतिदिन बढ्दै गएसँगै चोरबाटो प्रयोग गरेर नेपाल प्रवेश गर्न सक्नेछन् । 

रूपन्देहीका १ जना, कपिलवस्तुका ५ जना कोरोना संक्रमित युवकहरू चोरबाटो हुँदै नेपाल प्रवेश गरेका हुन् । त्यस्तै नेपालगञ्जका पहिलो कोरोना संक्रमित ६० वर्षिय पुरुष पनि भारतबाटै लकडाउनको अवधिमा नेपाल छिरेका हुन् । 
अहिलेसम्म नेपाल–भारत सरकारको सहमतिअनुसार नेपालतर्फ रहेका भारतीय नेपालको क्वारेन्टाइनमा छन्, भने भारततर्फ रहेका नेपाली सुनौलीको क्वारेन्टाइनमा राख्ने सहमति छ । तर, भारतले अब सीमा आउने नेपालीलाई क्वारेन्टाइनमा राख्न नसक्ने चेतावनी दिइसकेको छ ।

सरकारले नेपालस्थित सीमामा आलपत्र नागरिकलाई विशेष सावधानीका साथ नेपाल ल्याएर क्वारेन्टाइनमा राख्न पहल नगरेपछि उनीहरू लुकिछिपी चोरबाटोबाट नेपाल प्रवेश गर्न बाध्य भएका छन्, जसले गर्दा नेपालमा कोरोनो संक्रमणको जोखि उच्च देखिएको छ । रातको समयमा प्रहरीको आँखा छलेर खुला सीमाबाट नेपाल प्रवेश गर्ने गर्छन् ।

सीमा क्षेत्रमा नेपाली आउने क्रम बढेसँगै सुरक्षा शर्तकताका विषयमा सुरक्षा निकाय गम्भीर रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रूपन्देहीका प्रहरी उपरीक्षक हेमकुमार थापाले बताए ।

‘केन्द्रबाट कुनै निर्देशन नआएसम्म जिल्लाबाट ल्याउन मिल्दैन, हामीलाई केही निर्देशन आएको छैन,’ प्रहरी उपरीक्षक थापाले भने । 

प्रजिअ पौडेलले भने, ‘हामीले जिल्लाको अवस्था गृह मन्त्रालयमा जानकारी गराएका छौं ।

सीमामा रोकिएका नागरिकलाई उतै (भारततर्फ) पठाउने कि नेपाल ल्याउने भन्नेबारे भारतीय पक्षसँग छलफल चलिरहेको छ, छिट्टै निर्णय होला ।’  

कपिलवस्तुका सीमा क्षेत्रमा आएका नागरिकहरूलाई त्यहाँका केही पालिकाले खानाको व्यवस्था गरेका छन् । 

भारतमा काम नपाउने र कम्पनीहरू बन्द हुन थालेपछि उनीहरू खान र बस्न समस्या भएको भन्दै नेपाल फर्किन बाध्य भएको बताउँछन् ।

कृष्णनगर नाकामा १ सय १७ जना, हर्दौनामा १ सय १३ जना, मर्यादपुरमा ७० जना, चाकडचौडामा ९४ जना, हथिहवामा १६ जना र भिल्मीमा १ सय २६ जना नेपाली नागरिकलाई सीमा क्षेत्रमा सुरक्षाकर्मीले कडाइका साथ नियन्त्रणमा राखेको सशस्त्र प्रहरीका एसपी जनक पूरीले बताए ।

सीमा क्षेत्रमा ३ सय मिटरको दुरीमा सीमा सुरक्षा बलका सुरक्षाकर्मीहरू खटाइएको छ । त्यस्तै पश्चिम नवलपरासी, बाँके र बर्दियाका सीमा क्षेत्रमा पनि हजारौं नेपालीहरू आइपुगेका छन् । उनीहरू एक सातादेखि सीमामा नै भोकभोकै खुला आकाशमुनि रात बिताउन बाध्य छन् ।

जिल्ला प्रशासन कार्यालय पश्चिम नवलपरासीका प्रशासकीय अधिकृत सागर गौतमले लुकिछिपी प्रवेश गर्नेलाई पक्राउ गरी क्वारेन्टाइनमा राख्ने गरिएको बताए । उनले दैनिक ५/७ जना जिल्लामा लुकेर प्रवेश गर्ने गरेको भेटिएको उनले बताए । 

परासीमा चारवटै नाका पूर्णरूपमा बन्द छन् । खाद्यान्न र अन्य अत्यावश्यकीय वस्तुहरू पनि रूपन्देहीको बेलहिया नाकाबाट भित्र्याउने गरिएको छ ।

खुला सीमाका कारण प्रदेश ५ कोरोना भाइरसको उच्च जोखिममा छ । अहिलेसम्म प्रदेश ५ मा ३० जनामा कोरोना पुष्टि भइसकेको छ ।