चीनले प्रयोगात्मक मौसम परिवर्तन कार्यक्रमलाई विस्तार गरेर भारतको भन्दा डेढ गुणा बढी क्षेत्रफल समेट्ने योजना सार्वजनिक गरेको छ । 

स्टेट काउन्सिलले जारी गरेको विज्ञप्तिअनुसार, सन् २०२५ सम्म चीनले मौसम परिवर्तन प्रणाली विकसित गरिसकेको हुनेछ । यसको आधारभूत अनुसन्धान र महत्त्वपूर्ण प्रविधिमा भएका विकास अनि सुरक्षा जोखिम रोकथाममा सुधारका कारण चीनले यो उपलब्धि हासिल गर्न सकेको हो । 

अबको पाँच वर्षमा कृत्रिम वर्षा वा हिमपातले ५५ लाख वर्ग किलोमिटर क्षेत्र ओगट्नेछ भने पाँच लाख ८० हजार वर्ग किलोमिटरमा असिना रोक्ने प्रविधि अपनाइनेछ । 

यस कार्यक्रमले विपत राहत, कृषि उत्पादन, जंगल र घाँसेमैदानमा हुने आगलागीको आपतकालीन रोकथाम तथा असामान्य उच्च तापक्रम वा सुक्खा रोक्न सहायता गर्नेछ ।

चीनले कृषि क्षेत्रको सुरक्षा तथा महत्त्वपूर्ण आयोजनमा सफा आकाशका लागि मौसम नियन्त्रण गर्न पहिलेदेखि नै प्रयास गरिरहेको थियो । चीनको राजधानी बेइजिङमा महत्त्वपूर्ण राजनीतिक कार्यक्रम हुँदा आकाश खुला देखिन्छ किनकि मौसम परिवर्तन प्रविधि उपयोग गरिन्छ र नजिकैका कारखानाहरू बन्द गरिन्छ । 

बादलमा पानी रोप्ने काम (क्लाउड सीडिङ) को अवधारणा दशकौंदेखि विद्यमान छ । निकै आर्द्रता भएका बादलमा सेतो आयोडाइड रोपेपछि बादल भारी हुँदै जान्छ र पानी पर्छ । यसरी सामान्यतया पानी नपर्ने बादलबाट पनि यस प्रविधिले पानी पारिदिन्छ । 

चीनले सन् २०१२ देखि २०१७ को अवधिमा मौसम परिवर्तनको क्षेत्रमा १ अर्ब ३४ करोड डलर खर्च गरिसकेको छ । पोहोर साल मौसम परिवर्तन प्रविधिका कारण चीनको सिन्च्याङ क्षेत्रमा असिनाबाट पुग्ने क्षतिमा ७० प्रतिशत कमी आएको थियो । 

बेइजिङले मौसम परिवर्तन प्रविधि देशकै लागि प्रयोग गरिरहेको भए पनि यसको असर उसका छिमेकी मुलुकमा पनि पर्न सक्ने विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् । 

पोहोर साल नेसनल ताइवान विश्वविद्यालयका अनुसन्धाताहरूले मौसम परिवर्तन गतिविधिका कारण छिमेकीहरूको वर्षा चोरिदिने समस्या आउन सक्ने चेतावनी दिएका थिए । उनीहरूले विवादास्पद परियोजनाको कार्यान्वयका सम्बन्धमा चेक यान्ड ब्यालेन्स प्रणालीको अभाव रहेको भनी औंल्याएका थिए । 
 

सीएनएनबाट