बन्दाबन्दी (लकडाउन) शुरू भएपछि चैत ११ देखि सुनसान बनेको होटल व्यवसाय क्षेत्र अझै खुल्न सकेको छैन ।

लकडाउन खुकुलो बनेसँगै अन्य क्षेत्रहरू विस्तारै खुल्न थालेका छन, तर, पर्यटन/होटल व्यवसाय झण्डै साढे ३ महिना बितिसक्दा पनि खुल्न नसकेको हो । जसका कारण व्यवसाय नै धरासायी बनेको छ । असार १ गतेदेखि सरकारले लकडाउन खुकुलो बनाएर अन्य व्यवसाय सञ्चालन गर्न दिए पनि होटल, सार्वजनिक यातायात, ब्युटिसियन, पार्क र फिल्म हललाई ‘रेड जोन’मै राखेको छ । 

लकडाउन खुकुलो भएपछि चियानास्ता पसलबाहेक अन्य सबै होटलहरू पूर्णरूपमै बन्द छन् । पर्यटन क्षेत्र सहज अवस्थामा आउने कुरा अनिश्चित हुँदा अवस्था गम्भीर आएको व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

होटल तथा रेस्टुरेन्ट व्यवसायी संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष समुन्द्र जिसीले चार महिनादेखि होटल तथा पर्यटन क्षेत्र ठप्प हुँदा व्यवसायी उठ्नै नसक्ने गरी थला परेको बताए ।

‘राज्यले हामीलाई रेडजोनमै राख्यो । यो अवधिसम्म हाम्रो दुई अर्बभन्दा बढीको नोक्सानी भएको छ । हामीले लामो समयसम्म राज्यले भनेको मानेर बस्यौं । हामीलाई अब राहत प्याकेज चाहिन्छ, विस्तारै होटल पनि खोल्न दिनुपर्छ,’ जिसीले भने ।

रुपन्देहीमा साना ठूला गरी ४५ सय होटल तथा रेष्टुरेन्ट छन् । ती मध्ये स्टार लेभलदेखि फाइभ स्टारसम्मका  १० वटा होटल छन् ।

बुटवल, भैरहवा र लुम्बिनी क्षेत्रमा पर्यटनलाई लक्षित गरी धमाधम स्टार होटल खुल्ने क्रम बढ्दै गएको थियो । अहिले सिंगो होटल व्यवसाय धरापमा छ ।

विदेशबाट ल्याइएका व्यक्तिहरूलाई पेमेन्ट लिने गरी होटललाई क्वारेन्टीन बनाएर राख्न आफूहरू तयार रहेको व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

सिद्धार्थ होटल एसोसिएसनका अध्यक्ष चन्द्रप्रकाश श्रेष्ठले सार्वजनिक गाडी र हवाइजहाज सञ्चालन नहुँदासम्म होटल व्यवसाय सञ्चालन हुने अवस्था नै नरहेको बताउँछन् । 

‘राज्यले बजेटमा उद्योगको र पर्यटन क्षेत्रमा विद्युत् डिमाण्ड चार्जमा छुट दिने बतायो तर, बिजुलीमा बिल तिर्न जाँदा छुट दिएनन्,’ उनले भने, ‘बैंक ब्याजमा छुट पनि दिएको छैन । बैंकले ताकेता गरेको छ । कहाँबाट बैंकलाई ब्याज र किस्ता तिर्ने ? लकडाउन अवधिको ब्याज र किस्ता बुझाउनुपर्ने समयावधि पछाडि सारिदिनुपर्छ ।’

प्रदेश पाँचको अस्थायी राजधानी रुपन्देही तोकिनु, अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भैरहवामा निर्माणको अन्तिम चरणमा पुग्नु आदि कारणले रूपन्देहीमा होटल व्यवसायमा फस्टाउँदै गएको थियो । 

गएको पुसमा चीनको वुहानबाट शुरू भएको कोरोनाभाइरस (कोभिड– १९) को महामारी नेपालसँगै विश्वभर फैलिँदा अहिले पर्यटन क्षेत्र ठप्प छ, जसले गर्दा ठूलो लगानी गरी सञ्चालनमा आएका होटलहरू अहिले बन्द हुने अवस्थामा छन्, लगानी नै जोखिममा परेको छ ।

लुम्बिनी होटल संघ नेपालका अध्यक्ष मिथुन श्रेष्ठले लामो लकडाउनसँगै सबै क्षेत्रको ताकेताले व्यवसायीहरू होटल नै छाडेर हिँडन थालेको बताए ।

उनले भने, ‘लुम्बिनीमा सयभन्दा बढी होटल छन् । तीमध्ये ४५ प्रतिशतले भाडामा घर लिएर सञ्चालित छन् । दुई जना व्यवसायीले त घरधनीले भाडा तारन्तार भाडा माग्ने, बैंकले किस्ता र ब्याजका लागि ताकेता गर्ने गरेपछि होटल नै छाडेर हिँड्नुभयो ।’

उनले थपे, ‘यही अवस्था अझै दुई महिना लम्बिएर जाने हो भने हामी पनि हात उठाउनुपर्ने अवस्थामा पुग्छौं, होटल व्यवसाय क्षेत्र पूर्णरूपमा ध्वस्त हुन्छ ।’ 

लुम्बिनीमा मात्रै पर्यटन क्षेत्रले १ अर्बभन्दा बढी गुमाएको छ ।