हुम्ला जिल्लाको सिमिकोट गाउँपालिका वडा नं. ४ बुराउँसेको लामा वस्तीमा होम स्टेले परिवर्तन ल्याएको छ । प्रदेश सरकारको उद्योग पर्यटन बन तथा वातावरण मन्त्रालय अन्तर्गत डिभिजन वन कार्यालय हुम्लाले त्यहाँको लामा बस्तीमा पुरीखाँर सामुदायिक होम स्टे सञ्चालनमा ल्याएको हो । कार्यालयले होम स्टे निर्माणमा लगानी गरेपछि गोठबाटै घर जाने चलनको अन्त्य भएको छ भने हरेकको घरमा चर्पी सुधार भएको छ ।

लामा बस्तीको पुरानो सामाग्रीहरु संकलन गरेर संग्राहलयसमेत निर्माण गरिएको छ । हाल उक्त बस्तीका ६७ वटा लामा समुदायका घरमा होम स्टे सञ्चालनमा आउँदा पर्यटकहरुको आकर्षण बढेको र त्यसले लामा बस्तीको आर्थिक रुपमान्तरणमा टेवा पुगेको होम स्टे सञ्चालन समितिका सचिव अम्जुक लामाले बताए ।

‘आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा हामीलाई डिभिजन वन कार्यालयले ३८ लाख बजेट दिएको थियो । गत आर्थिक वर्षमा थप तीस लाख बजेट पायौं,' उनले भने, ‘त्यसबाट हामीले संग्राहलय निर्माण, विभिन्न परिकार निर्माण तालिम, वेवसाइट निर्माण, चर्पी सुधार र ६७ घरमा होम स्टे सञ्चालन गरेका छौं ।’ उनका अनुसार उक्त होम स्टेमा लामा जातिको परिकार खुवाउने गरिएको छ ।

‘हामीले होम स्टेमा लोकल अल्कोहल, घोडामर्चा चिया, पुदिना  चिया, गन्धाईनो चिया, तारुचुक चिया, घ्यूको साथमा भोटे चिया, नक्टांग चिया र सातु चिया उपलब्ध गराएका छौं,' अध्यक्ष छिरिङ लामाले भने, ‘अर्गानिक खानाहरु, अण्डा, मासु, दुध दहि पनि हामीले व्यवस्था गरेका छौं ।’

डिभिजन वन कार्यालय हुम्लाका प्रमुख निरज झाले होम स्टेमा राम्रो काम भएको बताए । ‘उहाँहरुले आफ्नो मौलिक पहिचान झल्कने परिकार, झाँकी पनि देखाउने गर्नु भएको छ,' उनले भने, ‘यो कामले हामीमा पनि उत्साह ल्याएको छ । सबै काम राम्रो भएका कारण हामीले भुक्तानी पनि दिइसकेका छौं ।’

अनुगमनमा गएका उद्योग पर्यटन बन तथा वातावरण मन्त्री नन्दसिंह बुढाले लामा जातिको संस्कृति जोगाउन लगानी गरिएको बताए ।

‘उहाँहरुको मौलिक संस्कार र संस्कृतिलाई जगेर्ना गर्न सकियोस् र त्यसबाट आन्तरिक र वाह्य पर्यटनको विकास गरी लामा बस्तीलाई आत्मनिर्भर बनाउन सकियोस भन्ने ध्येयका साथ हामीले यो स्थान छनौट गरेका हौं,' उनले भने, ‘आगामी दिनमा यो होम स्टेबाट नागरिकले पर्याप्त लाभ लिनेछन् भन्ने अपेक्षा गर्दछु । हामी यहाँहरुको क्षमता विस्तार गर्न अरु के गर्न सकिन्छ तयार छौं ।’

उनले कला र संस्कृतिमा कर्णाली धनी रहेको बताउँदै यो लामा संस्कृतिको रक्षा गर्न र यसलाई पर्यटनको आधार निर्माण गर्न इमान्दारीपूर्वक काम गर्न अनुरोध गरे । ‘तपाईले सञ्चालन गरेको यो होम स्टेमा आउने पर्यटकहरुलाई खुशी बनाउनु होला,' उनले भने, ‘यसले यहाँको समग्र अवस्थामा परिवर्तन ल्याउने पक्का छ ।’