पोखरामा सन् २०२० मा भएको अधिक वर्षाले ५० वर्षयताकै रेकर्ड ‘ब्रेक’ गरेको छ ।

यो रेकर्डले सन् २०२० को ३ महिना बाँकी छँदै ३ रेकर्ड ब्रेक भएको हो । ती हुन् – वर्षभरिकै अधिक वर्षा, मनसुनी वर्षा र सेप्टेम्बर महिनामा भएको वर्षा । 

जल तथा मौसम विज्ञान कार्यालय पोखराका प्रमुख वरिष्ठ मौसमविद् राजारामप्रसाद ढकाल भन्छन्, ‘हामीसँग सन् १९७१ देखि हालसम्म ५० वर्षसम्म भएको वर्षाको रेकर्ड छ । ती रेकर्ड हेर्दा यो वर्ष सन् २०२० मा भएको वर्षाले ३ रेकर्ड ब्रेक गरेको हो ।’

जसअनुसार सन् २०२० को जनवरीदेखि शनिवार सेप्टेम्बर २६ सम्म ५ हजार ५९ मिलिमिटर अर्थात् ५० वर्षभरिकै अत्यधिक वर्षा भएको हो । मनसुनी वर्षा मात्रै ४ हजार ३९६ मिलिमिटर भएको छ । मनसुनी वर्षा यो ९ महिना अवधिमा भएको वर्षाको तुलनामा ८० प्रतिशत हुन आउँछ । 

नेपालमा मनसुन जुन १० देखि भित्रिएर सेप्टेम्बर २३ सम्म (१२० दिन) रहने गर्दछ । यसअघि सन् १९९८ मा सबैभन्दा बढी ४ हजार ८७९ मिलिमिटर वर्षा भएको रेकर्ड छ । त्यसबेला मनसुनी वर्षा ३ हजार ९२० मिलिमिटर भएको थियो । 

पोखरामा सन् २०१९ मा ३ हजार ९२ मिलिमिटर र मनसुनी वर्षा २ हजार ८३ भएको थियो भने अघिल्लो वर्ष सन् २०१८ मा वर्षभरि २ हजार ९३४ मिलिमिटर र मनसुनी वर्षा २ हजार १६३ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो । 

अझ रोचक के छ भने यस वर्षको सेप्टेम्बरमा ५० वर्षयताकै अधिक वर्षा भएको छ । वरिष्ठ मौसमविद् ढकालका अनुसार पोखरामा २६ दिन अवधिसम्म १ हजार ३०५ मिलिमिटर वर्षा भएको हो । यसअघि सन् २००७ को सेप्टेम्बर महिनामा १ हजार १८६ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो । सो रेकर्ड १ महिना अवधिमा हुने वर्षा तुलनामा अहिलेसम्म तोडिएको थिएन ।

पोखरामा सामान्यतया सेप्टेम्बर महिनामा सरदर ६४० मिलिमिटर वर्षा हुने गर्दछ । सरदर हुने वर्षाको दोब्बर अर्थात् १ हजार ३०५ मिलिमिटर वर्षा भएको हो । अझ केही दिन मनसुन कायम रहेकाले यो संख्या बढ्न सक्ने अनुमान छ ।

हावापानी विज्ञान महाशाखाका अनुसार सेप्टेम्बर महिना मनसुनको अन्तिम महिना मानिन्छ । सामान्यतया सेप्टेम्बर २३ सम्म मनसुन सकिने भए पनि यस वर्ष बढेको हो । अझै केही दिन मनसुनी वर्षा हुने हावापानी तथा मौसम विज्ञान विभागका सूचना अधिकारी विक्रम श्रेष्ठ जुवाले जानकारी दिए । 

यसपालि भारतको बिहारमा न्यून चापीय क्षेत्र रहेको हुँदा अधिक वर्षा भएको मौसमविद् बताउँछन् । मौसमी वायु उत्तर–पूर्व सरेकाले अझै केही दिन नेपालको पूर्वी भेगमा अत्याधिक वर्षा हुने अनुमान छ । कास्कीको लुम्ले नेपालमै सबैभन्दा बढी पानी पर्ने क्षेत्र मानिन्छ ।

पोखरामा शुक्रवार साँझ मात्रै करीब १३ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो । वर्षाका कारण पोखराका सडकहरू जलमग्न भएका थिए । मुसलधारे वर्षाका कारण पोखराको महेन्द्रपुल, पालिखेचोक, लेकसाइड, सिर्जनाचोक, सिद्धार्थचोक, राष्ट्र बैंक चोक, बिरौटा लगायतमा सवारी आवातजावतमा समेत समस्या भएको थियो ।

शुक्रवार सबैभन्दा बढी नवलपरासीको परासीमा देशमै सबैभन्दा बढी १६८ मिलिमिटर वर्षा भएको जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ ।