लुम्बिनी प्रदेश सभाले स्थायी राजधानी र नामकरणको विषय झण्डै ३ वर्षपछि टुंगो लगाएको दिन गत मंगलवार प्रदेश सभामा मतविभाजन हुँदा सांसद सुष्मा यादव अग्रपंक्तिमा नै थिइन् । यादव प्रदेश सभाकी कान्छी माननीय हुन् ।

प्रदेशसभा स्थापना भएको लामो समयपछि राजधानीको विषय टुंग्याउँदा उनको मनमा ठूलो हर्ष थियो । किनभने कपिलवस्तुका जनताले उनलाई पटक–पटक ‘सांसदज्यू राजधानी र नामकरणको विषय कहिले टुंगो लाग्छ’ भनेर सोध्ने गर्थे । त्यसको जवाफ कामबाटै दिने समय आएको थियो ।

मुलुकमा संघीयता कार्यान्वनसँगै २०७४ सालमा प्रदेश सभामा छिर्दा सांसद यादव २७ वर्षकी थिइन् । २०४७ पुस १ गते कपिलवस्तुको मायादेवी गाउँपालिका–१ सेमरामा जन्मिएकी हुन् यादव ।

२०६३ सालदेखि तत्कालीन एमालेको भातृ संगठन युथ फोर्सबाट राजनीतिमा आवद्ध भएकी यादवलाई १० वर्षको कम अवधिमै प्रदेश सांसद बन्ने अवसर जुर्‍यो । उनी नेकपा कपिलवस्तुबाट प्रदेश सभाकी समानुपातिका सांसद हुन् ।

‘राजनीति सोचेजस्तो हुने रहेनछ । बिस्तारै बुझ्दै छु । मधेशकी चेली म केही माथि उठेर संसदसम्म आइपुगेकी छु । मधेशमा पछाडि परेका महिला, मधेशी महिला र बालबालिकाको उत्थानको क्षेत्रमा काम गर्ने धेरै मन छ,’ उनी भन्छिन्, ‘राजनीतिमा जे देखिन्छ, त्यो नहुने । नसोचेको कुरा झयाप्पै भइहाल्ने रहेछ । तर पछाडि परेको मधेशका बारेमा योजना र कार्यक्रममा भन्दा अन्यमा जोड देखिने रहेछ ।’

प्रदेशको स्थायी राजधानी तोक्ने विषयले पनि उनलाई अचम्म लागेको छ । पार्टीका केही नेताले राजधानी र नामकरणको प्रस्ताव छिट्टै आउँदैछ भनेर भने पनि एक्कासी आउँला भन्ने उनलाई लागेको थिएन । प्रस्ताव आएर प्रदेश सभामा पेश हुँदाको दिन उनी कपिलवस्तु थिइन् । 

यादव अहिले नेकपा कपिलवस्तुकी जिल्ला सदस्य हुन् । उनका पति काशीराम यादव पनि राजनीतिमै लागेकाले सुष्मालाई विवाहपछि पनि राजनीतिमा अगाडि बढ्न सहज भएको अनुभव सुनाउँछिन् उनी । उनका बुवा वृजलाल यादव तत्कालीन एमालेबाट गाविस अध्यक्ष थिए । 

बुवा राजनीतिमा लागेको देखेपछि उनलाई पनि राजनीति बुझ्ने अवसर बनेसँगै एसएलसी उत्तीर्ण गरिन् । बिहेपछि उनका पति माओवादी जनयुद्धमा समेत लागेकाले उनी पनि पार्टी परिवर्तन गरी माओवादीमा आवद्ध भइन् । किनभने उनका पति काशीराम माओवादी थिए ।

माओवादीमा आवद्ध भएपछि उनी कपिलवस्तुको दक्षिणी क्षेत्रमा संगठन विस्तारसँगै पार्टीका विभिन्न काममा खटिइन् । राजनीतिसँगै उनले कपिलस्तुको तौलिहवा बहुमुखी क्याम्पसबाट स्नातक तह उत्तीर्ण समेत गरिन् ।

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा उनी नेकपा उम्मेदवाहरू पूर्व कृषिमन्त्री चक्रपाणि खनाल, प्रदेससभा सांसद विष्णु पन्थी लगायतका नेतालाई निर्वाचनमा जिताउन सधै खटिरहिन् । उनको जिम्मा कपिलवस्तुको दक्षिणी क्षेत्र थियो । यादव खटिएको क्षेत्रमा दुवै उम्मेदवार विजयी भए । त्यसपछि उनलाई पनि पार्टीले समानुपातिकबाट प्रदेश सभामा सांसद बनाउने निर्णय गर्‍यो ।

कपिलवस्तुबाट प्रदेश सभामा ४ जनाको नाम छनोट गरी पठाएको थियो । त्यसमध्ये पूर्व माओवादीबाट २ जना र पूर्व एमालेबाट २ जना थिए । त्यसमा पूर्व माओवादीबाट यादव र पूर्व एमालेबाट फौजिया नसिम समानुपातिकमा छनोट भए । छनोटसँगै उनको प्रदेशसभा प्रवेशको ढोका खुल्यो । प्रदेश सभामा धेरै बैठक भए पनि उनले हालसम्म जम्मा ५ पटक मात्र बोलेकी छिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘सदनमा धेरै त बोल्न पाएकी छैन । बोल्दा किसानलाई मलखाद, कपिलस्तुका दक्षिणी क्षेत्रमा डुबानको समस्या लगायतका जनताका विषय उठाएकी छु ।’ महिला र बालबालिकाका विभिन्न योजनाका लागि सामाजिक विकास मन्त्रालयमा योजना पारिदिन पनि प्रस्ताव गरेको उनी बताउँछिन् ।

दाङको देउखुरी स्थायी राजधानी बनाएकाले सबैको अपनत्व भएको उनले बताइन् । ‘हाम्रो मुख्यमन्त्रीजीले कसैलाई पनि काखा र पाखा गर्नुभएको छैन । सबैको भावना समेटिएको छ । हामीले पनि कपिलवस्तु बनाउनुपर्छ । बुटवललाई मात्र हेरेर भएन, बर्दियादेखि रुकुमपूर्वसम्मलाई पनि हेर्नुपर्‍यो नि !’ अब आउने निर्वाचनमा यादवले प्रत्यक्ष चुवान लड्ने इच्छा राखेकी छन् । ‘पार्टीले टिकट दियो भने आउँदो निर्वाचनमा प्रत्यक्ष निर्वाचन जितेर आउने चाहना छ,’ उनले भनिन् ।

राजधानीका लागि चर्चामा रहेका ठाउँमध्ये एउटालाई केन्द्र तय गर्दा अर्काे ठाउँमा विरोध हुने स्वाभाविक रहेको यादवले बताइन् । ‘कपिलवस्तुका हामी सांसदहरू पनि कपिलवस्तुलाई राजधानी बनाउनुपर्छ भनेर लागेका हौं । तर एक ठाउँ त तय गर्नुपर्‍यो नि ! देउखुरी उपत्यका राजधानीका लागि उत्तम ठाउँ हो । त्यहाँ राजधानी बनेपछि मधेशको पनि विकासमा टेवा पुग्छ,’ उनले भनिन् । समाजसेवी र जनमुखी नेत्री बन्ने यादवको दृढ इच्छा छ ।