मंसिर ११, २०८०
जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...
योगको कक्षामा धेरैजसो मानिस यस कुरामा चिन्ता व्यक्त गर्छन् कि के उनीहरु सही रुपमा सास लिइरहेका छन् या उनीहरुको खुट्टा सही दिशामा छ ।
तर केही मानिस दोधारमा रहने गरेका छन् कि के उनीहरुलाई यो कक्षामा सहभागी हुँदा आफ्नो धर्मा भ्रष्ट त हुने छैन् ।
अमेरिकामा बस्ने एक मुस्लिम महिला फरीदा हमजाले योग शिक्षक बन्ने फैसला गरिन् र उनी तीन वर्षदेखि योग गरिरहेकी छिन् ।
उनी भन्छिन्,‘जब म आफ्नो परिवार तथा केही साथीसँग यस बरेमा बताउँछु, तब उनीहरुको प्रतिक्रिया सकारात्मक पाउँदिन । उनीहरु हैरान थिए कि आखिर म किन यो गरिरहेको छु, किनकी यो इस्लाम विरुद्ध हो ।’
विश्वभरमा कयौं मुस्लिम, इसाइ तथा यहूदी योगलाई लिएर यस खालका संदेश व्यक्त गर्छन् ।
उनीहरुलाई योगलाई हिन्दू र बौद्ध धर्मसँग जोडीएको एक प्राचीन आध्यात्मिक साधनको रुपमा हेर्छन् । विसं २०१२ मा बेलायतमा एक योज्ञ कक्षालाई चर्चले प्रतिवन्धित गरेको थियो ।
पादरी जोन शैडलर बताउँछन्,‘योग एक हिन्दू आध्यात्मिक साधना हो । एक क्याथोलिक चर्चा भएका कारण हामीले इसाईको उपदेश प्रचारित गर्न आवश्यक छ ।’
अमेरिकामा पनि प्रमुख पादरी यागलाई शैतानीको रुपमा लिन्छन् । त के योग एक धार्मिक क्रिया हो ?
योग लण्डन का सह संस्थापक रेबेका फ्रैच भन्छिन्,‘योग एक व्यापाक शव्द हो र यस कारण कठिनाई भएको छ ।’
उनी भन्छिन् योग कयौं प्रकारका छन् र ति मध्ये केही अरुको तुलनामा धार्मि छ । उदाहरणका लागि हरे कृष्ण साधु भक्ति योगका अनुयायी छन् ।
पश्मिमा मानिस आम रुपमा जिसलाई योग सम्झन्छन् त्यो हठ योग हो । यसमा शारीरिक र मानसिक शक्ति बढाउन जोड दिइन्छ ।
तर जसलाई चेतना मानिन्छ त्यो परम्परामा पनि निर्भर छ ।
कयौं हिन्दुका अनुसार योगको माध्यमबाट तपाई प्राकृतिक रुपमा सही स्वरुप र आफ्नो वास्तविक स्थितिका बारेमा जानकारी लिन सक्छ । जबकी कयौं यसलाई जन्म मृत्युको बन्धनबाट छुटकारा पाउने साधन मान्छन् । यो सब इसाइ, इस्लाम तथा दोस्रो धर्ममा मान्य छ या छैन यो एक बहसको विषय बनेको छ ।
उदाहरणका लागि सूर्य नमस्कार शारीरिक क्रियासँग सम्बन्धित एक यौगिक आसन हो, तर यो हिन्दू देवता सूयोको आराधनासँग जोडिएको छ ।
फ्रैच बताउँछिन्, ‘यो केही धार्मिक छ, तर यो तपाईको नजरमा निर्भर हुन्छ ।
जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...
घरमा माउसुली देखिनु एक सामान्य घटना हो । सामान्यरुपमा हेर्दा यो एक जीव हो तर जीव जन्तु मनुष्यको प्रकृतिको एक महत्वपूर्ण हिस्सा मान्ने हिन्दू शास्त्रमा माउसुली बारे जोडिएको गतिविधिबारे विस्तृत जानकारी छ ।...
काठमाडौं -केही मानिस धार्मिक मान्यताका कारण लसुन र प्याज खाँदैनन् । विशेषगरी ब्राह्मणहरू लसुन प्याज खाँदैनन् । यसरी नखानुका वैज्ञानिक र धार्मिक कारण छन् । आयुर्वेदका अनुसार खाद्य पदार्थलाई तीनवटा श्रेणीमा बाँड...
सनातन धर्ममा गोत्रको धेरै महत्व हुन्छ । ‘गोत्र’को शाब्दिक अर्थ त धेरै व्यापक हुन्छ । यद्यपि विद्वानहरुले समय–समयमा यसरबारे यथोचित व्यख्या गरेका छन् । ‘गो’ अर्थात् इन्द्रिय, र &...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीहरूको म...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीह...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...