मंसिर २, २०८०
गोपाललाई सानैदेखि धूमपानको लत बसेको थियो, शायद संगतको प्रभाव भनेको यही हुनुपर्छ । घरमा बाबुदाजुहरू हुक्का तान्थे । त्यति बेलाको चलन के भने सबैभन्दा सानोले तमाखु भर्नुपर्ने । त्यतिसम्म त ठीकै थियो, सल्काएर समे...
किन बगिरहेछ
यो जिन्दगीमाथि आँसुको भेल
किन मडारिरहेछ
यो आकाशमा पारमाणविक फ्युजनको बादल ?
किन जमिरहेछन्
समयको फ्रिजभित्र मान्छेका मनहरू
र किन फुलिरहेछन्
यो सिङ्गो पृथ्वीमाथि राता पप्पी फूलहरू ?
म त,
किनारामा उभिएको मान्छे !
हेरिरहेछु आज
कसरी बग्दैछ
धमिलो पानीसँगै इतिहासको आफ्नो अनुहार ?
सिरानघरे घिसिङ थेबाले
खोरियामा हलगोरु नार्दै छन् कि
उनैलाई नारेर
गैह्रीखेत जोतिरहेछ – यो देश !
भोका तारहरू
रेटिरहेको यो सारङ्गीले
जीवनको गीत गाइरहेछ कि
मानवशास्त्रको सौन्दर्य मेटाइरहेछ ?
र सहर छिरेर
हराएको कुमाल कान्छाले
श्रमको बजारमूल्य थापिरहेछ कि
आफूले आफैंलाई बेखबर बेचिरहेछ ?
म त,
किनारामा उभिएको मान्छे !
नियालिरहेछु आज
कसरी कुल्चिँदै छ
दरबारको खुरले सुत्केरी आमाका नानीहरू ?
धनुषकाँड बोकेर
सिकार खेलिरहेको पारुहाङ
थाहै नपाई
किन आफैं सिकार बनिरहेछ ?
उदाङ्गो पेटीमा बसेर
समाजशास्त्रको भोटो सिलाउन
आफूजस्तै बुढो कल
हरदम घुमाइरहने निठुरामको
किन यसरी टुटिरहन्छ – जीवनको धागो ?
आफैंलाई गालेर
दर्शनशास्त्रमा पाइन हाल्न
आरन फुकिरहेको बाटुलचनको
किन भत्किरहन्छ – स्वाभिमानको धौलागिरि ?
म त,
किनारामा उभिएको मान्छे !
साक्षी बनिरहेछु आज
कसरी खाँदैछन् धमिराहरूले
जिन्दगीका सारा विजयसालका बोटहरू ?
कसले नार्दैछ – जुवामा मान्छे
किन मेटिँदैछ – जीवनको गीत
कसरी निभ्दैछ – विचारको उज्यालो
कसले उधार्दैछ – समाजशास्त्रको भोटो
र कहाँबाट चोरिँदैछ – श्रमको बजारमूल्य ?
सबका सब थाहा छ मलाई
मान्छे,
किनारामा उभिए पनि
यो माटोको माया त नघट्दोरहेछ !
पानी अन्तै बगेर जान्छ
तर किनारा त,
नदीले बगाएको आफ्नो मन
फर्की आउने आशमा युगौं पर्खिरहँदोरहेछ !
जति कुल्चिन सक्छौ
निशङ्कोच कुल्च मेरो छातीमा
र धित् मरुञ्जेल उडाऊ – यो आदिवासी धूलो !
तिम्रो भरोसाको स्तम्भ ढालेर
यो भुइँको नाम लेख्न
अब म अन्तिमचोटि उठ्ने बेला भएको छ !
म त,
किनारामा उभिएको मान्छे !
बुझ्दै छु आज
किन डराउँछन्
उनीहरू ऐना अगाडि उभिन
र किन हराउँदैछ - मेरो जीवनको रङ ?
गोपाललाई सानैदेखि धूमपानको लत बसेको थियो, शायद संगतको प्रभाव भनेको यही हुनुपर्छ । घरमा बाबुदाजुहरू हुक्का तान्थे । त्यति बेलाको चलन के भने सबैभन्दा सानोले तमाखु भर्नुपर्ने । त्यतिसम्म त ठीकै थियो, सल्काएर समे...
त्यो शिक्षकले पढायो, नेता बन्न सिकायो र त आज देशको बागडोर चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, कर्मचारी बन्न सिकायो र त आज देशको प्रशासन चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, डाक्टर बन्न सिकायो र त आज हजारौ...
वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा. ओम मूर्ति ‘अनिल’द्वारा लिखित पुस्तक ‘जीवन्त सम्बन्ध’ लोकार्पण गरिएको छ। शुक्रबार राजधानीको बसुन्धरामा एक कार्यक्रमकाबीच लेखक डा. ओम मूर्तिकी आमा राजकुमा...
वरिष्ठ पत्रकार तथा साहित्यकार आचार्य कमल रिजालद्वारा लिखित उपन्यास ‘सुकर्म’को अंग्रेजी संस्करण ‘डीप क्वेस्ट' प्रकाशित भएको छ । २०६९ सालमा नेपालीमा प्रकाशित उक्त उपन्यासको अंग्रेजी संस्करणलाई स...
गुणराज ढकाल सामाजिक सञ्जालमा अभ्यस्त हुन थालेपछि अध्ययन गर्ने बानी निकै घटेको छ । सामाजिक सञ्जालमा आउने टिप्पणीबाटै हामीले आफ्नो दृष्टिकोण बनाउने गर्दछौं । विषयको गहिराइसम्म पुगेर अध्ययन तथा विश्लेषण गर...
विसं २०७९ को मदन पुरस्कार प्राप्त गरेको ‘ऐँठन’ उपन्यासका लेखक विवेक ओझालाई गृहनगर टीकापुरमा विभिन्न संघसंस्थाले सम्मान गरेका छन् । ओझालाई नेपाल रेडक्रस सोसाइटी टीकापुर उपशाखा, उद्योग वाणिज्य सङ्घ, ...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...